Vòng loại Giải U23 châu Á 2026 quy tụ 44 đội tuyển tham dự, được chia làm 11 bảng (mỗi bảng 4 đội) thi đấu vòng tròn một lượt để tính điểm xếp hạng. Từ đó, chọn ra 11 đội đứng nhất mỗi bảng cùng 4 đội xếp nhì có thành tích tốt nhất trong 11 bảng giành vé dự vòng chung kết tổ chức tại Saudi Arabia vào năm sau.
Những tấm vé dự vòng chung kết gần như đã có chủ?
Vì năm 2026 không có Olympic, nên Giải U23 châu Á 2026 được xem là sân chơi để cọ xát, tích lũy kinh nghiệm cho các tài năng trẻ ở châu lục. Một số đội như Nhật Bản, Iran… đăng ký tham dự vòng loại với lứa U21 (sinh năm 2005 trở về sau) nhằm hướng đến mùa giải 2028, bởi khi đó AFC sẽ lấy thành tích cho vòng loại Olympic 2028.
Dù sử dụng U21 hay cài thêm nhiều cầu thủ thuộc lứa tuổi này vào đội hình U23, song nếu thi đấu đúng sức, thì Nhật Bản, Iran hay Iraq khó để tuột tấm vé dự vòng chung kết. Ngay cả khi Iran bị đẩy xuống nhóm hạt giống số 2 tại vòng loại, nhưng trong bảng đấu với chủ nhà UAE, Hồng Kông (Trung Quốc) và Guam, đại diện đến từ Tây Á này vẫn có thể kiếm 7 điểm cùng hiệu số bàn thắng/bàn thua cao để nuôi hy vọng giành quyền đi tiếp.
Điều tương tự cũng sẽ diễn ra với những nền bóng đá có công tác đào tạo trẻ mạnh tại châu lục như Hàn Quốc, Australia, Qatar và Uzbekistan. Nhóm này đăng ký đội hình U23 với mục tiêu cạnh tranh thành tích cao tại Giải U23 châu Á 2026, từ đó được xếp vào nhóm hạt giống số 1 khi tiến hành bốc thăm chia bảng đấu tại mùa giải 2028.
Việt Nam và Jordan là hai đội tuyển được xếp làm hạt giống số 1, đồng thời còn có lợi thế thi đấu trên sân nhà ở vòng loại Giải U23 châu Á 2026. Vì vậy, việc hai đội giành vé vào vòng chung kết sẽ không phải là điều bất ngờ.
Nhiều biến số khó đoán
Những kỳ Giải U23 châu Á không xét thành tích cho vòng loại Olympic luôn tồn tại yếu tố bất ngờ, như cơn địa chấn mà U23 Việt Nam tạo ra tại mùa giải 2018 và cả chức vô địch của U23 Uzbekistan cũng trong năm đó. Đấy chính là cơ sở để người hâm mộ tin rằng tại mùa giải 2026, sẽ có những bất ngờ ngay từ vòng loại.
Tại bảng F, nơi có sự hiện diện của chủ nhà Thái Lan, Malaysia và Lebanon. Trình độ của ba đội bóng này không có nhiều chênh lệch, hứa hẹn sẽ tạo ra những trận cầu kịch tính. Nếu đội nào đứng nhì bảng này thì tỷ lệ vượt qua vòng loại là rất thấp, vì khó có thể thắng đậm đội bị đánh giá yếu nhất là Mông Cổ.
Tương tự, tại bảng K, đội chủ nhà Tajikistan là hạt giống số 1, nhưng trong bảng đấu này có Syria được xem là ẩn số khó lường với lứa U20 từng dự vòng chung kết Giải U20 châu Á 2025 hồi tháng 2.
Trong khi đó, Trung Quốc (bảng H) và Indonesia (bảng J) có lợi thế thi đấu trên sân nhà, nên cũng được kỳ vọng sẽ gây ra nhiều khó khăn cho hai ứng viên mạnh trong bảng là Australia và Hàn Quốc.
Điều khiến Giải U23 châu Á 2026 trở nên hấp dẫn là việc có 4 suất dành cho các đội nhì bảng. Vì múi giờ châu Á trải rộng, lượt trận cuối cùng không thể diễn ra cùng giờ, nên một trận đấu có thể xuất hiện những toan tính. Không loại trừ khả năng đội bị đánh giá thấp hơn cầm hòa đội mạnh để cả hai cùng giành vé dự vòng chung kết.
Mặt khác, vòng loại Giải U23 châu Á 2026 không thuộc hệ thống thi đấu chính thức của FIFA, nên các CLB có quyền không “nhả người”. Như trường hợp tiền vệ Damoth Thongkhamsavath không được CLB chủ quản Thanh Hóa trả về cho U23 Lào.
Một số cầu thủ trẻ tiềm năng cũng sẽ được gọi lên đội tuyển quốc gia trong đợt FIFA Days tháng 9 này, hoặc khoác áo các đội U khác, như trường hợp của Adel Abbas Qasem phải thi đấu cho U20 Yemen tại Giải U20 Tây Á 2025 thay vì khoác áo U23 Yemen sang Việt Nam dự bảng C của vòng loại Giải U23 châu Á 2026.
Ngoài ra, phong độ ngẫu hứng và thiếu tính ổn định của những sao mai bóng đá châu lục cũng hứa hẹn tạo ra nhiều biến số bất ngờ.
