Yousofi, người từng cùng nam võ sĩ taekwondo Farzad Mansouri cầm cờ diễu hành cho đoàn thể thao Afganistan tại Olympic Tokyo, nói rằng, cô sẽ đại diện cho “những giấc mơ và khát vọng bị đánh cắp” của phụ nữ Afganistan ở Thế vận hội tại Paris.
Sau kỳ Olympic hồi 3 năm về trước, Yousofi quay trở về quê nhà và chứng kiến sự hỗn loạn khi lực lượng Taliban quay lại kiểm soát đất nước nằm ở ngã tư Trung và Nam Á. Và cô đã buộc phải trốn khỏi quê hương, chạy sang Iran hồi tháng 8-2021.
Cô hiện là “thủ lĩnh”, là người quản lý của nhóm 6 VĐV cùng với gia đình, đã được cấp phép đến tham dự kỳ Olympic Paris sẽ diễn ra trong thời gian tới đây. Trước đó, hồi năm 2022, cô và các đồng đội đã được nhập cảnh an toàn vào Australia và hiện đang tập luyện ở đây.
“Thật vinh dự khi lại được đại diện cho các cô gái ở quê hương tôi thêm một lần nữa. Các cô gái và những phụ nữ đã bị tước đoạt các quyền con người cơ bản, bao gồm cả quyền được giáo dục, đó là quyền quan trọng nhất”, Yousofi chia sẻ qua Ủy ban Olympic Úc.
“Tôi đại diện cho giấc mơ và khát vọng bị đánh cắp của những người phụ nữ này. Là những người không có thẩm quyền để tự đưa ra các quyết định như là những con người tự do. Họ thậm chí còn chẳng được cho phép hiện diện trong công viên”.
“Tôi biết ơn một cách sâu sắc, những người đã luôn sát cánh cùng với tôi trong suốt chuyến hành trình tuyệt vời này, và giúp cho tất cả mọi thứ trở thành hiện thực”, nữ VĐV có thành tích cá nhân tốt nhất là 13 giây 29 ở 100 mét và 30 giây 39 ở 200 mét cho biết.
Đội tuyển đại diện cho Afganistan là nhóm “cân bằng giới tính”, với 3 VĐV nam và cả 3 VĐV nữ. Họ sẽ đại diện cho thể thao Afganistan ở Olympic Paris 2024. Đây là kỳ giải Thế vận hội đầu tiên của thể thao Afganistan thời Taliban đang nắm quyền ở Kabul.
Các VĐV nam sẽ thi đấu trong các môn điền kinh, bơi lội và judo, trong khi đó, các VĐV nữ tham gia các môn điền kinh và đua xe đạp. Họ được IOC lựa chọn sau khi tham vấn với Ủy ban Olympic quốc gia Afganistan, gồm các thành viên đang sống lưu vong.
Ngoại trừ môn judo, các VĐV khác đều tập trung và tập luyện ở các trụ sở ở nước ngoài, và họ vẫn thi đấu dưới là cờ có màu đen - đỏ - và xanh lá cây, quốc kỳ cũ của đất nước trước đây - Afganistan thời mà phương Tây vẫn còn ủng hộ trước khi bị lật đổ.
Tất nhiên, chính quyền và quan chức thể thao Taliban không công nhận tính chính danh của các VĐV nữ của Afganistan hiện tại. Nhưng thay vào đó, IOC cũng phủ định những kẻ phủ định, Ủy ban Olympic quốc tế từ chối công nhận bất kỳ thành viên Taliban nào.
Atal Mashwani - Phát ngôn viên của Bộ Giám đốc thể thao của chính quyền Taliban ra tuyên bố cho biết khi họ chỉ đề cập đến các VĐV nam Afganistan tham dự Thế vận hội: “Chỉ có 3 VĐV là đang đại diện cho thể thao Afganistan ở đấu trường Olympi mà thôi”.
“Hiện tại, các môn thi đấu thể thao dành cho nữ trong đất nước Afganistan đều đã bị dừng lại. Khi các VĐV nữ không thể tập luyện và thi đấu, làm sao họ có thể lọt vào đội hình của đội tuyển quốc gia và thi đấu ở đấu trường của Olympic được chứ?”.
Lập luận của ông Mashwani đã bị chính Chủ tịch Ủy ban Olympic Afganistan - ngài Yonus Popalza lên tiếng phản bác. Ngài Popalza ghi nhận sự đóng góp của 3 VĐV nữ Afganistan, trong đó đương nhiên có cả Yousofi.
“Chúng tôi rất sung sướng khi có được 3 nữ VĐV lần đầu tiên tham dự tại đấu trường Olympic! Chúng tôi rất cảm kích AOC (Ủy ban Olympic Úc) vì đã hỗ trợ cho cô Kimia Yousofi”, ngài Popalza đưa ra tuyên bố cho biết.
Giám đốc điều hành AOC, ông Matt Carroll, thì miêu tả rằng, câu chuyện của Yousofi “truyền cảm hứng cho người phụ nữ và các em gái tại Afganistan và cả bất kỳ nơi nào trên thế giới, những người bị từ chối các quyền cơ bản, bao gồm quyền được tập thể thao”.
Do cách diễn giải khắc nghiệt Luật Hồi giáo của Taliban, phụ nữ ở quốc gia này bị cấm tham gia thể thao, bị hạn chế tiếp cận các không gian công cộng cũng như là môi trường giáo dục, và thêm một số công việc nhất định.
Liên Hợp Quốc đã mô tả các hạn chế này là “phân biệt nam nữ”. Từ đó, hàng chục VĐV khác của Afganistan, bao gồm các thành viên của đội tuyển cricket và cả bóng đá nữ, đều đã lựa chọn chuyển đến Australia để sinh sống và sinh hoạt tại đây.
Trong quá khứ, IOC từng cấm Afganistan tham dự Olympic trong năm 1999, giai đoạn đầu tiên của chế độ Taliban từ 1996-2001, khi phụ nữ cũng bị cấm tham gia thể thao. Giờ đây, họ có cách tiếp cận khác, theo hệ thống đảm bảo cả 206 quốc gia đều có đại diện.
HLV người Úc của Yousofi, ông John Quinn, sẽ đảm nhận trọng trách HLV trưởng đội tuyển thể thao Afganistan tại Olympic 2024. Ông khen ngợi Yousofi, nói cô chính là nguồn cảm hứng dành cho các đồng đội, để họ tập luyện và thi đấu.
“Trên đường chạy, cô ấy đã tiến bộ rất nhiều về mặt kỹ thuật kể từ khi đến đây. Cô ấy có một đội tuyệt vời ở xung quanh. Nhưng khi bạn xem xét mọi thứ khác, cô ấy phải xoay xở và tập luyện, học ngôn ngữ mới, đưa gia đình đến đây... cô ấy thật tuyệt vời”.
“Những nỗ lực của cô ấy chắc chắn đã truyền cảm hứng cho các thành viên còn lại của đội tuyển. Bây giờ, cô ấy lại tìm thấy bản thân mình ngay trên đường chạy tại Olympic Paris”, HLV Quinn chia sẻ suy nghĩ.
