Tài chính khốn khổ giai đoạn chuyển giao Nhà tài trợ mới
Ngay khi vừa đến với lại FC Kairat, Nhà tài trợ năng lượng khí đốt - KazRosGas quyết định dùng tiền nâng cấp ngay... xe buýt đi lại dành cho các cầu thủ của đội. Vì đó là một bộ mặt rõ ràng nhất của đội bóng - và trông nó rất là xập xệ xuyên suốt nhiều năm qua. Nhưng đội bóng mất rất nhiều thời gian để trả hết khoảng nợ hàng triệu USD.
“CLB hiện đang sống trong cảnh khốn khổ; sân tập xuống cấp, và mặt sân ngày càng tệ hại hơn”, các cầu thủ của FC Kairat phải viết thư cho Tổng thống của Kazakhstan - ông Nursultan Nazarbayev (1991-2019) vào một ngày năm 2010, để than vãn về những khó khăn cuộc sống và rắc rối tài chính mà họ phải đón nhận lúc đó.
“Chúng tôi chỉ được cấp một bộ đồ tập - và một đôi giày thể thao cho cả mùa giải. Do thiếu đồ thay thế, chúng tôi buộc phải tập luyện với quần áo thừa từ các CLB khác. Giày tập cũng có vấn đề - một số cầu thủ từ chối vì không có kích cỡ phù hợp. Chúng tôi yêu cầu BLĐ của CLB xem xét về vấn đề này, vì họ đã không trả lương cho các cầu thủ suốt nhiều tháng”.
Thời điểm đó, BLĐ của Kairat FC vẫn chưa kết nối được hoàn toàn với Nhà tài trợ mới, để rồi họ đã có một phản ứng quan liêu, kém chuyên nghiệp đến mức không thể tưởng tượng nổi: Ra quyết định phạt... toàn đội nửa tháng lương, và những người có thành tích tốt cũng bị cắt giảm 50% tiền thưởng (để trừng phạt hành vi “mách lẻo”).
“Cơ sở tập luyện đang xuống cấp, nhưng các cầu thủ không sống tại đó, họ chỉ tập luyện mà thôi”, Giám đốc CLB - Alexander Malyshev trả lời ngay thời điểm đó, không cần quan tâm khó khăn của cầu thủ hiện như thế nào, “Thành thật mà nói, tôi cảm thấy xấu hổ trước các cựu binh Kairat về hành vi của các cầu thủ hiện tại...”.
“Ở trong trận đấu gần nhất với đội bóng Taraz, các cầu thủ rõ ràng chỉ thi đấu cho có lệ - và đã để thua thảm với tỷ số 0-3. Hành động đó là thể hiện thái độ thiếu tôn trọng dành cho đông đảo người hâm mộ. Nhìn chung, cầu thủ đến rồi đi, nhưng FC Kairat vẫn ở lại đây mãi mãi”, Chủ tịch Malyshev tuyên bố, và chỉ trích rất mạnh mẽ.
Nhưng rồi, kỷ nguyên mới bắt đầu năm 2012, KazRosGas đã chuyển mình - từ Nhà tài trợ không có quyền quyết định thành Chủ sở hữu chính, họ nắm giữ đến 70% cổ phần (30% còn lại vẫn thuộc về sở hữu của chính quyền của thành phố). Đây chính là cách Kairat Boranbayev, Chủ sở hữu hiện tại của Kairat và sau đó là CEO của KazRosGas, gia nhập CLB.
Phát triển mạnh mẽ với KazRosGas, bóng đá trẻ được đầu tư trọng điểm
“Chúng tôi đã hoàn tất kế hoạch cho 2 cơ sở đào tạo”!, Chủ tịch Boranbayev nói ngay sau khi gia nhập CLB, “Cơ sở đầu tiên sẽ tốn 1,8 triệu USD, còn cơ sở thứ 2, vốn khởi điểm là từ 3 triệu USD. Chúng tôi đang lên kế hoạch cho công việc không phải trong 1-2 năm, mà là 10 năm. Nhưng tôi lại nhận thấy có một vấn đề xuất hiện ngay ở đây...”.
“...Đó là, chẳng có ai quan tâm việc CLB hiện có 430 cầu thủ trẻ tập luyện, hay thậm chí chuyện chúng tôi đang xây cơ sở đào tạo. Mọi người đều không quan tâm. Ai cũng chỉ hỏi rằng: “Khi nào, đội bóng chúng ta mới giành được danh hiệu đây?”.
“Nhưng làm sao có thể mong đợi điều gì từ một cầu thủ khi bạn không thể tạo điều kiện cho anh ta, và anh ta còn không biết mình sẽ ngủ ở đâu, ăn gì, hay là tập luyện ở đâu? Bạn cần phải nghĩ đến các cầu thủ trước. Và sau đó, mới đến kết quả”.
Chưa hết, dưới thời của ông Boranbayev, FC Kairat là CLB Kazakhstan đầu tiên thực sự coi trọng tiếp thị: Các chương trình phát sóng trước trận đấu được coi trọng, các cửa hàng dành cho người hâm mộ mọc lên khắp nơi, quản lý mạng xã hội thật sự chuyên nghiệp...
Ngoài ra, BLĐ của FC Kairat còn tạo ra một Kênh truyền hình CLB riêng và ghi hình các sự kiện có sự góp mặt của các cựu cầu thủ của đội bóng. Kairat không ngừng thử nghiệm màu áo sân nhà - nhưng giờ chỉ thi đấu với màu áo vàng đen mà thôi.
Đội bóng cũng tiếp tục được đầu tư, và mang về những bản hợp đồng có chất lượng, từ cầu thủ đến cả băng ghế HLV. Vladimir Weiss - người trước đây từng dẫn dắt Slovakia vào vòng play-off World Cup, đã được bổ nhiệm làm tân HLV trưởng trong sự háo hức.
Weiss vốn rất nổi tiếng với người hâm mộ bóng đá thành phố Almaty - từ hồi năm 2005, khi ông và đội bóng Artmedia của Slovakia loại FC Kairat khỏi vòng loại Champions League. Cùng với Weiss, Kairat đã 2 lần giành Cúp QG và 3 lần ghi dấu ấn đậm nét ở đấu trường UEFA Europa League, nhưng chưa bao giờ giành ngôi vô địch quốc gia.
Astana FC là đội bóng thống trị Kazakhstan Premier League trong những năm đó, thậm chí là họ còn lọt vào vòng bảng Champions League. Cách tiếp cận với bóng đá của CLB Astana khác hoàn toàn họ chi tiền rất nhiều cho Đội 1, trong khi thì, đội bóng thành phố Almaty lại chú trọng đầu tư nhiều hơn vào cơ sở hạ tầng, bóng đá trẻ.
KazRosGas thoái vốn và dấu ấn năm 2015
Một cột mốc quan trọng đã diễn ra vào năm 2015, khi KazRosGas quyết định thoái vốn khỏi các tài sản không cốt lõi, bao gồm 70% cổ phần tại Kairat. Vấn đề phá sản một lần nữa được bàn tán, nhưng trên sân cỏ, mọi thứ lại diễn ra rất sôi nổi.
Đội bóng FC Kairat khi đó, được dẫn dắt bởi tân binh ngôi sao - anh Anatoliy Tymoshchuk, đã tạo ra hàng loạt kết quả gây bất ngờ, để vượt qua Red Star Belgrade và cả Aberdeen ở vòng loại của Europa League, chỉ để thua Bordeaux ở vòng bảng play-off vì luật bàn thắng sân khách. Tuy nhiên, Weiss rời Kairat vào cuối mùa giải đáng nhớ đó...
Cổ phần của KazRosGas được Chủ tịch Boranbayev mua lại, bất chấp vào lúc đó, ông này đã không còn làm việc cho công ty nữa. Sau đó, thành phố đã bán 30% cổ phần còn lại, nhưng không bán cho các chủ sở hữu đa số cổ phần của đội bóng.
“Khi chúng tôi đến Kairat, họ chẳng có gì ngoài biểu tượng và cơ sở tập luyện bị cháy rụi, vốn cũng đã được thế chấp cho một ngân hàng, Boranbayev chia sẻ với Sport-Express năm 2016, “Chúng tôi đã phải mua lại cơ sở này - từ ngân hàng, xây dựng lại hoàn toàn và trao nó cho các em nhỏ từ 7 đến 13 tuổi, để các em đến tập luyện, sinh hoạt”.
“Trước đây chỉ có 1 sân, giờ có 4 sân. Còn hiện tại, chúng tôi có 4 cơ sở đào tạo cho trẻ em. Chúng tôi đã xây dựng 1 trường nội trú cho trẻ em từ 14 đến 19 tuổi và cơ sở đào tạo chính cho Đội 1 và Đội hai”, Chủ tịch Boranbayev chia sẻ khi đó.
“Chỉ trong vòng 3 năm, chúng tôi đã xây dựng 17 sân, bao gồm có 2 sân đấu ở trong nhà hoàn chỉnh và thêm cả 3 sân cỏ tự nhiên luôn được sưởi ấm. Đây là phần quan trọng trong chiến lược phát triển của Kairat, 3 năm đầu tiên sau khi chúng tôi đến”.
Ngôi sao bóng đá Nga - Andrei Arshavin, người đã chuyển đến Almaty cùng năm đó, đánh giá điều kiện vật chất rất công tâm: “Cơ sở hạ tầng của bóng đá ở Kazakhstan hiện vẫn còn rất là thiếu thốn. Nhưng cơ sở vật chất của Kairat chắc chắn là hàng đầu”.
8 năm gầy dựng thương hiệu thành công
Dù trước đó đã từng đoạt Cúp QG trong các năm 2014, 2015, nhưng với 2 chiếc Cúp vô địch liên tiếp trong năm 2017 và 2018, đặc biệt mùa giải sau với Alexey Shpilevsky, một HLV trẻ của RB Leipzig, hiện đang làm việc tại Russia Premier League (cùng Pari Nizhny Novgorod), đội bóng thành Almaty đã trở thành một thế lực, một thương hiệu của kazakhstan.
Danh hiệu được mong đợi trong mùa giải COVID-19 sau đó nữa (2021) đã giúp củng cố biệt danh: “Vua đá Cúp” của FC Kairat. Đội bóng đã trở thành một đối trọng đáng kể so với Astana “khổng lồ”, để rồi giờ đây, thách thức cả đối thủ ở KPL hoành tráng với ngôi vô địch quốc gia năm ngoái.
