Nợ nần và nguy cơ phá sản năm 2009
Dastan Satpayev, một sản phẩm của lò đào tạo trẻ Kairat và là cầu thủ tương lai của Chelsea, chào đời vào mùa Hè 2008. Đó là thời điểm Kairat rơi vào cảnh không nhà tài trợ ngay giữa mùa giải, khi Dostyk Invest Service rút lui với lý do khủng hoảng kinh tế.
Đội bóng cuối cùng vẫn được kết thúc mùa giải, nhưng còn nợ cầu thủ và HLV tổng cộng 230 triệu tenge (ZKT) - là khoảng 2 triệu USD ngay vào thời điểm đó. Chính quyền của thành phố Almaty cũng đã lên tiếng từ chối trả khoản nợ này, không muốn dính đến với CLB.
“JSC Kairat sẽ phải chịu thủ tục phá sản”, Giám đốc Sở Thể thao của thành phố Almaty - ông Khairbulat Khaidarov, lên tiếng cho biết vào tháng 1-2009, “Và có một đội bóng mới sẽ được thành lập cùng tên, nhưng chủ sở hữu là một doanh nghiệp nhà nước!”.
Kairat đang gặp khó khăn đã không được phép tham dự Kazakhstan Premier League, mà chỉ được chơi ở hạng Nhì. Cùng lúc đó, các CLB tư nhân Megasport và Alma-Ata tại Almaty sáp nhập (cũng do khủng hoảng), chiêu mộ HLV Vahid Masudov của Kairat,
Họ nhận tài trợ từ NTT cũ của FC Kairat - Đường sắt Kazakhstan (KZT), chuyển đến để hoạt động ở Thủ đô của Kazakhstan. Đây là cách mà CLB danh giá nhất đất nước Kazakhstan trong tương lai - FC Astana, ra đời.
Quá khứ cũng bất ổn
Thực tế thì, người hâm mộ Kairat vốn đã quen với những cú sốc ngay vào thời điểm đó. Đội bóng hàng đầu của Kazakhstan - từ thời Liên Xô cũ (tên nguyên thủy là Lokomotiv Alma-Ata đã từng chơi 24 mùa giải tại Giải Ngoại hạng của Liên Xô cũ) thậm chí chưa từng thống trị khi Kazakhstan trở thành đất nước độc lập. Họ giành chức Vô địch đầu tiên chỉ nhờ quán tính, nhưng rồi những vấn đề bắt đầu nảy sinh.
Năm 1998, CLB thực sự bị chia tách làm 2. Không phải ai cũng hài lòng với việc chuyển giao cho Bộ Quốc phòng Kazkhastan, vì vậy ở trong vài mùa giải, một cuộc đối đầu giữa các đội Kairat của Quân đội và Dân sự đã nổ ra, đỉnh điểm là sự tái hợp vào năm 2001.
Tuy nhiên, cũng có một điều khá tươi sáng, khi từ năm 2003 đến 2006, CLB đã nhận được tài trợ bởi chính KTZ thời điểm hùng mạnh ngày đó: Với nguồn tiền dồi dào từ đường sắt, Kairat đã giành được Cúp Quốc gia lần thứ 5 và thắng cả ngôi Vô địch quốc gia lần thứ 2.
Mùa giải bê bối
Ở trong trận derby cùng thành phố với Alma-Ata hồi 2007, các cầu thủ Kairat không hài lòng với quyết định của trọng tài và đã từ chối ra sân trong hiệp 2. Yermek Syrlybaev, Tổng Giám đốc của Kairat, sau này kể lại: “Tôi nhận ra đó là ý tưởng của ai đó, và tôi vô cùng xúc động”.
“Trong phòng thay đồ, tôi không thể kềm nén được suy nghĩ và cảm xúc của bản thân - các cầu thủ khác cũng như vậy: “Tại sao chúng ta cần thứ bóng đá quái quỷ này?”. Người ta đã rất cố gắng thuyết phục tôi - và đồng đội vào sân trong hiệp 2, nhưng tôi không nghe”.
“Sau đó, khi tôi bình tĩnh lại, tôi tự nhủ với bản thân rằng: “Hãy để đây chính là bước đầu tiên trong cuộc chiến chống tham nhũng trong nền bóng đá của chúng ta. Và chỉ sau đó tôi mới nhận ra rằng mình đang đối đầu với ai”, TGĐ Syrlybaev nhớ lại thời kỳ sóng gió.
“Hai ngày sau trận đấu gây tranh cãi đó, tất cả cửa sổ xe hơi của tôi đều bị đập vỡ; tôi thấy bản thân mình bị theo dõi. Tôi bắt đầu lo sợ, không phải cho bản thân mà cho gia đình, cho các con tôi. Tôi đến gặp Chủ tịch KTZ và xin được rời khỏi Kairat”, Syrlybaev kể.
Xuống hạng năm 2009, lên hạng và lại xuống năm 2011
Thật may mắn, khi FC Kairat không bị đuổi khỏi giải đấu hàng đầu Kazakhstan với sự cố trọng tài và từ chối ra sân. Trong khi đó, hồi 2 năm trước, Kaisar của Kyzylorda đã bị phạt xuống hạng cũng với scandal tương tự. Điều đó cho thấy sự bất cập của bóng đá Kazakhstan.
Hàng loạt kết quả tồi tệ của FC Kairat đã khiến cho nhà tài trợ rời đi: Hạng 13 năm 2007 (cách khu vực “đèn đỏ” đúng 1 điểm); Hạng 10 năm 2008; và sau đó, đến năm 2009, họ bị giáng xuống giải hạng Nhì vì vấn đề nợ nần tài chính lớn lao không thể chi trả nổi.
Dù là nhanh chóng quay trở lại KPL ngay sau đó, nhưng với nguồn tài trợ bó buộc từ nhà nước, họ vẫn tiếp tục chật vật với bóng đá chuyên nghiệp đỉnh cao của Kazakhstan. Hồi năm 2010, họ chỉ cách khu vực “đèn đỏ” 3 điểm. Năm 2011, họ xếp áp chót và lại xuống hạng.
Nhưng đảo ngược tình thế khi tìm được NTT cùng "lời sấm truyền"
Tuy nhiên thì, cùng lúc đó, đã có ánh sáng ở cuối con đường: Kairat tìm được nhà tài trợ điều này nhanh chóng thay đổi mọi thứ. Năm 2010, những khoản đầu tiên đã đến từ KazRosGas, một liên doanh giữa Gazprom và KazMunaiGas. Công ty này đã lên kế hoạch mua lại CLB, đầu tư mạnh mẽ cơ sở hạ tầng. LĐBĐ Kazakhstan ngăn Kairat xuống hạng 2011, mở rộng Giải vô địch lên 14 đội. Và họ đã công khai thừa nhận điều này.
Quyết định này dựa trên khoản đầu tư đáng kể chưa từng có vào CLB của một doanh nghiệp và cả khoản hỗ trợ tương ứng từ ngân sách nhà nước”, Phó Chủ tịch LĐBĐ Kazakhstan - ông Kanysh Aubakirov cho biết khi đưa ra quyết định lịch sử hồi 14 năm về trước.
“Giải VĐQG sẽ được củng cố bởi một CLB mạnh với truyền thống bóng đá lâu đời và nguồn tài trợ được đảm bảo cho tất cả các đội trong hệ thống CLB, cũng như là các khoản đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng”, ông Aubakirov nói thêm về quyết định của Liên đoàn.
“Chúng ta phải cho phép các chủ sở hữu mới của Kairat đầu tư vào bóng đá Kazakhstan ngay hôm nay, để họ có thể có một CLB chơi bóng thật sự nghiêm túc có khả năng cạnh tranh ở các Giải đấu châu Âu trong tương lai gần”, ông Aubakirov nói “lời sấm truyền”.
Thời gian đã chứng minh những gì ông Aubakirov nói là hoàn toàn đúng đắn, nguồn tiền từ năng lượng khí đốt đáp ứng kỳ vọng người hâm mộ, biến Kairat FC trở thành "Niềm tự hào mới của bóng đá Kazakhstan" - vốn vẫn còn rất non trẻ và sơ khai...
