Lần gần nhất các đội hạng Nhất được dùng ngoại binh đã từ mùa giải 2014, với mỗi CLB đăng ký tối đa 2 cầu thủ. Phải đến mùa giải 2025-2026, khi yêu cầu về chất lượng chuyên môn được nâng cao, Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) mới “bật đèn xanh” cho ngoại binh trở lại Giải hạng Nhất, nhưng mỗi đội chỉ được đăng ký 1 suất.
Các đội ráo riết săn ngoại binh
Giải hạng Nhất quốc gia 2025-2026 có 13 CLB tham dự. Tất cả các đội đã tập luyện trở lại để hướng đến mùa giải mới. Trong đó, hai CLB được ví như "đại gia" của sân chơi này là Bình Phước và Bắc Ninh đã công bố ngoại binh của mình.
Cụ thể, tiền đạo người Brazil Kaina Nunes là ngoại binh của Bắc Ninh tại giai đoạn I. Chân sút sinh năm 1997 này có kinh nghiệm khoác áo nhiều CLB tại châu Âu và châu Á, từng tham dự vòng loại UEFA Conference League. Chuyên trang chuyển nhượng Transfermarkt định giá Kaina ở mức 275.000 euro (khoảng 8,4 tỷ đồng). Ở trận giao hữu gần nhất, Kaina đã lập cú đúp vào lưới chính Đồng Nai.
Trong khi đó, đồng hương của Kaina Nunes là Alex Sandro trở thành ngoại binh của Đồng Nai. Alex trưởng thành từ Học viện bóng đá nổi tiếng của Brazil là Cruzeiro, từng thi đấu cho các CLB tại hạng Nhất Brazil và Hàn Quốc, được Transfermarkt định giá tới 400.000 euro (khoảng 12,1 tỷ đồng).
Là thành viên của CLB cạnh tranh suất thăng hạng, sở hữu giá trị chuyển nhượng cao so với mặt bằng cầu thủ V-League và đã khẳng định được năng lực tại các nền bóng đá hàng đầu thế giới, Kaina và Alex được kỳ vọng sẽ mang đến làn gió mới cho Giải hạng Nhất quốc gia 2025-2026.
Ngoài ra, các đội Trẻ PVF-CAND, Bình Định, Gia Định và Long An đã có kế hoạch hoặc đang cho ngoại binh tập luyện cùng các nội binh. Phần lớn những cầu thủ nước ngoài này trước đó từng thử việc ở các CLB V-League nhưng không đạt yêu cầu, nên chuyển xuống hạng Nhất để tìm kiếm cơ hội khác.
Tuy nhiên, nhóm đội kể trên vẫn chưa "chốt sổ" ngoại binh. Bởi vào giữa tuần tới, khi thị trường chuyển nhượng V-League 2025-2026 chính thức khép lại, một số ngoại binh không được các CLB V-League ký hợp đồng sẽ chuyển xuống hạng dưới thử việc. Khi đó, nguồn cầu thủ mới sẽ bắt đầu xuất hiện.
Không nhiều đội mặn mà với ngoại binh
Chỉ khoảng 5-6 đội hạng Nhất có đủ khả năng sử dụng ngoại binh ở mùa giải 2025-2026, tức chưa đến một nửa số CLB tham dự. Điều này xuất phát từ yếu tố tài chính cũng như tham vọng thành tích của họ còn ở mức khiêm tốn.
“Chúng tôi không đặt mục tiêu thăng hạng, chắc có lẽ trước mắt không sử dụng ngoại binh”, một thành viên thuộc đơn vị chủ quản của Đồng Tháp chia sẻ. Điều tương tự cũng xảy ra với hai tân binh Đại học Văn Hiến, Quảng Ninh cũng như Khánh Hòa, Trẻ TPHCM... khi các đội này chỉ đặt mục tiêu giữ suất tham dự giải đấu mùa tới và ưu tiên phát triển cầu thủ trẻ.
Điều quan trọng là gánh nặng về tài chính khiến phần lớn các CLB không mặn mà với ngoại binh. Theo tìm hiểu, mức lương trung bình cho một ngoại binh tại hạng Nhất dao động khoảng 1.500-3.000 USD/tháng, chưa tính chi phí lót tay. Mùa giải kéo dài 9 tháng, nên mỗi CLB phải trả tổng lương khoảng 13.500-27.000 USD. Nếu cộng thêm phí lót tay, số tiền trả cho một ngoại binh chiếm khoảng lớn ngân sách hoạt động của CLB, trong khi lương cho nội binh (ký hợp đồng chuyên nghiệp) trung bình khoảng 10.000.000 đồng - 12.000.000 đồng/tháng.
Tuy nhiên, không tính ngoại binh của Bắc Ninh và Đồng Nai, chất lượng của các ngoại binh ở những CLB khác vẫn là dấu hỏi do thiếu dữ liệu để kiểm chứng.
Giải hạng Nhất từng có quá khứ lừng lẫy khi chào đón nhiều ngoại binh chất lượng, với đỉnh điểm là việc ban tổ chức cho phép các CLB tung vào sân 3 cầu thủ nước ngoài cùng lúc. Nhưng hiện tại, cuộc săn lùng ngoại binh chủ yếu đến từ các đội có tài chính mạnh hoặc có mối quan hệ thân thiết với các môi giới cầu thủ quốc tế để "deal" giá hợp lý.
