Tại Emirates vào tối thứ Bảy tuần trước, tiếng còi mãn cuộc vang lên không mang theo niềm phấn khích thường lệ của một kẻ chinh phục. Thay vào đó, nó mang vị mặn của sự nhẹ nhõm và mùi khét của một cuộc đào thoát nghẹt thở. Arsenal rời sân với ba điểm trong túi, nhưng gương mặt của Mikel Arteta và các học trò không hề có lấy một nụ cười mãn nguyện. Họ vừa đánh bại đội bóng tệ nhất giải đấu bằng hai bàn phản lưới nhà ở những phút bù giờ cuối cùng. Đó là chiến thắng của vận may, không phải của sự áp đảo.
Cơn "rung lắc" này có nguồn gốc từ một nghịch lý chiến thuật. Trong giai đoạn mùa thu rực rỡ, Arsenal là một cỗ máy thép, thắng 10 trận liên tiếp và chỉ lọt lưới đúng một lần. Nhưng khi mùa đông ập đến, cấu trúc đó bắt đầu rạn nứt. Việc lọt lưới tám bàn trong tám trận gần nhất là một con số không biết nói dối. Sự vắng mặt của những cột trụ như Gabriel Magalhães hay William Saliba đã bóc trần sự mỏng manh của lớp vỏ bọc mà Arteta hằng tự hào. Khi những nhạc trưởng phòng ngự vắng mặt, Arsenal không chỉ mất đi một tấm khiên, họ mất đi cả sự tự tin để đẩy cao đội hình.
Nhưng vấn đề đáng ngại nhất không nằm ở cơ bắp, mà nằm ở hệ thần kinh. Trong trận gặp Wolves, Arsenal chỉ thực hiện 261 lần gây áp lực, con số thấp kỷ lục của họ mùa này. Chỉ 60% số lần chạm bóng của đối phương được thực hiện dưới sự kiểm soát của các cầu thủ London. Những con số này vẽ nên chân dung một đội bóng đang kiệt quệ về tinh thần. Sự tập trung—thứ vũ khí giúp họ bóp nghẹt đối thủ trong hiệp một—đang bay hơi nhanh chóng trong những khoảnh khắc quyết định. Việc để Tolu Arokodare gỡ hòa ở phút 90 là hệ quả của một thói quen phòng ngự thụ động và lười biếng, thứ mà Arteta gọi là "kinh khủng" và "không thể chấp nhận được".
Arsenal cũng đang loay hoay với chính những vũ khí cũ của mình. Đầu mùa giải, họ là "ông vua bóng chết" với hơn 70% số bàn thắng đến từ những tình huống cố định. Khi các đối thủ bắt đầu giải mã được các bài phạt góc của Nicolas Jover, Pháo thủ buộc phải chơi bóng sống nhiều hơn. Nhưng sự chuyển đổi này không hề êm ái. Họ ghi 11 bàn từ các tình huống mở trong năm trận gần đây, nhưng chỉ thắng được hai trong số đó. Sự thiếu hiệu quả trong việc kết liễu đối thủ khiến mọi sai lầm ở hàng thủ đều trở thành thảm họa. Nếu không có "món quà" từ Yerson Mosquera ở phút 94, Arsenal có lẽ đã rơi vào vực thẳm của sự hoảng loạn.
Siêu máy tính của Opta đã lập tức phản ứng. Tỷ lệ vô địch của Arsenal giảm từ 82% xuống còn 65% chỉ trong vài tuần. Man City, dù đang trải qua một giai đoạn không mấy ổn định, vẫn lầm lũi tiến bước với sự tàn nhẫn của một kẻ đã quá quen với việc lội ngược dòng.
Tuy nhiên, có 2 điều mà CĐV Arsenal cần nhìn nhận: Thứ nhất, Man City không còn là cỗ máy bất khả chiến bại như trước. Họ đã thua Newcastle và suýt đánh mất những chiến thắng trước Leeds và Fulham. Chiến thắng 3-0 trước Crystal Palace hôm Chủ nhật chỉ tạo ra 0.4 xG không phạt đền, con số thấp thứ hai của họ dưới thời Pep Guardiola. Thứ hai, và quan trọng hơn, Arsenal mạnh mẽ và kiên cường hơn bất kỳ giai đoạn nào trong lịch sử gần đây. Họ vẫn đứng đầu bảng và là ứng cử viên số một cho chức vô địch theo mô hình dự đoán của Opta.
Chưa đến lúc hoảng loạn. Arsenal vẫn dẫn đầu với các chỉ số nền tảng vững chắc. Họ đứng đầu bảng xếp hạng điểm số kỳ vọng (xP). Việc Gabriel sắp trở lại sẽ củng cố hàng phòng ngự và cả hiệu quả tấn công từ các quả đá phạt. Một tuần nghỉ ngơi trước trận gặp Everton là một liều thuốc quý giá để Arteta nhấn nút tái thiết. Ông cần các học trò tìm lại bản năng của những kẻ đi săn, thay vì tâm thế của một con mồi đang sợ hãi nhìn về phía sau.
