Vào thời của những khoản phí chuyển nhượng hơn 100 triệu bảng ngày nay mà chẳng làm ai ngạc nhiên, thì vào năm 1979, khi Nottingham Forest của HLV huyền thoại Brian Clough phá vỡ kỷ lục chuyển nhượng nước Anh để ký hợp đồng với chân sút Francis đến từ Birmingham, số tiền 1 triệu bảng, đã gây ra một chấn động lớn. Và cũng khác bây giờ, bản hợp đồng kỷ lục ấy “đắt xắt ra miếng”, đúng với giá trị của nó chứ không phải là những thứ bị thổi phồng quá mức thông qua giới “cò” như hiện nay.
Trevor Francis là người Anh thứ 2 trong lịch sử ghi bàn quyết định trong một trận chung kết cúp châu Âu, đem về chiếc cúp C1 cho Nottingham Forest huyền thoại. Đó là quan trọng nhất lịch sử đội bóng này, pha ghi bàn duy nhất trong trận chung kết với Malmo (Thụy Điển) năm 1979. Một năm sau, Francis là thành viên của Nottingham Forest nâng cao cúp C1 lần thứ 2 dù ông không thể đá trận chung kết gặp Hamburg do chấn thương. Chưa hết, Francis được coi là cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử của Birmingham City. Ông cũng có những kỷ niệm đẹp tại Queens Park Rangers, với cú hat-trick của anh vào lưới đội bóng cũ Aston Villa, ở tuổi 35.
Đến tuổi 38, khi vẫn còn đang thi đấu, Francis được bổ nhiệm làm HLV cho Sheffield Wednesday vào năm 1991 và dẫn dắt đội mới vừa thăng hạng này giành vị trí thứ ba tại giải hạng nhất nước Anh khi đó (Premier League bây giờ). Đây là thành tích mà chỉ có hai HLV Anh khác làm tốt hơn Francis trong 32 năm sau đó. Đến năm 1993, ông cùng đội đá 2 trận chung kết League Cup và FA Cup nhưng cùng để thua Arsenal. Một năm sau, gần đến tuổi 40, ông mới chính thức treo giày. Francis chỉ làm HLV thêm 8 năm sau đó, lần lượt ở đội bóng cũ Birmingham và kết thúc cuộc đời bóng đá tại Crystal Palace vào năm 2003.
Đó quả là cuộc đời của một huyền thoại. Ông từng được Fabio Capello đánh giá là cầu thủ người Anh xuất sắc nhất từng chơi bóng tại Serie A (Italy). Ở đó, Francis chơi cho Sampdoria và Atalanta trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ nhất của “Thiên đường đồng Lire” đặc biệt với sự có mặt của “Cậu bé vàng” Maradona. Trên đấu trường quốc tế, Francis đã có trận đấu đầu tiên trong màu áo tuyển Anh trước Hà Lan vào năm 1977, sau đó khoác áo thêm 51 lần nữa và ghi 12 bàn thắng cũng như dự World Cup 1982. Trevor Francis được xếp vào hàng ngũ “Super Boys” của nước Anh cùng với Jimmy Greaves và Denis Law lừng lẫy. Những buổi phát sóng tổng hợp kết quả các vòng đấu tại Anh của hãng BBC đã từng bắt đầu một thông báo: "Và Trevor Francis đã không ghi bàn hôm nay!".
Francis trong màu áo Sampdoria đi bóng trước Maradona |
Trong một bài phỏng vấn trên Guardian, Trevor Francis từng nói: “Tôi đã chơi bóng chuyên nghiệp trong 23 năm cho đến khi tôi 39 tuổi. Tôi đã giành cúp châu Âu với Nottingham Forest, tôi đã chơi 52 trận trong 9 năm cho đội tuyển Anh, nhưng bất cứ khi nào tham dự một sự kiện thể thao, tôi luôn được giới thiệu là cầu thủ trị giá 1 triệu bảng đầu tiên, như thể đó là điều duy nhất tôi đạt được trong sự nghiệp của mình. Tôi đã phá vỡ, theo đúng nghĩa đen, kỷ lục chuyển nhượng. Nhân đôi nó. Paris Saint-Germain đã chi gần 200 triệu bảng cho Neymar, nhưng tôi không nghĩ nó có sức hấp dẫn kỳ diệu như 1 triệu bảng lúc đó. Bạn hỏi tôi có cảm thấy tự hào về điều đó không? Chắc chắn là có, nhưng nó đâu phải là tất cả”
Trevor John Francis sinh tại ở Plymouth vào năm 1954. Tình yêu bóng đá của ông được nuôi dưỡng từ khi còn nhỏ bởi cha anh, người từng chơi ở cấp độ bán chuyên nghiệp. Năm 7 tuổi, Francis đã chơi bóng cho trường học của mình với các đồng đội lớn hơn anh ít nhất 2 tuổi. Tổng cộng, ông đã ghi hơn 800 bàn thắng trong hệ thống các trường học ở Devon và nhanh chóng thu hút sự quan tâm từ các CLB chuyên nghiệp như Plymouth Argyle, Bristol City và Birmingham.
Ông trở thành cầu thủ trẻ nhất của Birmingham khi ra mắt lần đầu tiên ở tuổi 16 và 139 ngày. Ông có 15 bàn thắng sau 15 trận đầu tiên, bao gồm cú poker trong chiến thắng trước Bolton. Lúc đó, Birmingham đang đá ở giải hạng hai nhưng lượng khán giả của họ tăng lên gần 50.000 người. Trong suốt thời gian đó, Francis vẫn là một người học việc và vẫn phải quét sân, lau sàn nhà và lau giày cho các cầu thủ đàn anh. Birmingham được thăng hạng vào năm 1972 và chơi đỉnh cao 7 năm. Tổng cộng, Francis đã ghi 133 bàn thắng cho đội sau 328 lần ra sân trước khi chuyển đến Forest. Lúc đó tiền đạo này gần 25 tuổi và khao khát được gia nhập một CLB có thể chiến thắng các danh hiệu.
HLV Brian Clough (Phải) và Trevor Francis |
Birmingham cuối cùng đã chấp nhận lời đề nghị từ Forest vào tháng 2 năm 1979. “Vào thời điểm đó, họ là đội duy nhất ở Anh có thể thách thức Liverpool” Francis nhớ lại. Kỷ lục chuyển nhượng trước đó ở Anh trị giá 516.000 bảng của David Mills từ Middlesbrough sang West Brom chỉ vài tuần trước đó và HLV của Notingham là Brian Clough lo sợ những áp lực mà mức giá 1 triệu bảng có thể mang lại. Thế là trong buổi họp báo giới thiệu Francis, ông tuyên bố rằng Forest chỉ trả có… 999.999 bảng. Nhưng lo lắng của Clough có vẻ thừa thãi, vì Francis chỉ quan tâm đến chơi bóng và ghi bàn.
Nhà báo lão làng của Sky Sports, Kaveh Solhekol nói rằng: “Trevor Francis sẽ đi vào lịch sử không chỉ với tư cách là cầu thủ người Anh đầu tiên trị giá 1 triệu bảng mà còn là một trong những cầu thủ người Anh hay nhất mọi thời đại. Việc chuyển đến Nottingham Forest thật phi thường không chỉ vì nó có giá 1 triệu bảng mà còn vì những gì Forest đã làm được khi có Francis”. Đồng đội cũ của Forest, thủ thành huyền thoại Peter Shilton bày tỏ: “Một người bạn tuyệt vời như một quý ông và một mất mát khủng khiếp".
Một dòng tweet từ Birmingham City có nội dung: “The Blues vô cùng đau buồn và sốc khi biết tin huyền thoại của CLB, Trevor Francis, đã qua đời ở tuổi 69. Trevor sẽ mãi mãi được tôn sùng như một người khổng lồ của câu lạc bộ, một cầu thủ mà mọi người đều muốn thấy”. Còn dòng tweet từ Notingham Forest có nội dung: "Trevor Francis. Một huyền thoại thực sự của Forest, người sẽ không bao giờ bị lãng quên"