Đây là nơi mọi thứ bắt đầu đối với một trong những tiền đạo sung mãn nhất thế giới - cầu thủ đã đưa Liverpool đến chức vô địch Premier League vào tháng 5 và hiện vẫn đang là linh hồn của Liverpool ở mùa giải mới. Chính trên những con phố của Nagrig, cậu bé Salah bảy tuổi đã chơi bóng cùng bạn bè, giả vờ là tiền đạo Ronaldo của Brazil, tiền vệ huyền thoại Zinedine Zidane của Pháp hoặc bậc thầy Francesco Totti của Italy.
"Mohamed nhỏ bé hơn so với đồng đội, nhưng cậu ấy làm được những điều mà ngay cả các cậu bé lớn tuổi hơn cũng không thể", El-Saadany nói trong khi chỉ vào sân cỏ nhân tạo giờ đây được đặt tên để vinh danh Salah. "Những cú sút của cậu ấy cực kỳ mạnh mẽ, và rõ ràng cậu ấy có sự quyết tâm và động lực."
Salah, 33 tuổi, vừa bước vào mùa giải thứ 9 tại Liverpool, nơi tiền đạo cánh này đã ghi được 245 bàn thắng đáng kinh ngạc trong 402 trận đấu kể từ khi gia nhập vào năm 2017. Siêu sao bóng đá toàn cầu đầu tiên của Ai Cập đã giành mọi danh hiệu quốc nội cũng như Champions League cùng với đội bóng áo đỏ, nhưng vẫn chưa nếm trải thành công cùng đội tuyển quốc gia.
Với Cúp các quốc gia châu Phi vào tháng 12 và World Cup 2026 đang đến gần, hãy đến thăm Ai Cập để khám phá ý nghĩa của Salah đối với người dân của đất nước mê bóng đá với 115 triệu dân này, và cách một cậu bé từ xuất phát điểm khiêm tốn trở thành biểu tượng quốc gia.
"Tôi vẫn cảm nhận được niềm vui của cha mình khi xem Salah thi đấu", Lamisse El-Sadek nói tại quán cà phê Dentists ở phía đông Cairo. "Sau khi Salah gia nhập Liverpool, chúng tôi thường xem mọi trận đấu trên truyền hình cùng nhau". Quán cà phê là nơi các fan Liverpool tụ họp để xem trận đấu trên màn hình lớn. Lamisse đang mặc áo Liverpool với tên cha mình ở phía sau. "Ông ấy đã qua đời cách đây hai năm", cô nói. "Mọi trận đấu của Liverpool là hai giờ hạnh phúc nhất trong gia đình chúng tôi mỗi tuần, và ngay cả khi tôi phải bỏ lỡ một phần trận đấu vì trường học hoặc công việc, cha tôi vẫn nhắn tin cập nhật từng phút cho tôi. Salah không xuất thân từ tầng lớp đặc quyền. Anh ấy thực sự làm việc chăm chỉ và hy sinh rất nhiều để đạt được vị trí hiện tại. Rất nhiều chúng tôi thấy chính mình ở anh ấy".
'Tất cả trẻ em đều muốn trở thành Salah'
Ngôi làng nông nghiệp nhỏ Nagrig ở đồng bằng sông Nile của Ai Cập nằm nép mình giữa những cánh đồng xanh mướt trồng hoa nhài và dưa hấu. Trâu nước, bò và lừa chia sẻ những con đường đất với ô tô, xe máy và xe ngựa kéo. Chính tại đây, một trong những tiền đạo xuất sắc và sung mãn nhất thế giới, được gọi một cách trìu mến là 'Vua Ai Cập', đã trải qua những năm tháng đầu đời.
"Gia đình của Salah là nền tảng và bí quyết đằng sau thành công của anh ấy", ông El-Saadany tự gọi mình là HLV đầu tiên của Salah sau khi nuôi dưỡng anh từ tám tuổi. "Họ vẫn sống ở đây với sự khiêm tốn, giá trị và tôn trọng. Đó là một lý do khiến mọi người yêu mến họ rất nhiều. Họ đã hy sinh rất nhiều khi anh ấy còn nhỏ".
Ở trung tâm Nagrig là tiệm cắt tóc nơi Salah thời niên thiếu thường lui tới. "Tôi chính là người đã tạo cho anh ấy kiểu tóc xoăn và bộ râu đó," Ahmed El Masri tự hào kể. "Bạn bè anh ấy bảo đừng cắt tóc ở đây vì chúng tôi chỉ là tiệm ở làng, nhưng anh ấy luôn tin tưởng tôi. Ngày hôm sau, bạn bè anh ấy sẽ ngạc nhiên và hỏi 'thợ cắt tóc của cậu là ai vậy?'."
Ông El Masri nhớ lại: "Điều tôi nhớ nhất là khi chúng tôi chơi PlayStation, Salah luôn chọn Liverpool. Những đứa trẻ khác chọn Manchester United hay Barcelona, nhưng anh ấy thì không. Bây giờ, tất cả trẻ em trong làng đều muốn trở thành Salah."
Quá trình học việc của Salah bao gồm sáu năm tại câu lạc bộ Arab Contractors ở Cairo. Anh gia nhập đội bóng lúc 14 tuổi. Câu chuyện về việc Salah được phép rời trường sớm để thực hiện những chuyến đi khứ hồi hàng ngày, kéo dài nhiều giờ đồng hồ, đã trở thành một huyền thoại ở Ai Cập.
Hành trình gian truân định hình tính cách
"Họ có lên xe không?" – một vài hành khách trên chiếc xe van Suzuki bảy chỗ chật chội ở rìa làng Nagrig bắt đầu sốt ruột. Đây không phải là một dịch vụ xe buýt theo lịch trình. Tài xế chỉ khởi hành khi xe đã đầy khách.
Khi còn là một thiếu niên, đây chính là điểm khởi đầu cho hành trình gian truân của Salah đến sân tập của Arab Contractors. "Đó là một hành trình vô cùng khó khăn và tốn kém," ông El-Saadany nhớ lại. "Hãy tưởng tượng một đứa trẻ rời nhà lúc 10 giờ sáng và không trở về cho đến nửa đêm. Chỉ ai có một mục tiêu rõ ràng mới có thể chịu đựng được gánh nặng như vậy."
Hành trình bao gồm nhiều chặng: từ Nagrig đến thành phố Basyoun, sau đó bắt một xe buýt khác đến Tanta, rồi lại chuyển tiếp để đến trạm xe buýt Ramses ở Cairo, và cuối cùng là một lần chuyển xe nữa để đến đích. Sau buổi tập, hành trình dài tương tự lặp lại theo chiều ngược lại.
Hany Ramzy, cựu danh thủ Ai Cập và là người đã trao cho Salah lần khoác áo đội tuyển quốc gia đầu tiên, tin rằng chính những trải nghiệm này đã hun đúc nên ý chí sắt đá của Salah. "Để bắt đầu sự nghiệp ở Ai Cập rất khó khăn", Ramzy nói. "Tôi cũng từng phải đi xe buýt và đi bộ nhiều cây số đến câu lạc bộ. Lối sống này tạo nên những cầu thủ mạnh mẽ. Việc Salah thi đấu ở đẳng cấp cao nhất trong nhiều năm như vậy hoàn toàn được định hình bởi hành trình này."
"Đừng phòng ngự!"
Diaa El-Sayed, hay còn gọi là 'Đội trưởng Diaa', là một trong những HLV có ảnh hưởng nhất trong sự nghiệp đầu đời của Salah. Ông là người dẫn dắt Salah tại U20 World Cup 2011 ở Colombia, sân khấu toàn cầu đầu tiên của anh. "Điều đầu tiên nổi bật ở Salah là tốc độ và sự tập trung," ông Diaa kể. "Cậu ấy tiến xa vì luôn biết lắng nghe, không bao giờ tranh cãi. Cậu ấy xứng đáng với mọi thành công mình có được."
'Đội trưởng Diaa' nhớ lại việc đã dặn dò Salah trẻ tuổi hãy tránh xa vòng cấm của đội nhà và chỉ tập trung vào tấn công. "Vậy mà trong trận gặp Argentina, cậu ấy lại lùi về phòng ngự trong vòng cấm và 'tặng' cho đối thủ một quả phạt đền", ông cười lớn. "Tôi đã nói với cậu ấy, 'Đừng phòng ngự! Cậu không biết phòng ngự đâu!'. Gần đây tôi nghe HLV Arne Slot của Liverpool cũng nói với anh ấy điều tương tự. Nhưng tôi mới là người đầu tiên bảo anh ấy đừng phòng ngự!"
Người hùng và biểu tượng dân tộc
Tầm quan trọng của Salah đối với Ai Cập lớn đến mức các quan chức chính phủ cấp cao đã từng can thiệp khi anh bị chấn thương. Bác sĩ đội tuyển quốc gia, Mohamed Aboud, nhớ lại thời điểm Salah bị chấn thương vai trong trận chung kết Champions League 2018. "Tôi thậm chí còn nhận được cuộc gọi từ Bộ trưởng Y tế Ai Cập", bác sĩ Aboud kể. "Áp lực từ cả nước là rất lớn."
Nhưng khoảnh khắc biến Salah thành người hùng dân tộc bất tử là quả phạt đền ở phút 95 trong trận đấu với Congo ở vòng loại World Cup 2018. Một chiến thắng sẽ đưa Ai Cập đến World Cup lần đầu tiên sau 28 năm. Salah đã đưa Ai Cập vươn lên dẫn trước, nhưng Congo gỡ hòa ở phút 87. "Bạn có biết cảm giác nghe thấy sự im lặng là như thế nào không? Tôi đã nghe thấy sự im lặng khi Congo ghi bàn – 75.000 cổ động viên và cả sân vận động chìm trong im lặng" cựu trợ lý HLV Mahmoud Fayez nhớ lại.
Và rồi, quả phạt đền định mệnh được trao cho Ai Cập. "Hãy tưởng tượng, một quốc gia gần 120 triệu người đang chờ đợi khoảnh khắc đó. Anh ấy đã đối mặt với thời khắc khó khăn nhất đời cầu thủ," Fayez nói. "Anh ấy đã ghi bàn và khiến tất cả chúng tôi tự hào. Trong phòng thay đồ sau đó, anh ấy nhảy múa, ôm mọi người và hét lên 'chúng ta đã làm được rồi!'"
Mido, cựu tiền đạo của Tottenham và Ai Cập, người đang điều hành một học viện bóng đá, khẳng định: "Salah là đại sứ vĩ đại nhất của Ai Cập. Anh ấy khiến các câu lạc bộ châu Âu phải tôn trọng cầu thủ Ả Rập. Anh ấy đã khiến những cầu thủ trẻ của chúng tôi dám mơ ước."
Đền đáp nơi khởi đầu
Quay trở lại Nagrig, Rashida, một cụ bà 70 tuổi bán rau kể về cách Salah đã thay đổi cuộc đời bà và hàng trăm người khác trong làng thông qua quỹ từ thiện của mình: “Mohamed là một người tốt. Cậu ấy khiêm tốn và tử tế" bà Rashida nói. Quỹ từ thiện Mohamed Salah hỗ trợ trẻ mồ côi, phụ nữ góa chồng, người nghèo và người bệnh. Ngoài ra, Salah còn tài trợ xây dựng bưu điện, đơn vị cứu thương, viện tôn giáo và hiến đất cho một trạm xử lý nước thải.
"Khi Mohamed về đây, cậu ấy vẫn giản dị, đi lại trong trang phục bình thường, không bao giờ khoe khoang. Mọi người yêu mến cậu ấy vì sự khiêm tốn đó", ông Hassan Bakr từ Quỹ từ thiện cho biết.
Dù đã giành được mọi vinh quang ở cấp câu lạc bộ, Salah vẫn chưa thể nâng cao một chiếc cúp nào cùng đội tuyển Ai Cập. Thế hệ vàng trước anh đã vô địch AFCON (Giải vô địch châu Phi) ba lần liên tiếp (2006-2010). Kể từ đó, Ai Cập đã hai lần gục ngã ở trận chung kết.
Liệu "Vua Ai Cập" có cần một danh hiệu quốc tế để hoàn thiện di sản của mình?
"Salah đã tạo dựng được di sản của mình rồi. Anh ấy là cầu thủ vĩ đại nhất trong lịch sử bóng đá Ai Cập," Mido quả quyết. "Anh ấy không cần phải chứng minh bất cứ điều gì với bất kỳ ai. Anh ấy là một huyền thoại của Liverpool và một huyền thoại của Ai Cập."
