Bangkok những ngày này không chỉ nóng vì thời tiết. Cái nóng ấy hầm hập, phả vào gáy những nhà tổ chức, len lỏi qua những con phố chật cứng người và xe, rồi bùng lên thành ngọn đuốc tại sân vận động Rajamangala. SEA Games 33 chính thức mở màn bằng lễ khai mạc tối nay, mở ra 2 tuần tranh tài của cộng đồng thể thao ASEAN. Nhưng đằng sau ánh hào quang của lễ khai mạc, người Thái đang gánh trên vai một sứ mệnh nặng nề hơn nhiều so với việc chỉ đơn thuần là chủ nhà của một “bữa tiệc” thể thao khu vực.
Chúng ta đang đứng trước một kỳ đại hội kỳ lạ. Một cơ hội để tỉnh thức, và một bước đệm để vươn mình? Thái Lan không lạ gì việc tổ chức SEA Games. Nhưng lần này, vị thế của “người anh cả” đang bị thử thách nghiêm trọng. Không chỉ là áp lực về hạ tầng giao thông hay khói bụi, thách thức lớn nhất của Bangkok, Chonburi nằm ở bài toán về tầm nhìn cho tương lai. Căng thẳng ở biên giới Thái Lan - Campuchia, thảm họa lũ lụt khiến Songkhla chia tay quyền tổ chức, ngân sách bị đặt ở mức tối thiểu khiến cho cơ hội thành công của SEA Games 33 trở nên khó đoán định. Báo chí Thái Lan cũng bày tỏ sự quan ngại. Xã luận của Bangkok Post hôm 7-12 chạy tít “Phép thử mới cho Chính phủ”, còn trên tờ The Nation, một bài bình luận khác nhắc đến khái niệm “quyền lực mềm” mà Thái Lan dự định sẽ thử nghiệm tại SEA Games 33 đang có nguy cơ biến mất.
Trong nhiều thập niên, SEA Games bị gán mác “ao làng” với những môn thi đấu lạ lẫm chỉ cốt để chủ nhà vơ vét huy chương. Người Thái, trong nỗ lực tái định vị thương hiệu quốc gia, đã hứa hẹn về một kỳ đại hội chuẩn Olympic, hạn chế tối đa các môn địa phương. Một số môn thể thao mùa đông được đưa vào thi đấu như một cách tiếp cận mới lạ. Lần đầu tiên, hệ thống chấm điểm, dữ liệu thành tích và quản lý giải đấu được tích hợp hoàn toàn bằng nền tảng số, mở đường cho một mô hình minh bạch, chính xác và hiện đại. Từ đây, những bước chạy, cú nhảy, cú ném không chỉ được ghi nhận bằng cảm xúc, mà còn bằng khoa học. Tất cả các thay đổi đó được nước chủ nhà Thái Lan “đặt” vào một SEA Games có quy mô lớn nhất lịch sử về số lượng VĐV tham dự.
Thách thức lớn nhất cho 11 đoàn thể thao tại SEA Games 33 không phải là đối thủ, mà là sự tụt hậu về công nghệ. Trong khi thế giới đo lường từng nhịp tim, phân tích từng bước chạy bằng AI và Big Data, thì phần lớn Đông Nam Á vẫn loay hoay với cách huấn luyện truyền thống. SEA Games 33 được kỳ vọng là nơi làng thể thao khu vực nhìn thẳng vào bảng thông số kỹ thuật thay vì chỉ nhìn vào bảng tổng sắp huy chương. Thách thức lớn nhất của Thái Lan không nằm ở quy mô tổ chức, mà ở việc truyền tải một thông điệp mạnh mẽ: SEA Games phải thay đổi để tồn tại. Khi khán giả trẻ ngày càng quay sang các nền tảng trực tuyến, khi dữ liệu và chỉ số hiệu suất vận động viên trở thành chuẩn mực quốc tế, thì một kỳ SEA Games chỉ có thể thành công nếu biết kết nối truyền thống với công nghệ, cảm xúc với tri thức. Chính vì thế, đây là lúc mà ngọn lửa ASEAN cần được thổi bùng lên trên tinh thần đoàn kết và chia sẻ các giá trị trong cộng đồng các quốc gia Đông Nam Á.
Bangkok đã sẵn sàng. Chonburi đã sẵn sàng. Sân vận động Rajamangala sẽ rực sáng trong lễ khai mạc là biểu tượng cho tinh thần vượt lên mọi giới hạn. Khi ngọn lửa ASEAN được thắp lên, mỗi vận động viên bước ra đường đua cũng đang mang theo khát vọng của cả khu vực: khẳng định bản lĩnh, khơi dậy niềm tự hào và hướng tới tương lai, nơi thể thao không còn là cuộc chơi của riêng ai, mà là ngôn ngữ chung của hòa bình và tiến bộ.
