Unai Emery từng có lúc trở thành nhân vật bị châm biếm nhiều ở Arsenal. Ông có một nhiệm kỳ tương đối ngắn ngủi ở một CLB đang cố gắng tìm ra điều mình muốn khi bắt đầu một kỷ nguyên mới. Đương nhiên Emery có một phần trách nhiệm khi Arsenal không thể thành công sau thời Arsene Wenger, nhưng Emery không phải là gốc rễ của mọi vấn đề ở Arsenal. Đội bóng này gần như bị “sốc văn hóa” sau khi đột nhiên chuyển từ Arsène Wenger sang một phong thái làm việc có phần thực dụng hơn. Emery không bất tài, nhưng Arsenal không đủ kiên nhẫn, thế là đường ai nấy đi.
Nhưng cách đây gần một năm, nhà cầm quân người Tây Ban Nha trở lại Anh để tìm cách chứng minh năng lực của mình. Ông đến thay thế Steven Gerrard vào cuối tháng 10 năm 2022 khi Villa chỉ xếp trên 3 đội cuối bảng ở vị trí thứ 17. Mọi thứ thay đổi kể từ đó rất đáng chú ý, và hôm cuối tuần qua đã đạt đến tầm cao mới với chiến thắng 6-1 trước Brighton tại Villa Park.
Có một chút chuyện cần nói về tỷ số hủy diệt ấy. Brighton thực sự đã tạo ra những cơ hội có giá trị bàn thắng được mong đợi (xG) nhiều hơn Villa (1,72 đến 1,49), nhưng họ lại có bàn phản lưới nhà và nhiều cú sút không chính xác. Nhưng ở khía cạnh khác, dù có ít cơ hội hơn thì đội của Emery vẫn tàn nhẫn, và không hề xao nhãng trong việc thể hiện thái độ đó.
Đó là trận thắng thứ 10 liên tiếp trên sân nhà của họ, là chuỗi trận thắng mà họ chưa từng có ở giải đấu hàng đầu nước Anh kể từ chuỗi 13 trận thắng vào năm 1983. Chỉ có Man City hiện đang có chuỗi trận thắng dài hơn trên sân nhà ở Premier League ( 13), và Villa trở thành đội thứ 9 đạt được thành tích này kể từ năm 1992.
Chiến thắng giúp họ có 58 điểm trong năm dương lịch 2023, Man City (71 điểm) mới có thể làm tốt hơn trong cùng kỳ. Như vậy, đó không chỉ là sự thăng tiến ngắn ngủi về mặt phong độ mà Emery đã truyền cảm hứng để tạo ra sự cải thiện bền vững cho đội bóng có lối chơi được yêu thích nhưng lại thất thường về phong độ như Aston Villa.
Aston Villa đã từng thua ba trận liên tiếp trong tháng 2 nhưng đã giành được 48 điểm, chỉ đứng sau Man City kể từ đó. Vào tuần lễ mở màn mùa giải mới, họ đã bị Newcastle United vùi dập 1-5 nhưng sau đó đã thắng 5 trong 6 và ghi 3 bàn thắng trở lên trong 4 trận trong số đó. Năng lực phản ứng ấy không thể thuộc về đội bóng có tiềm lực yếu.
“Emery nghĩ rằng thà thắng 4-3 còn hơn là 1-0” Monchi, chủ tịch điều hành mảng bóng đá của Aston Villa từng nói về thời gian họ làm việc cùng nhau tại Sevilla. Chất lượng giải trí trong lối chơi của Aston Villa là điều gây cho người ta ngạc nhiên. Họ thích ghi nhiều bàn thắng, đó chính là thứ bóng đá tạo ra sự thú vị khi người ta biết đây là đội do Emery dẫn dắt và ông từng thất bại ở Arsenal, nơi ưa chuộng yếu tố cống hiến.
Emery quá nổi tiếng với việc cùng Sevilla vô địch Europa League đến 3 lần. Thứ bóng đá của ông lại hoàn toàn khác khi đến với Villa. Người ta nói rằng pressing tầng cao, hàng phòng ngự cũng dâng cao và kiểm soát bóng có thể phong thái chiến thuật đang thịnh hành, nhưng không điều nào trong số đó tương ứng với Villa vào lúc này. chỉ 4 đội có tỷ lệ chuyền bóng cao ít hơn Villa ở Premier League mùa này, vị trí xuất phát tấn công của họ cách khung thành đội nhà là 39,8 mét, vị trí thấp thứ 6 và họ có tỷ lệ kiểm soát bóng dưới 50%. Bảo Villa là đội bóng chơi tấn công có vẻ không đúng lắm.
Nhưng ngược lại, họ có thể linh hoạt trong chiến thuật. Villa rất giỏi trong việc chuyển từ phòng ngự sang tấn công. Việc họ sử dụng những cầu thủ năng động tấn công mang lại cho họ khả năng gây bất ổn cho đối thủ bằng tốc độ, khả năng rê bóng hoặc di chuyển không bóng thông minh… hoặc kết hợp cả ba. Ollie Watkins, Moussa Diaby, Leon Bailey, Nicolò Zaniolo và Emiliano Buendía đều có thể làm những việc đó cùng lúc khiến họ trở thành mối đe dọa khi hàng phòng ngự của đối phương.
Villa đã thực hiện đến 47 cú sút trong thế trận chuyển từ phòng thủ sang phản công, nhiều hơn 4 lần so với bất kỳ đội nào khác ở Premier League mùa này. Điều này nói lên tính hiệu quả và khả năng đưa ra quyết định của họ khi có cơ hội. Triết lý của Emery được định hình: Tấn công ít cũng được, nhưng đã lên bóng thì phải …sút. Trung bình cứ 12 lần phản công thì dẫn đến một cú sút, và chỉ West Ham (3) ghi được nhiều bàn thắng hơn từ những tình huống này (Villa có 2 bàn).
Nói cho cùng Emery vẫn là người thực dụng, thích đội của mình chơi chắc chắn từ phía sau để đợi cơ hội. Villa có thể chơi bùng nổ nhưng đó vẫn là Villa của Emery. Và cũng vì điều này mà người ta nghi ngờ khả năng vào tốp 4 của họ. Trong 10 mùa giải trước, CLB duy nhất mà ông dẫn dắt lọt vào top 4 trong một mùa giải là Paris Saint-Germain. Thành tích này tất nhiên chẳng có giá trị gì cả khi xét đến yếu tố Ligue 1. Ngay cả Sevilla, đội bóng định hình Europa League cũng chưa bao giờ kết thúc ở vị trí cao hơn thứ năm tại La Liga, trong khi đội Villarreal của mà ông từng làm việc 2 lần đứng thứ 7.
Đó là tư tưởng thực dụng của Emery. Ông luôn biết cách chộp lấy cơ hội nhưng vấn đề là ông luôn có lựa chọn an toàn cho chính mình. Vậy nên, thay vì nghĩ đến tốp 4 thì Villa hi vọng sẽ cùng Emery giành chức vô địch UEFA Europa Conference League, giải đấu mà nếu họ giành chiến thắng sẽ là chiếc cúp lớn đầu tiên ở châu Âu kể từ năm 1982. Như chính Emery nói: “Ước mơ của tôi là giành được một danh hiệu với Aston Villa. Đó là thử thách của tôi.”