Play-off là tên gọi một trận hoặc một chuỗi các trận đấu quyết định, cần xác định vị trí, thứ hạng của hai đội hoặc nhóm các đội. Play-off không chỉ dùng riêng trong môn bóng đá, mà bóng rổ nhà nghề Mỹ (NBA), bóng chày (baseball), khúc côn cầu trên băng, rugby, bóng đá Mỹ (American Football) sử dụng thường xuyên hơn. Mục đích của trận play-off được mở rộng như là cách xác định đội bóng giành vé vào vòng sau (wild card), hay trụ hạng v.v…
Theo tài liệu của người viết, play-off dùng lần đầu trên thế giới vào năm 1897 trong một giải vô địch bóng đá nhà nghề của Australia. Vào năm 1903, trận bóng chày nhà nghề đã diễn ra giữa đội vô địch của American League với nhà vô địch National League được giới truyền thông gọi là trận play-off.
Đầu thế kỷ 20, người Anh đưa luật đá play-off vào trong giải vô địch, tranh giữa đội cuối bảng hạng Nhất với đội đầu bảng hạng Nhì.
Tại Việt Nam, luật đá play-off sử dụng đầu tiên vào năm 1998 và Thừa Thiên-Huế được xem là “Vua play-off”, vì từng tham dự 2 trận đấu trước đây vào năm 1998 và 2002.
Thông thường thì không đội bóng nào thích cày ải trận cuối cùng cuối mùa giải. Khi mà đồng nghiệp của họ ở các đội khác đã lau giày cất vào tủ, đã đóng cửa nghỉ phép thì họ lại cực nhọc tập luyện, duy trì phong độ để đá tiếp trận quyết định số phận của mình.
Chính vì vậy, trận đấu giữa đội yếu thứ nhì V-League, với đội xuất sắc thứ ba của giải hạng Nhất không phải là trận đấu có chuyên môn cao, chỉ căng thẳng chứ không hấp dẫn. Và đội bóng nào còn duy trì khát vọng thăng hạng (hoặc trụ hạng) thì đội đó có khả năng thành công cao hơn.
Trận Thừa Thiên-Huế gặp Hải Phòng trên sân Thiên Trường chiều hôm qua là một thí dụ. Hai đội chơi bóng dưới cơn mưa rào nặng hạt, với một trái bóng bị ngấm nước nặng chịch và trên một mặt sân như được… bôi mỡ. Những cú sút bóng uy lực không nhiều bằng những cú ngã huỳnh huỵch đến tội nghiệp của các cầu thủ.
Sau đây là kết quả 3 trận play-off Việt Nam từ trước đến nay:
- Năm 1998: Huế hòa Hải Quan 2-2 sân Thống Nhất và hòa 0-0 sân nhà. Huế thăng hạng.
- Năm 2002: Hà Nội ACB thắng Huế 1-0 tại Vinh.
- Năm 2005: Hà Nội ACB thắng Tôn Hoa Sen Cần Thơ 2-1.
LINH GIAO
