Phóng viên: - 78 năm Ngày truyền thống ngành thể thao Việt Nam, nhìn tổng thể thì chúng ta có những bước phát triển như thế nào thưa ông?
Cục trưởng Đặng Hà Việt: - Thể thao Việt Nam đã trải qua 78 năm hình thành và phát triển. Chúng ta cũng phải hiểu rõ sự hình thành của thể thao Việt Nam là thể thao Cách mạng Việt Nam và Hồ Chủ tịch là người khai sinh ra. Ngày 27-3 đã trở thành Ngày truyền thống của thể thao Cách mạng Việt Nam. Lúc sinh thời, Bác đã nói “dân cường là nước thịnh” và Bác luôn động viên khuyến khích phát triển phong trào thể dục thể thao trong mọi tầng lớp nhân dân, trong đó có các chương trình khỏe để xây dựng bảo vệ tổ quốc, và một đất nước muốn mạnh thì mỗi người dân phải mạnh.
Qua 78 năm của ngành thể thao Việt Nam, việc đánh giá đầu tiên là chúng ta thấy phong trào phát triển. Hiện tại, người dân Việt Nam đã hiểu rất rõ giá trị của TDTT mang lại cho sức khỏe bản thân, tạo được sự gắn kết trong cộng đồng. Theo con số thống kê, dù chưa hoàn toàn chính xác, sơ bộ cho thấy đã có 37,5% người dân tham gia tập luyện thể thao thường xuyên. Trong một năm, khoảng hơn 100 nghìn giải thể thao trên 63 tỉnh, thành, ngành được tổ chức và đây là con số đáng kể. Các giải chạy, điền kinh thời gian qua phát triển rất mạnh, thu hút đông người tham gia. Kiến thức về tập luyện, khoa học thể thao của người dân được cập nhật, hiểu biết sâu sắc. Thêm nữa, chúng ta đang làm tốt công tác phát huy và bảo tồn các môn thể thao dân tộc.
Thể thao thành tích cao của Việt Nam đang có sự phát triển mạnh mẽ hơn. Từ việc chúng ta tìm kiếm một tấm HCV rất khó ở đấu trường Đông Nam Á tới bây giờ đã thay đổi và thể thao Việt Nam thường xuyên đứng trong nhóm đầu các quốc gia giành được nhiều HCV ở các Đại hội thể thao khu vực – SEA Games. SEA Games 2003 là một cột mốc, bước đệm quan trọng của thể thao Việt Nam. Từ đó tới nay, chúng ta luôn đứng trong nhóm các quốc gia dẫn đầu ở SEA Games. Kết quả phản ánh đúng về chủ trương chính sách đúng đắn của lãnh đạo Đảng và Nhà nước về công tác thể dục thể thao. Hai kỳ SEA Games 31, 32 gần nhất là giải đấu chúng ta đã đứng đầu. Ngành thể thao đưa ra những quy định về phân nhóm môn để có sự đầu tư bài bản, đặc biệt các môn thuộc nhóm Olympic, ASIAD. Ở SEA Games 30-2019 tại Philippines, chúng ta lần đầu đứng đầu kết quả ở các môn thể thao Olympic và đây là dấu ấn quan trọng. Cùng với đó, thể thao Việt Nam đang có đội ngũ HLV hiệu quả và trong nhiều môn thể thao Olympic, HLV nội đạt đẳng cấp chuyên môn cao. Việt Nam đã giành HCV ASIAD 19 vừa qua trong môn cầu mây, karate thì kết quả có dấu ấn của các HLV người Việt Nam. Môn cử tạ từng đã giành huy chương tại Olympic 2008, 2012 và dấu ấn của HLV người Việt Nam có trong đó.
Phóng viên: - Tuy vậy, thể thao Việt Nam còn một số mục tiêu, các chương trình đề ra nhưng chưa giải quyết được hiệu quả nhất. Ngành thể thao sẽ có những công tác gì làm tốt hơn điều này, đặc biệt với thể thao thành tích cao?
Cục trưởng Đặng Hà Việt: - Chúng ta đã và đang làm nhiều việc với thể thao thành tích cao. Thể thao Việt Nam đã nỗ lực đầu tư và lúc này thể thao thành tích cao của chúng ta đứng đầu khu vực Đông Nam Á. Chúng ta tổ chức hội thảo chuyên môn đối với thể thao thành tích cao để nâng tầm tới ASIAD, khát vọng Olympic và chỉ ra các nguyên nhân, phân tích đối với các vấn đề còn hạn chế. Nguyên nhân mà chúng ta thấy rõ là VĐV của thể thao Việt Nam chưa vượt ngưỡng được tới tầm của ASIAD và Olympic. Các nhân tố để ảnh hưởng tới thành tích là cần yêu cầu rất cao. Trong công tác huấn luyện, qua mỗi giai đoạn phải đảm bảo được các yêu cầu chuyên môn, không chỉ đạt kết quả huy chương đã là hiệu quả. Do vậy, hệ thống từ tuyển chọn tới đào tạo sẽ cần sự điều chỉnh.
Tiếp nữa, hệ thống thi đấu của chúng ta có số lượng giải nhiều tuy nhiên các môn thể thao trọng điểm còn đang mang tính chất... nuôi gà nòi. Chúng ta chưa có hệ thống đào tạo bề dài, tuyển chọn ở tất cả các địa phương nên chưa chọn được nhiều tài năng tầm cỡ thật sự có thể phát triển tới ASIAD, Olympic. Đây là việc chúng ta cần có cách thức tiếp cận mới, thay đổi mới. Thể thao Việt Nam đã có HLV tầm cỡ ASIAD, Olympic nhưng con số hạn chế. HLV tại địa phương của chúng ta còn hạn chế về tiếp cận, thực hiện khoa học thể thao. Và ngành thể thao có đề án tuyển chọn tài năng thể thao để rà soát HLV các tuyến, thực hiện chương trình đưa đi đào tạo nâng tầm chuyên môn. Với ngắn hạn trước mắt, chúng tôi sẽ kết hợp cùng Liên đoàn, Hiệp hội thể thao nhiều môn tổ chức chương trình giảng dậy, bồi dưỡng chuyên môn bổ sung kiến thức thêm cho HLV.
Phóng viên: - Ngành thể thao đã xây dựng Chiến lược phát triển thể thao Việt Nam tới năm 2030, tầm nhìn tới năm 2045 thì khi đưa vào thực hiện chúng ta kỳ vọng những điều gì hiệu quả nhất?
Cục trưởng Đặng Hà Việt: - Chúng ta đã biết Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 70-KL/TW, ngày 31-1-2024, về phát triển thể dục, thể thao trong giai đoạn mới và Ban Tuyên giáo Trung ương đưa ra Hướng dẫn số 144-HD/BTGTW triển khai thực hiện Kết luận số 70-KL/TW.
Sắp tới, Chính phủ sẽ ban hành kế hoạch hành động đối với Kết luận số 70-KL/TW của Bộ Chính trị. Sau đó, Thủ tướng sẽ ban hành Chiến lược phát triển thể thao Việt Nam tới năm 2030, tầm nhìn tới năm 2045. Về Chiến lược, nội dung sẽ thể hiện các mục tiêu gồm mục tiêu chung, mục tiêu cụ thể. Để triển khai, công tác sẽ thực hiện chặt chẽ giữa các bộ ngành, địa phương, trong đó phân trách nhiệm từng đơn vị. Điều trông chờ nhất của chúng tôi là khi Chiến lược được ban hành thì Cục TDTT sẽ tham mưu tới lãnh đạo Bộ VH-TT-DL để triển khai hiệu quả nhất. Khi có sự gắn kết, tham gia của các ngành dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị và Nhà nước, Chính phủ thì ngành thể thao sẽ có sự phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tiếp theo.
Phóng viên: - Xin cám ơn ông!
