Ngày 1-10-2022 mãi mãi là một vết sẹo trong lịch sử bóng đá Indonesia. Vụ giẫm đạp kinh hoàng tại sân Kanjuruhan, cướp đi sinh mạng của 135 người hâm mộ, trở thành đỉnh điểm của một chu kỳ dài đầy rẫy tiêu cực. Nền bóng đá xứ vạn đảo từng chìm trong các vấn nạn tham nhũng, tranh giành quyền lực, bạo lực sân cỏ, khiến niềm tin của người hâm mộ sút giảm nghiêm trọng.
Thảm kịch dường như nối dài khi vào tháng 3-2023, Indonesia bị FIFA tước quyền đăng cai vòng chung kết giải U20 World Cup vì những biến động chính trị. Đây là một đòn giáng mạnh vào tham vọng và uy tín quốc gia của làng bóng đá Indonesia.
Tuy nhiên, chính trong giai đoạn khủng hoảng này, một bước ngoặt đã xuất hiện với sự chèo lái của tân Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Indonesia (PSSI) Erick Thohir. Với kinh nghiệm dày dạn trên trường quốc tế, từng là chủ sở hữu CLB Inter Milan, ông Thohir đã khéo léo đàm phán với FIFA. Thay vì một án phạt nặng, ông không chỉ giúp Indonesia tránh được lệnh trừng phạt mà còn thuyết phục thành công FIFA trao quyền đăng cai U17 World Cup.
Giải đấu này sau đó đã diễn ra thành công, trở thành liều thuốc tinh thần quý giá, khôi phục lại hình ảnh và mang đến luồng sinh khí tích cực đầu tiên. Nguồn năng lượng tích cực đó tiếp tục lan tỏa đến đội tuyển quốc gia. Giờ đây, “Garuda” chỉ còn cách tấm vé tham dự vòng chung kết World Cup 2026 đúng 180 phút thi đấu. Việc lọt vào tốp 12 đội mạnh nhất châu Á đã là một kỳ tích. So với các đối thủ mạnh trong khu vực như Thái Lan hay Việt Nam, thành tích của Indonesia ở vòng loại lần này vượt trội hơn hẳn, với những chiến thắng ấn tượng trước các đối thủ lớn.
Bí quyết đằng sau sự trỗi dậy thần kỳ này nằm ở chính sách “nhập tịch” được thực hiện một cách quyết liệt. Tận dụng di sản lịch sử, PSSI đã triệu tập hàng loạt cầu thủ chất lượng sinh ra tại châu Âu, chủ yếu là Hà Lan, có gốc gác Indonesia. Một đội hình với nòng cốt là các cầu thủ được đào tạo bài bản ở châu Âu đã nâng tầm sức mạnh của đội tuyển một cách nhanh chóng. Patrick Kluivert được bổ nhiệm HLV vào tháng 1-2025 sau khi Shin Tae-yong bị sa thải.
Không phải vì kết quả kém, mà Kluivert phù hợp hơn với đội hình “Âu hóa”, giao tiếp bằng tiếng Hà Lan hoặc tiếng Anh. Indonesia không phải quốc gia duy nhất ở châu Á theo đuổi chiến lược này, nhưng họ làm quyết liệt nhất và đạt kết quả nhanh chóng. Có tranh cãi về bản sắc đội tuyển, nhưng vé World Cup sẽ xoa dịu tất cả, ít nhất tạm thời.
Thử thách lớn nhất đang ở phía trước, với vòng play-off quyết định gặp Saudi Arabia và Iraq. Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang của đội tuyển quốc gia, những vấn đề cố hữu của bóng đá Indonesia vẫn còn đó. Giải vô địch quốc gia (BRI Super League) vẫn xếp hạng khá thấp ở châu Á. Lệnh cấm cổ động viên đội khách đến sân - một hệ quả trực tiếp từ thảm kịch Kanjuruhan - vẫn được duy trì do những lo ngại về an ninh. Các vấn đề như nợ lương cầu thủ vẫn còn tồn tại.
Con đường phía trước vẫn còn nhiều chông gai. Nhưng từ vực sâu của bi kịch 3 năm trước, bóng đá Indonesia đang viết nên một câu chuyện về sự kiên cường và hy vọng, như HLV Kluivert nói: “Chúng tôi đang xây giấc mơ”.
