Trong bóng chày, nhiều người sẽ biết đến thuật ngữ "Moneyball" đã từng được dựng thành phim. Đại loại người ta sẽ nghiên cứu cách chiến thắng bằng máy tính, sẳn sàng bỏ qua cảm xúc chơi bóng, chỉ khai thác một vài khía cạnh trong một trận đấu. Trong bóng rổ, câu chuyện đơn giản hơn: Ba điểm có giá trị hơn hai điểm. Hai mươi năm trước, trung bình một đội NBA thực hiện 14,9 cú ném 3 điểm mỗi trận. Mùa giải trước, trung bình một đội NBA thực hiện 35 cú ném mỗi trận. Có nghĩa là các pha lên rổ đầy phấn khích sẽ ít đi, vẻ đẹp cũng theo đó phai nhạt.
Bóng đá phần lớn miễn nhiễm với điều này vì một số lý do, nhưng chủ yếu là mỗi trận đấu là một mớ hỗn độn, quá nhiều biến số và có rất ít bàn thắng. Một đội giành thắng lợi, đôi khi chỉ cần 1 bàn đá phản lưới nhà của đối thủ. Và vì có rất ít bàn thắng nên bàn thắng đầu tiên trong mỗi trận đấu có giá trị vô cùng lớn -- nó thay đổi đáng kể động lực của cả hai đội.
Đội ghi bàn đầu tiên trong một trận bóng đá giành được trung bình khoảng 2,3 điểm. Trong trường hợp của Man City ở mùa trước, con số đó là 87 điểm khi họ có bàn dẫn trước. Nhưng hãy nhớ đây là Man City, một đội bóng mạnh nhất giải, luôn có xu hướng sẽ ghi bàn trước. Còn câu chuyện mà chúng ta đang nói đến là về Brentford, đội đã có bàn mở tỷ số khá sớm trong 4 vòng liên tiếp.
Đầu tiên, họ đã làm điều đó với Manchester City, tại Etihad. Kế tiếp là trước Tottenham. West Ham bằng cách nào đó cũng không lường trước được điều đó ở trận kế tiếp. Thế rồi, đến lượt Wolves ở trận thứ 4.
Một lần thì do tình cờ, 4 lần thì hẳn phải có một công thức nào đó và việc Brentford thực hiện trong 4 trận liên tiếp thì hẳn đó là một cách chơi rất khả thi. Brentford ghi bàn trong vòng 40 giây trước Man City, Tottenham và West Ham. Họ chính là đội đầu tiên của Premier League ghi bàn trong phút đầu tiên trong ba trận liên tiếp và họ chỉ là đội thứ hai của Premier League ghi được ba bàn trong phút đầu tiên ... trong cả một mùa giải. Đến trận gặp Wolves, họ mất 80 giây đầu tiên để có bàn mở tỷ số. Họ phải đợi …lâu đến vậy vì đây là trận họ không có quyền giao bóng trước. Nhưng rồi mất 32 giây sau khi giao bóng ở hiệp hai để nâng tỷ số lên 3-2.
Điểm quan trọng nhất: Brentford đang cố gắng ghi bàn trong những pha bóng này. Đây là cách họ xếp hàng để bắt đầu trận đấu với Man City.
Và đây là hình ảnh trận đấu với Tottenham. Hãy để ý đến cầu thủ thứ 11 của Brentford nằm ở phía dưới cùng của màn hình.
Cấu trúc khá giống nhau: bảy người xếp hàng ngang ở vạch giữa sân, và bốn người trong số họ tụm lại về phía bên phải. Man City đang ở trong cấu trúc phòng ngự cơ bản của họ (4-3-3) và chỉ hơi dịch chuyển mọi người sang bên trái. Trong khi đó, Tottenham đã đưa tiền vệ Rodrigo Bentancur vào hàng hậu vệ để tạm thời tạo ra năm hậu vệ.
Có lẽ nhận thấy là đối thủ sẽ “bắt bài”, Brentford đã chuyển sang đội hình đối xứng hơn trước trận đấu với West Ham.
Trong hai trận đầu tiên, Brentford chuyền bóng trở lại cho thủ môn Mark Flekken , người sau đó chuyền một đường bóng dài lên phía bên kia sân. Tuy nhiên, trước West Ham, Brentford giữ bóng lâu hơn một chút và chuyền bóng giữa các trung vệ của họ, và điều đó giúp tất cả các cầu thủ tấn công của họ có nhiều thời gian hơn để lên sân và hội tụ ở trung tâm, cách khu vực phạt đền vài mét.
Theo mô hình bàn thắng kỳ vọng của Stats Perform, Brentford chỉ có 0,54 xG nhưng thật thú vị là họ ghi được đến 3 bàn trong 3 trận đấu đầu tiên. Nếu nói là may mắn, thì ghi được 1 bàn đã là quá tốt rồi. Rõ ràng, đây là một cách chơi khoa học của Brentford. Theo thống kê, trong 90 giây đầu tiên của bảy trận đấu trong mùa giải này, Brentford đã gần như sở hữu bóng 100%. Không ai khác trong giải đấu có thể đạt được điều đó.
Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng kể từ năm 2009 tại Premier League, chỉ có 0,1 bàn thắng được ghi mỗi trận trong 15 phút đầu tiên. Có vẻ như các đội không tiếp cận trận đấu bắt đầu theo cùng cách mà họ làm với phần còn lại của trận đấu. 10 phút đầu họ dành thời gian để kiểm tra nhau. Xu hướng ghi bàn tăng vọt trong thời gian ngắn sau mốc 10 phút trước khi trở lại mức trung bình.
Vậy tại sao không có đội bóng nào khác ở Premier League làm điều này?
Trong suốt lịch sử của môn thể thao này, đã có những tranh cãi về cách chơi: bạn muốn bóng hay bạn muốn đội kia có bóng? Bạn tập trung vào kết quả bằng mọi giá hay cần chơi thứ bóng đá đẹp rồi mới tính đến chuyện đưa bóng vào lưới đối phương. Chính vì tranh cãi ấy mà thông thường các đội “bỏ quên” 10 phút đầu trận, họ chủ yếu tập trung cho việc triển khai chiến thuật.
Brentford sẽ không tiếp tục ghi bàn trong 90 giây đầu tiên của mọi trận đấu, nhưng không thể phủ nhận rằng họ đang tạo ra nhiều giá trị hơn và quan trọng hơn là tự tạo cho mình cơ hội tốt hơn để giành chiến thắng trong các trận đấu bằng cách làm như vậy. Nhưng không có nghĩa là các đội khác không làm, chẳng qua là Liverpool hoặc Arsenal tập trung vào việc khai thác các tình huống cố định, một thế mạnh đang được Arsenal phát huy khá hiệu quả với HLV dành riêng cho việc này là Nicolas Jover.
Hoặc cũng có thể các đội bóng mạnh là các đội hay giành chiến thắng, và phần lớn họ là các đội có nhiều tiền. Họ không phải là những đội đã tìm ra chiến thuật tốt nhất hoặc đã tối ưu hóa mọi khía cạnh của trò chơi. Rốt cuộc, Brentford chỉ giành được bốn điểm trong bốn trận đấu gần nhất của họ dù ghi bàn trước. Họ có một trong những quỹ lương thấp nhất trong giải đấu.
