Lần gần nhất Giải hạng Nhất quốc gia thu hút các ngôi sao đã từ mùa giải 2011. Khi đó, XM Xuân Thành Sài Gòn với những cái tên nổi đình nổi đám như Phan Văn Tài Em, Đoàn Việt Cường, Bùi Tấn Trường, Lê Phước Tứ, Trương Đình Luật… dễ dàng giành chức vô địch, qua đó đoạt tấm vé tham dự V-League.
Nâng tầm chất lượng chuyên môn và thương mại
Nhưng từ chiến thắng của Sài Gòn Xuân Thành cũng phản ánh bộ mặt tại Giải hạng Nhất suốt hơn 10 năm vừa qua. Cứ CLB nào được đầu tư vượt trội so với mặt bằng chung ở sân chơi này thì gần như cuối mùa giành suất lên hạng. Thậm chí, đội vô địch Giải hạng Nhất quốc gia thường được biết trước đến vài vòng đấu. Như Đà Nẵng tại mùa giải 2023-2024 đã lên ngôi trước 3 vòng.
Điều này đến từ việc phần lớn các CLB vì những lý do khác nhau, chủ yếu hạn chế về tài chính, đã không có sự mặn mà trong cuộc đua thăng hạng. Nhóm đội này cứ mỗi mùa hoạt động theo kiểu cầm chừng, duy trì phong trào cho địa phương. Từ đó, giải đấu bị làm nguội và còn dính vết xước vì vấn nạn tiêu cực.
Tuy nhiên, Giải hạng Nhất quốc gia 2024-2025 sẽ có bước chuyển lớn về chuyên môn lẫn giá trị thương mại. Khi đang có ít nhất 3 đội gồm Ninh Bình, PVF-CAND và Bình Phước được đầu tư mạnh mẽ để cạnh tranh cho 1,5 suất thăng hạng. Sự khó lường trong cuộc đua này có thể kéo đến vòng đấu cuối cùng mới phân định được thứ hạng giữa các CLB.
Sau 9 năm để bóng đá Ninh Bình lại trở thành điểm đến của giới truyền thông. Đội bóng của địa phương này làm “dậy sóng” thị trường chuyển nhượng khi chiêu mộ thành công thủ môn của đội tuyển Việt Nam Đặng Văn Lâm, các ngôi sao Đinh Thanh Bình, Đỗ Thanh Thịnh, Đỗ Văn Thuận, Nguyễn Hữu Tuấn và sắp tới có thể là đương kim Quả bóng vàng Nguyễn Hoàng Đức.
Thậm chí, sức hút về hình ảnh mà đội hạng Nhất Ninh Bình tạo ra không hề kém cạnh các CLB tốp đầu thuộc V-League.
Trong khi PVF-CAND không chỉ giữ được bộ khung đã đoạt ngôi á quân tại mùa trước. Mà còn nâng cấp đội hình với nhà vô địch AFF Cup 2018 Nguyễn Huy Hùng cùng nhiều cầu thủ có thâm niên chơi bóng tại V-League như hậu vệ Nguyễn Văn Dũng, Ryan Ha và tiền vệ Martin Lo. Thất bại ở trận play-off để tranh vé dự V-League với Hà Tĩnh làm PVF-CAND càng quyết tâm hơn tại mùa giải 2024-2025.
Xuôi ngược vào Nam, sự xuất hiện của Nguyễn Công Phượng được kỳ vọng sẽ nâng tầm về mặt chuyên môn cho Bình Phước, đội bóng vốn đã có sự đầu tư mạnh tay từ mùa giải trước.
Những chuyển động từ các ứng viên đua thăng hạng được hứa hẹn sẽ nâng tầm cho chất lượng chuyên môn cho sân chơi hạng Nhất. Đặc biệt khi ba đội PVF-CAND, Ninh Bình và Bình Phước trực tiếp đối đầu nhau với tính chất không khác gì trận chung kết.
Việc Văn Lâm, Công Phượng và có thể Hoàng Đức cùng nhiều ngôi sao đương thời khác xuống thi đấu tại Giải hạng Nhất còn trở thành cuộc cách mạng cho hình ảnh của giải đấu. Thường các tuyển thủ Việt Nam chỉ đến sân nhà của đội hạng Nhất khi có lịch thi đấu Cúp quốc gia. Nhưng trước mắt tại mùa giải 2024-2025, họ đã đến gần hơn với người hâm mộ tại hạng Nhất. Sẽ không bất ngờ nếu nhóm 3 đội ứng viên kể trên sẽ tạo ra cơn sốt về vé không chỉ sân nhà mà còn sân khách.
Hai mặt của vấn đề
Giải hạng Nhất được nâng tầm về chuyên môn lẫn giá trị thương hiệu là điều đáng mừng. Nhưng chỉ làm vui cho những ai tham gia hạng đấu này. Bởi khi nhìn rộng hơn, việc các tuyển thủ Việt Nam cùng các ngôi sao xuống hạng đấu thấp hơn là điều không tốt cho nền bóng đá nước nhà và đi ngược xu hướng của bóng đá thế giới.
Từ đây, sẽ trở thành rào cản cho sự phát triển của cầu thủ, của V-League và có thể làm ảnh hưởng đến sức mạnh đội tuyển Việt Nam.
Một năm sau khi cùng XM Xuân Thành Sài Gòn thăng hạng, một số tuyển thủ của CLB này bị chững lại về chuyên môn. Dẫn đến một phần nguyên nhân khiến đội tuyển Việt Nam không vượt qua được vòng bảng AFF Cup 2012. Bài học này vẫn còn vẹn nguyên giá trị cho những người làm trong ngành.
Thậm chí, việc các CLB bỏ ra số tiền quá lớn so với chất lượng thực của cầu thủ sẽ làm lũng đoạn thị trường chuyển nhượng, tạo ra sự ảo tưởng cho người chơi. Vốn trước giờ giải hạng Nhất vẫn được xem là sân chơi lành mạnh cho các cầu thủ trẻ cọ xát và tích lũy kinh nghiệm. Và không ai đảm bảo nếu thất bại ở mùa giải 2024-2025, các ông bầu sẽ tiếp tục hứng thú với sân chơi này, khi tiềm lực của họ đủ sức đầu tư cho một đội đua thành tích tại V-League.
Lúc đó, Giải hạng Nhất có thể bị trả lại với giá trị như trước. Bởi hiện vẫn còn hơn phân nửa CLB tham dự không có tham vọng đua thăng hạng. Trong đó, có một nhóm chưa chắc mùa tới còn tồn tại được hay không.
