Những năm đầu sau ngày thống nhất đất nước, sân Tao Đàn xuất hiện một đội bóng đá vốn là liên minh từ hai gia đình bóng đá nổi tiếng lúc bấy giờ, đá đâu thắng đó mà nhiều người nói vui là đội bóng “Hồ… Đồ”. Đó là tập hợp của gia đình 7 anh em họ Hồ với Thanh Hưng, Thanh Chinh, Thanh Cang, Thanh Ngọc, Thanh Xuân, Thanh Đức và Thanh Dũng cùng liên minh với gia đình họ Đỗ gồm ngôi sao Đỗ Thới Vinh cùng các người em Đỗ Thới Ngà, Đỗ Thới Phu… Với riêng gia đình họ Hồ thì không chỉ đông về lượng mà ngay cả chất cũng thuộc loại “dữ dằn” với nhiều đóng góp cho làng cầu nước nhà.

6 anh em nhà họ Hồ (thiếu Hồ Thanh Hùng).

• Khởi nghiệp từ bóng đá học đường

Bóng đá phong trào theo kiểu tự phát và nhất là từ học đường tại Sài Gòn trước đây phát triển rất mạnh, từng sản sinh ra nhiều thế hệ cầu thủ giỏi và nổi tiếng như Nguyễn Ngọc Thanh, Phạm Huỳnh Tam Lang, Võ Bá Hùng… Sự đam mê với quả bóng đã thu hút nhiều cầu thủ trẻ, học sinh cứ sau mỗi giờ học là quần nhau với quả bóng trên các sân vỉa hè hay sân Hoa Lư, Tao Đàn.

Mấy anh em thuộc gia đình bóng đá họ Hồ cũng khởi nghiệp bóng đá bằng niềm đam mê sẽ có một ngày được nổi tiếng như các đàn anh Tư “Mũi Tên Vàng”, Phạm Văn Rạng, Vinh “đầu sói”, Hà Tam…

Ông Hồ Thanh Cang nhớ lại: “Lúc ấy có thuận lợi là nhà ở gần sân Hoa Lư nên mấy anh em tôi cứ sau mỗi giờ học là ra đó dợt banh. Về sau này khi học ở trường Đạt Đức, chúng tôi đã thi đấu cho đội bóng của trường và vô địch nhiều lắm. Thuận lợi là thời điểm bấy giờ phong trào bóng đá học đường phát triển mạnh nên chúng tôi cọ xát thường xuyên và là một trong những nguồn lực chủ yếu cho các đội bóng lúc ấy”.

Người nổi tiếng đầu tiên ở gia đình họ Hồ này là ông Thanh Chinh khi có tên trong đội tuyển miền Nam vô địch Merdeka 1966, với vị trí thủ môn. Hai năm sau, người em Thanh Cang tiếp bước để trở thành tiền vệ chủ lực của đội tuyển về sau.

Người anh cả Thanh Hưng thì đá cho đội Quan Thuế, còn những người còn lại lần lượt khoác áo cho nhiều đội mạnh trong thập niên 1970. Điều thú vị là không chỉ đá bóng hay, Hồ Thanh Xuân và Hồ Thanh Đức còn là những vận động viên điền kinh, trong đó Thanh Đức từng vô địch ở cự ly chạy 800m.

Đi sau nhưng Hồ Thanh Cang là người có nhiều thành tích nhất với 4 lần tham dự SEAP Games từ 1967 đến 1973; vô địch giải Petra Sukan năm 1971 và sau năm 1975 là dẫn dắt đội Hải Quan, một trong những đội bóng mạnh của cả nước trong những năm của thập niên 1980-1990.

Hồ Thanh Cang (bìa phải) thời vang bóng

Ông Hồ Thanh Cang bây giờ.

• Trọn đời vì bóng đá

Sau ngày thống nhất đất nước, đa số cầu thủ giỏi ở miền Nam đều chọn lựa đầu quân cho Cảng Sài Gòn và Hải Quan. Anh em nhà họ Hồ đã chọn Hải Quan và góp phần đặt những viên gạch đầu tiên để xây dựng nên một đội bóng giàu truyền thống sau này. Ông Hồ Thanh Hưng là HLV trưởng còn Thanh Cang, Thanh Đức và sau này có thêm Thanh Dũng cũng gia nhập đội bóng.

Đầu năm 1980, ông Hồ Thanh Hưng thôi dẫn dắt đội bóng này và người em trai sau 2 năm vừa là tiền vệ kiêm trợ lý HLV đã chính thức tiếp nhận ghế HLV trưởng vào năm 1982, khi ấy ông Cang bước sang tuổi 39. “Thế hệ vàng” của đội Hải Quan đã được hình thành trong thời điểm ấy, từ bộ ba Minh – Thành – Liêm hay cặp trung vệ “thép” Hằng – Tần đã làm say đắm người hâm mộ bóng đá TPHCM.

“Lúc ấy người hâm mộ TPHCM họ thích Cảng Sài Gòn hơn vì Cảng đá đẹp trong khi Hải Quan đá thực dụng” - ông Cang nhớ lại – “Mỗi đội có hướng đi riêng và điều ấn tượng nhất của chúng tôi là đi đến đâu cũng có đông khán giả đến cổ vũ”. Đến năm 1987 ông chia tay đội bóng để chuyển sang công tác ở ngành Hải Quan.

Đam mê với quả bóng, dù đã giải nghệ nhưng anh em nhà họ Hồ vẫn thường ra sân vào mỗi cuối tuần để thi đấu cho các đội lão tướng. Thậm chí năm 2003, dù đã sang tuổi 60 nhưng Hồ Thanh Cang vẫn… chạy tốt, tuy nhiên ông không được cho đăng ký thi đấu vì quy định tuổi. Mãi đến vài năm sau, khi ông Trần Văn Tạo làm Chủ tịch LĐBĐ TPHCM, thì quy định trên được nới ra và ông có dịp ra sân đá vài năm nữa mới thôi hẳn.

Sống hết mình vì bóng đá, một thành viên trong gia đình này cũng qua đời ngay trên sân bóng và để lại nhiều cảm xúc nơi các đồng đội, đồng nghiệp. Đó là ông Hồ Thanh Hưng, sau cú nhảy cao đánh đầu phá bóng đã đột quỵ trên một sân bóng ở Bến Cát (Bình Dương) vào năm 1981 trong trận đá giao hữu giữa các đội lão tướng. 

QUỐC CƯỜNG