Wayde van Niekerk - Chạy nhanh để thành sao

Chạy 200m hết 19 giây 84

Ở giải Adidas Boost Boston Games hôm cuối tuần rồi, ngôi sao đang lên của làng chạy nước rút tốc độ Wayde van Niekerk đã đạt được thành tích tốt nhất trong đời ở cự ly 200m. Nam VĐV mới 24 tuổi người Nam Phi này đã "nuốt trọn" quãng đường 200m với thành tích 19 giây 84, tốt hơn rất nhiều so với thành tích của cuộc đời mà anh từng lập ở Potchefstroom là 19 giây 90 hồi tháng 4 năm ngoái.

Tuy vậy, quãng thời gian 19 giây 84 để chinh phục cự ly 200m này của Van Niekerk (chỉ kém KLTG gần... 2/3 giây) sẽ không được công nhận như là một thành tích chính thức trong mùa giải năm nay của Liên đoàn Điền kinh Quốc tế (IAAF), đơn giản chỉ vì, đường chạy ở Boston hoàn toàn khác xa với đường chạy thông thường. Đây chỉ là một đường chạy thẳng tiến về phía trước chứ không có một khúc cua như trong các đường chạy điền kinh ở các sân vận động đúng tiêu chuẩn của IAAF.

Cũng chẳng sao, chiến thắng vẫn là chiến thắng, vì ở bên ngoài đường chạy, "lão bà HLV" Ans Botha dù bình thản đứng yên quan sát chiến thắng của cậu học trò, nhưng đôi mắt và ánh nhìn của bà vẫn ánh lên không ít niềm tin yêu và sự tự hào. "Tôi vẫn có rất nhiều điều phải làm ở phía trước", chàng trai quê ở Cape Town, người sẽ tham gia một cự ly chạy 200m khác ở Kingston (Jamaica) vào cuối tuần sau, lên tiếng cho biết, "Nhưng đây là một kết quả lạc quan". Không lạc quan sao được, khi anh đánh bại người nhì là BeeJay Lee với một cách biệt rất rõ. Lee chỉ đạt thành  tích 20 giây 17.

Cống hiến của "lão bà"

Đây chỉ là những bước chạy đầu tiên trên đường trở  thành một siêu sao đua nước rút tốc độ của Van Niekerk - người rất nhiều lần được Usain Bolt đánh giá là có khả năng thay thế anh này để trở thành "Vua tốc độ mới". Chưa đầy 10 tháng trước, Van Niekerk đã làm bùng nổ đường chạy 400m tại Olympic Rio de Janeiro, phá KLTG đã tồn tại suốt 17 năm trời của huyền thoại người Mỹ Michael Johnson (43 giây 18) với thành tích 43 giây 03 và trở thành người Nam Phi đầu tiên giành HCV ở đấu trường thế vận hội danh  giá.

Đất nước Nam Phi, vốn nổi tiếng về những bất ổn xã hội và nạn phân biệt chủng tộc trong quá khứ, chưa bao giờ được xem là một cường quốc thể thao. Ngay trong môn bóng đá, dù được FIFA ưu ái mang World Cup đến đây tổ chức hồi năm 2010, việc Bafana Bafana (biệt danh của đội tuyển bóng đá nước này) bị loại ngay ở vòng đấu bảng cũng khiến cho nhiều người phải suy nghĩ rằng: "Phát triển thể thao ở đất nước này để làm gì?".

Nhưng, như những gì mà lãnh tụ Nelson Mandela đã cống hiến cho làng bóng bầu dục nước này, như ngôi Vô địch thế giới tại quê nhà hồi năm 1995, với một niềm tin vô bờ bến rằng thể thao Nam Phi rồi sẽ có một ngày cất cánh bay cao thật cao, "lão bà" Ans Botha cũng đang hết lòng trui rèn để cho ra lò một siêu sao chạy nước rút tốc độ trong tương lai chính hiệu Nam Phi. Khi Van Niekerk biến Johnson trở thành quá khứ, "lão bà" năm nay đã 76 tuổi vẫn không biết chuyện gì đã xảy ra. Bởi vì chỗ ngồi quan sát của bà trên khán đài sân vận động lại hoàn toàn nằm khuất tầm nhìn với bảng điểm điện tử. Chỉ khi nghe những người bên cạnh thông báo, bà mới biết chuyện này và nhanh chóng chạy như bay xuống đường chạy để chúc mừng cậu học trò sáng giá của mình. Ở thời điểm đó, nhiều phóng viên thể thao mới giật mình nhận ra, Van Niekerk có một HLV lớn tuổi tóc bạc trắng đến như vậy, nhưng động tác nhanh nhẹn của bà thì không thua gì chính cậu học trò vừa làm nên lịch sử.

"Đó là một khoảnh khắc của thời gian mà trong cương vị là một HLV, bạn sẽ không thể nào quên. Vì thế, tôi cảm thấy vô cùng phấn khích, tự hào và rất biết ơn", bà Botha tâm sự về kỷ niệm đẹp nhất đời người mà bà đã trải qua ở Brazil vào mùa hè năm ngoái, khi chứng kiến cậu học trò mình làm nên lịch sử vĩ đại.

Bà Botha gặp Van Niekerk lần đầu tiên chưa đến 6 năm trước. Ở thời điểm đó, chàng trai trẻ mới 18 tuổi Van Niekerk đã rụt rè đến bên cạnh bà để hỏi liệu cậu có được tham gia đội chạy điền kinh do bà dẫn dắt hay không. Khi đó, Van Niekerk vẫn là một VĐV nhảy cao đơn thuần dù đã một lần đạt thành tích chuẩn để thi đấu ở nội dung chạy nước rút tại giải vô địch quốc gia. Nhận ra tài năng của Van Niekerk, bà Botha đã gật đầu. "Lão bà thất thập cổ lai hy" này vốn đã làm công tác huấn luyện các VĐV điền kinh trong suốt... 54 năm qua và có thành tích đáng nể trong việc biến những tài năng địa phương trở thành những nhà vô địch quốc gia. Nhưng ở tầm thế giới, có lẽ chỉ mỗi Van Niekerk.

Bà Botha đề ra những luật lệ rất là nghiêm khắc - kiểu như đến sớm 5 phút vẫn là muộn trong mắt bà, cộng với những cách tiếp cận cá nhân rất khắt khe, nhưng nhờ vậy, họ đã phối hợp tốt và xây dựng cho nhau một niềm tin, một tình bạn chân chính. "Vào thời điểm đó, quả là một sự ngạc nhiên dành cho tôi. Nhưng tôi cảm thấy thật sự phấn khích, cảm giác như là một sự đặc ân khi có cơ hội được làm việc với một chàng trai tuyệt vời như thế này", bà Botha tâm sự.

Chạy thật nhanh để thành sao

Dưới sự chỉ đạo của "lão bà" Botha, Van Niekerk đã thi đấu một cách bùng nổ trên đường chạy. Trước khi thi đấu ở Olympic khoảng 1 năm, bà Botha đề xuất Van Niekerk nên chuyển cự ly sở trường của mình từ 200m lên 400m, dù rằng anh từng là VĐQG ở cự ly 200m này. Van Niekerk nghe theo và bắt đầu gặt hái được thành công ở cự ly mới mẻ này, như giành HCB ở Đại hội Thể thao Khối thịnh vượng chung tại Glasgow 2015, thắng HCV ở giải điền kinh VĐTG tại Beijing hồi năm 2015, và đỉnh cao là tấm HCV kiêm KLTG ở Thế vận hội Rio hồi năm ngoái...

Đến thời điểm này, Van Niekerk là VĐV chạy nước rút duy nhất trên thế giới đạt thành tích dưới 10 giây ở cự ly 100m, dưới 20 giây ở cự ly 200m và dưới 44 giây ở cự ly 400m. Ngay cả "Vua tốc độ" Usain Bolt cũng không thể tạo nên kỳ tích này. Van Niekerk tin rằng, anh vẫn còn có thể phát triển khả năng chạy thật nhanh của mình: "Quả là một vinh dự, một đặc ân thật sự khi được sở hữu KLTG. Nhưng cùng lúc đó, vẫn còn nhiều thứ mà tôi muốn làm, nhiều chiến tích mà tôi muốn gặt hái. Tôi sẽ không quá chú tâm vào những gì mà tôi đã giành được trong quá khứ. Tôi chỉ tập trung vào những thứ mà tôi muốn thắng trong tương lai".