Chuyện các bên tranh chấp bản quyền truyền hình dai dẳng suốt nhiều tháng qua không phải là không có lý. Bởi lẽ, khi bước sang nền bóng đá chuyên nghiệp, công việc đầu tiên của việc kiếm tiền từ bóng đá là thông qua bán bản quyền truyền hình. Tất nhiên, chất lượng trận đấu, chất lượng mùa giải tỷ lệ thuận với giá trị của gói bản quyền được bán. Nói một cách khác, tiền bán bản quyền truyền hình là “bầu sữa lớn” nuôi bóng đá.
Ông Trần Văn Mui
Thí dụ, tại Anh, tiền bản quyền truyền hình mùa 1986 - 1987 bán được là 6,3 triệu bảng (trong 2 năm). Sang năm 1988, Liên đoàn Bóng đá Anh (FA) bán được 44 triệu bảng, với hợp đồng kéo dài 4 năm. Tiền bản quyền truyền hình được FA chia làm 3 phần: 1/2 chia đều cho các câu lạc bộ ngoại hạng, 1/4 để thưởng cho các CLB theo thứ hạng, với hạng 1 nhận gấp 20 lần hạng chót, hạng nhì gấp 19 lần hạng 19 và hạng 3 gấp 18 lần hạng 18… 1/4 số còn lại dành cho FA trang trải chi phí cơ sở vật chất, các trận đấu… (phần này các CLB hàng đầu cũng nhận nhiều hơn). Riêng tiền bán bản quyền truyền hình ra nước ngoài (trong đó có Việt Nam) chia đều cho 20 đội ngoại hạng.
Nói chung, tiền bán bản quyền truyền hình, FA không giữ lại mà bằng cách này hay cách khác chia hết cho các câu lạc bộ. Họ có nguồn thu mạnh để bổ sung lực lượng, do vậy chất lượng trận đấu nâng cao và tất nhiên thu hút đông người xem trên toàn thế giới. Đó là lý do chính làm các trận đấu của các đội tại Premier League dù ở bậc hạng nào cũng đều hấp dẫn, kịch tính và đầy bất ngờ đến phút chót.
Bản quyền đầu tiên mà đài Sky hợp đồng với FA là 304 triệu bảng cho 5 mùa bóng, hợp đồng thứ 2 họ ký từ 1997 - 1998 là 607 triệu bảng trong 4 mùa, kế đến là hơn 1 tỷ bảng là hợp đồng thứ 3, trong 3 mùa 2001 - 2004. Tổng cộng Premier League thu tiền bản quyền truyền hình 27 tỷ bảng, bình quân mỗi câu lạc bộ nhận 40 triệu bảng/năm, với 600 triệu người xem ở 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Việc VFF ký hợp đồng 20 năm bán đứt bản quyền truyền hình cho AVG là không đúng với tinh thần của bóng đá chuyên nghiệp, vì một nền bóng đá mạnh như Anh quốc mà mỗi hợp đồng chỉ kéo dài tối đa 4 - 5 mùa bóng. Nó cho thấy sự phi lý và sự bất hợp lý về giá trị từng năm của bản hợp đồng. Đó là chưa kể cách thức chia tiền bán bản quyền cũng không tạo điều kiện tối đa cho các đội bóng.
TRẦN VĂN MUI
