Nếu so sánh với vài thập niên trước đây, công việc của thầy thuốc điều trị bệnh tiểu đường rõ ràng nhẹ nhàng hơn nhờ kỹ thuật chẩn đoán và phương tiện điều trị đã được cải thiện rất nhiều. Nói cụ thể hơn, thuốc hạ đường huyết đang lưu hành tốt hơn thuốc thời trước. Nhưng điểm nghịch lý xưa nay trong bệnh tiểu đường vẫn tiếp tục tồn tại. Đó là tỷ lệ di chứng nghiêm trọng của bệnh tiểu đường vẫn không giảm, thậm chí tăng! Thống kê năm 2013 của các hãng bảo hiểm y tế ở CHLB Đức, khi so sánh với dữ liệu trong 5 năm vừa qua, cho thấy:
- Số người nhồi máu cơ tim vì bệnh tiểu đường không giảm, trong số đó tỷ lệ tử vong lại cao gần gấp đôi số trường hợp phải xuôi tay theo định mệnh vì lý do khác.
- Số bệnh nhân tuy được điều trị đúng bài bản nhưng mù mắt vì thoái hóa võng mạc tăng 5%.
- Số nạn nhân phải đoạn chi vì hoại tử đầu chi do thuyên tắc mạch máu tăng 20%.
Tập thể dục đều đặn là cách hạ đường huyết tự nhiên tốt nhất.
Điều đó cho thấy viên thuốc hạ đường huyết, dù hiệu quả thế nào, vẫn chưa là giải pháp rốt ráo. Nhờ nhiều công trình nghiên cứu trong thời gian gần đây mà thầy thuốc đều rõ là di chứng trong bệnh tiểu đường như cao huyết áp, xơ vữa vi mạch, đục thủy tinh thể, suy thận, viêm da, hoại tử mô mềm… tùy thuộc vào mức độ dao động của lượng đường trong máu. Các nhà nghiên cứu đã chứng minh là người tuy có đường huyết hơi cao hơn định mức bình thường nhưng ổn định vẫn ít bị biến chứng hơn đối tượng có lượng đường trong máu trồi sụt quá thường, lúc quá cao, khi quá thấp.
Từ nhận thức đó, nhiều thầy thuốc coi trọng quan điểm sinh học đã có từ lâu là tìm về phương án làm sao để qua đó vừa hỗ trợ cho tác dụng của thuốc đặc hiệu để ổn định đường huyết, vừa bảo vệ các mặt trận hở sườn trong bệnh tiểu đường như mạch máu, thận, mắt, não, da… Đó là thể dục thể thao để nhờ bắp thịt đốt cho hết lượng đường tích lũy trong máu thay vì để chất ngọt vô công rỗi nghề và “nhàn cư vi bất thiện”.
Kết quả so sánh tác dụng hạ đường huyết giữa nhóm tập thể dục buổi sáng và sau mỗi bữa ăn cho thấy:
- Nhóm bệnh nhân có lượng đường huyết buổi sáng (FBS) vẫn cao hơn dù kiêng cữ chặt chẽ và uống đúng thuốc theo y lệnh, tối thiểu 2/3 trong số họ có lượng đường huyết trở về định mức bình thường sau 4 tuần ngày nào cũng 3 lần thể dục, mỗi lần 30 phút.
- Nhóm bệnh nhân có lượng đường huyết 2 giờ sau khi ăn vẫn cao hơn 250mg mặc dù hơn phân nửa trong số họ có lượng đường huyết 2 giờ sau ăn được cải thiện thấy rõ sau 1 tháng kiên trì thể dục theo mô hình nêu trên.
Thêm một ưu điểm được ghi nhận với hầu hết đối tượng chọn thể dục thể thao là vũ khí hạ đường huyết là:
- Tổng trạng được cải thiện, đặc biệt là tình trạng mỏi mệt sau khi ăn.
- Giảm cảm giác đói cồn cào trong đêm nên “vận động viên” dễ có giấc ngủ yên bình.
- Hỗ trợ tác dụng của thuốc đặc hiệu để thuốc nhờ đó tác dụng nhanh hơn, kéo dài hơn và được đào thải sớm hơn nên ít phản ứng phụ.
Góc tư vấn của bác sĩ Lương Lễ Hoàng
