Theo kết quả thống kê của các hãng bảo hiểm y tế ở CHLB Đức: 1/5 cư dân bên đó là nạn nhân thường trực của chứng nhức đầu, trong số đó 2/3 là phụ nữ. Gần 40% đối tượng thuộc tuổi lao động phải nghỉ việc hơn 3 ngày trong tháng vì là nạn nhân của chứng đau nửa đầu đi kèm cơn ói mửa đến mật xanh.
Đáng nói là tất cả nạn nhân đều có giấc ngủ chập chờn, dễ thức và khó ngủ lại. Nhờ nhiều công trình nghiên cứu trên thực nghiệm cũng như lâm sàng, thầy thuốc đã rõ từ lâu về tác dụng trấn an thần kinh của Serotonin, chất đòn bẩy cho giấc ngủ bình yên. Serotonin trong não càng cao gia chủ càng ít đau đầu, hay nếu có đau đầu cũng chỉ thoáng qua. Éo le ở chỗ Serotonin là chất nội sinh do cơ thể tự tổng hợp từ một chất đạm có tên là Tryptophan. Do đó, muốn tránh đau đầu thông qua ngõ Serotonin thì phải biết cách tiếp tế Tryptophan đúng lúc. Không dễ, vì bữa ăn nếu quá nhiều chất đạm tuy có đủ Tryptophan, nhưng thường bất lợi cho người có cơ tạng dễ nhức đầu vì 2 lý do:
+ Tyrosin, một loại acid amin khác thường thừa sau bữa ăn lắm thịt nhiều cá, là chất xúc tác gây đau đầu;
+ Các loại acid amin khác đều có tác dụng tương tranh với Tryptophan trên đường vào não bộ. Càng nhiều đối thủ, Tryptophan càng dễ bị loại khỏi cuộc thi “đồng hành cùng giấc ngủ”.
Chính vì thế mà bữa ăn chiều bớt thịt mỡ nhưng nhiều rau quả, thậm chí có thêm chất ngọt, nếu không bị bệnh tiểu đường, có tác dụng phòng chống đau đầu. Thêm vào đó, vận động sau bữa ăn giúp huy động chất đạm vào hệ thống xương cơ. Tryptophan nhờ đó dễ lọt vào não bộ do nhiều loại acid amin khác bị đẩy nhẹ vào ngõ khác. Đó cũng chính là một trong các lý do tại sao người ngồi đóng đinh trước máy truyền hình ngay sau bữa ăn thường khó ngủ.
Vận tốc di chuyển của Tryptophan từ máu vào não tùy thuộc nhiều yếu tố, thí dụ:
+ Trì trệ rất nhiều dưới ảnh hưởng của Nicotin, Cafein, chất chát trong rượu vang, chất đạm trong phô-mai và Nickel trong sô-cô-la, nếu thực khách dị ứng với món này;
+ Gia tốc thấy rõ trong điều kiện đầy đủ ánh sáng. Ăn tối trong cảnh mờ mờ tuy lãng mạn nhưng đêm dài thành lãng… xẹt vì khó ngủ;
+ Ổn định nếu uống đủ nước trong và sau bữa ăn.
Nhưng bấy nhiêu vẫn chưa đủ để ngăn chặn cơn đau đầu khi gặp ngày căng thẳng, gặp lúc hành kinh, khi mỏi mắt sau nhiều giờ tập trung thị lực vào màn hình máy vi tính... Kết quả nghiên cứu trên bệnh nhân đau đầu vì tăng áp lực nội nhãn ở TPHCM cho thấy không dưới 60% bớt đau đầu thấy rõ sau khi tập kỹ thuật hô hấp 3 thời theo phương pháp dưỡng sinh của cố bác sĩ Nguyễn Văn Hưởng, thay vì tiếp tục chữa cháy cầm canh bằng thuốc giảm đau để rồi khó tránh lệ thuộc thuốc.
Không ai tránh khỏi có lúc đau đầu. Vấn đề chỉ là làm sao để cơn đau nếu đến càng thưa càng tốt, càng nhẹ càng hay. Thuốc trị đau đầu đúng là không thiếu nhưng khó tránh phản ứng phụ. Còn gì khéo hơn khỏi bệnh mà không cần tự đầu độc bằng hóa chất.
GÓC TƯ VẤN CỦA BÁC SĨ LƯƠNG LỄ HOÀNG
