Cú sốc đến từ châu Âu, từ Ý
Chạy nước rút, đặc biệt là chạy 100m chưa bao giờ là sở trường của các VĐV đến từ Lục địa già. Trong lịch sử, thường chỉ có Mỹ - Bắc Mỹ - Bắc Trung Mỹ và Caribbean mới liên tục sản sinh ra những nhà vô địch Olympic ở cự ly chạy ngắn này. Trong suốt 125 năm phát triển Thế vận hội, mới chỉ có 4 người châu Âu từng giành HCV ở cự ly chạy 100m dành cho nam.
Đó là “các tiền bối”: Armin Hary (Đức, HCV Olympic Rome 1960 với thành tích 10.2), Valeriy Borzov (Liên Xô, HCV Olympic Munich 1972 với thành tích 10.14), Allan Wells (Anh quốc, HCV ở Olympic Moscow 1980 với thành tích là 10.25) và mới đây nhất chính là Linford Christie (cũng của Anh quốc, HCV Olympic Barcelona 1992 với thành tích cực kỳ ấn tượng là 9.96).
Khi Jacobs băng băng vượt qua đích đến, anh đã làm nên lịch sử cho cả châu Âu, và đặc biệt cho nước Ý của anh. Jacobs trở thành người Ý đầu tiên trong lịch sử giành HCV Olympic ở cự ly chạy 100m. Nước Ý từng có “Vua kiếm thuật”, “Vua bơi lội”, “Vua bắn súng” hay “Vua đua xe đạp” ở đấu trường Thế vận hội mùa Hè, nhưng mà “Vua tốc độ” như Jacobs thì… chưa!
Sinh ra ở Mỹ, nhưng máu của Ý
Jacobs sinh ra ở Mỹ, tại El Paso (Texas) vào ngày 26-9-1994. Cha anh là người Mỹ, thành viên của Quân đội Mỹ đóng tại Căn cứ quân sự Caserma Ederly (Vicenza, Italy). Cha anh đã gặp mẹ anh ở đây và họ quen nhau. Sau đó, mẹ Jacobs theo cha anh về Mỹ và sinh anh ra ở Texas. Jacobs trải qua 18 tháng đầu tiên ở Mỹ. Đến khi cha anh tiếp tục được điều chuyển đến trú đóng tại Hàn Quốc, mẹ anh mới quyết định mang con quay về Italy, chuyển đến sống ở thị trấn Desenzano del Garda. Từ đó, Jacobs đã lớn lên - và trưởng thành với văn hóa Ý.
Jacobs tếu táo kể về “dòng máu Ý” và tuổi thơ của mình: “Tôi không nói được tiếng Anh. Nói rất là tệ. Vì tôi sống ở Ý mà. Tôi chuyển đến sống ở Hồ Garda cùng với mẹ mình khi còn được ẵm ngửa. Bà đã đưa tôi đến trường học điền kinh, dạy dỗ tôi, chỉ cho tôi cách sống. Hồi nhỏ, tôi rất thích chạy mô tô và xe đạp (đua mô tô và đua xe đạp ở Ý khá thịnh hành, có lẽ, chỉ thua mỗi… bóng đá). Nhưng mẹ tôi nghiêm cấm điều đó. Bà phản đối, thậm chí đến mức rất cực đoan. Nhưng mà tôi vẫn lén đi tập luyện, thậm chí còn chạy xe ngang qua ga ra nhà!”.
“Lớn lên một chút, tôi lại muốn trở thành một nhà khảo cổ, hoặc một phi hành gia. Nhưng để theo đuổi những ước mơ này, tôi phải đi học chứ. Có điều, tôi đã quên việc học hành từ năm lớp 8. Tôi rất may mắn khi sau đó yêu mến các môn chạy và nhảy xa. Andrew Howe (VĐV nhảy xa nổi tiếng người Ý, từng giành HCV giải Vô địch châu Âu và HCB giải Vô địch thế giới, anh này cũng có chạy nước rút) chính là thần tượng của tôi. Tôi thấy bản thân mình thông qua anh ấy”, Jacobs chia sẻ về những tiếp xúc ban đầu của bản thân anh với môn điền kinh…
Vượt qua vấn đề tâm lý, tập trung chạy nước rút thay vì nhảy xa
Jacobs đã tập chạy nước rút từ khi còn nhỏ, nhưng không mấy thành công. Ở một số thời điểm trong quá khứ, anh thậm chí còn định hướng lại bản thân, muốn tập trung vào nhảy xa. Và anh đạt được những thành tích khá ấn tượng trong nội dung thi đấu này. Anh từng giành ngôi Vô địch quốc gia môn nhảy xa, thậm chí phá cả Kỷ lục quốc gia với thành tích 8 mét 48. Dù rằng thành tích này không được công nhận vì sức gió ở địa điểm thi đấu lớn hơn mức cho phép. Hiện tại, nick-name mà anh sử dụng trên Instagram vẫn là “Crazylongjumper”, cái tên đăng nhập tài khoản hoàn toàn mang tính nhảy xa, chẳng liên quan gì đến chạy tốc độ cả.
“Không, không và không!”, ông thầy của anh, vị HLV người Ý, từng giải thích với báo giới nước nhà về năng lực thật sự của nah, nó nằm ở chạy nước rút chứ không phải nhảy xa, “Tôi không muốn phá hỏng sự nghiệp của gã trai ấy”. Ngược lại, Jacobs cũng dần “chín muồi” cho những chiến thắng lớn trong môn chạy nước rút. Chỉ có điều, anh đang bị cản lại bởi sự thiếu tự tin, không đặt đủ niềm tin vào chính bản thân mình. “Đương nhiên, đó vốn là một câu chuyện mang tính cá nhân, và cám ơn Chúa, nó đã được giải quyết!”, Jacobs đã từng kể lại.
Một trong những yếu tố khác ảnh hưởng đến sự tự tin của Jacobs, đến tâm lý cá nhân của anh, đó là mối quan hệ không tốt với người cha làm quân nhân Mỹ. Kể từ khi theo mẹ về Ý và lớn lên ở đây, anh không có duy trì mối quan hệ thân thiết với cha của mình. Anh và mẹ anh sinh sống ở Ý, cha anh lại trú quân ở Hàn Quốc để theo đuổi con đường binh nghiệp, do vậy, họ đã không gặp nhau trong suốt 20 năm. Với Jacobs, “cha” luôn là một khoảng trống lớn.
Anh nhớ lại: “Tôi luôn gặp vấn đề ở trường học. Khi các thầy cô nói với học sinh: “Hãy vẽ bức tranh về gia đình các em”, tôi chỉ vẽ mẹ của mình và buồn bã vì điều đó. Bạn bè hay hỏi han tôi: “Ai là bố của cậu?”. Nhưng với tôi, ông ấy không tồn tại, cho dù tôi mang họ của ông. Tôi đã xây bức tường cô độc đó trong suốt nhiều năm trời. Rồi khi cha tôi có liên lạc với tôi, tôi hoàn toàn không quan tâm. Nhưng một lần, cũng phải cám ơn HLV điền kinh của tôi, nhờ lời khuyên của ông ấy, tôi đã thay đổi. Ông ấy khuyên tôi đến gặp một bác sĩ tâm lý rất giỏi”.
Làm việc với bác sĩ Nicoletta Romanazzi, tôi giải tỏa được các áp lực tâm lý, vượt qua được nỗi sợ về tinh thần. Dù nó không hề dễ dàng, nhưng tôi học hỏi rất nhanh. Khi việc chữa trị tâm lý bắt đầu từ tháng 9, khoảng 6 tháng sau tôi đã giành ngôi Vô địch châu Âu và chạy 100m với cột mốc 10 giây. Tuy nhiên, thứ giá trị nhất chính là, từ đó, tôi đã có liên lạc với cha của mình, cả tôi và mẹ tôi. Cách giao tiếp giữa chúng tôi, một người không rành tiếng Anh, chỉ biết tiếng Ý với một người Mỹ ra sao ư? Chà, tôi chèn từ vào bản dịch google. Nhưng nói chung, tôi cũng phải bắt đầu họ từ ngữ, ngữ pháp tiếng Anh để có thể giao tiếp tốt với cha mình”.
“Tôi đã từng hận thù cha tôi. Tôi căm ghét ông ấy vì ông ấy đã bỏ rơi tôi. Nhưng giờ đây, tôi cũng đã thấu hiểu là, ông ấy đã ban cho tôi cuộc sống này. Những cơ bắp điên cuồng trên cơ thể của tôi, tôi có được cũng nhờ vào ông ấy. Tôi trách móc ông ấy mà trái lại, chẳng biết một chút gì về ông. Đó cũng chính là sai lầm của tôi”, Jacobs thành thật chia sẻ…
Chưa từng chạy dưới 10 giây cho đến… tháng 5 năm nay
Dù có tiến bộ đến mức nào, trình độ của Jacobs cũng chỉ gói gọn trong nội nộ bước Ý, một phần nào đó khá nhỏ ở châu Âu. Ở giải Vô địch điền kinh châu Âu, diễn ra tại Berlin hồi năm 2018 (nghĩa là mới chỉ 3 năm trước), Jacobs mới bắt đầu tập trung vào chạy 100m, thay vì cứ nấn ná bên hố nhảy xa (anh chỉ tham dự nhảy xa ở các giải Vô địch châu Âu năm 2016, 2017, đạt thành tích lần lượt 7 mét 59 và 7 mét 70). Tuy vậy, thành tích của anh rất tệ. Anh chỉ chạy với mức 10.28, đủ để lọt vào bán kết nhưng tiến vào vòng đấu chung kết thì không!
Đến năm 2019, Jacobs vừa tham dự nhảy xa, vừa chạy 100m. Ở giải Vô địch điền kinh trong nhà, anh tham dự nhảy xa và thất bại toàn tập. Anh phạm quy trong cả 3 lần nhảy và bị loại do không được tính thành tích (xếp vào nhóm 4 VĐV không đạt được thành tích, 8/9 người khác giành quyền vào vòng chung kết). Tuy vậy, bất ngờ đã xảy ra khi anh tham dự giải Vô địch đồng đội châu Âu trong cùng một năm. Dù chỉ chạy ở mức 10 giây 39, anh vẫn giành được HCB. Đến giải Vô địch thế giới tại Doha hồi năm 2019, anh “rút ngắn” màn trình diễn của mình xuống còn mức 10.20. Thành tích này, cũng chỉ đủ giúp anh dừng lại ở vòng bán kết…
Năm 2020 chứng kiến Jacobs tiếp tục vươn lên. Ở giải truyền thống International Triveneto (diễn ra luân phiên tại các thành phố ở Ý), Jacobs tạo ra cột mốc thành tích mới là 10 giây 10. Tuy vậy, anh vẫn kém 0,1 giây để đạt cột mốc 10 giây tròn, đó là chưa kể đến thành tích dưới 10 giây nếu muốn giành một huy chương, đạt thứ hạng ở giải đấu có đẳng cấp.
Thế rồi, điều gì đến đã đến, cũng ở giải đấu truyền thống International Triveneto, đúng 1 năm sau, tại Savona, Jacobs gây chấn động cả nước Ý khi đạt thành tích phá KLQG là 9.95. Đây là lần đầu tiên trong sự nghiệp, Jacobs chạy dưới 10 giây. Cột mốc đó diễn ra vào ngày 13-5-2021. Ở giải đấu mới đây - Herculis tại Monte Carlo, Jacobs cũng đạt cột mốc 9.99.
Thất bại của người Mỹ, nhưng là thành công của Jacobs
Jacobs, về đích với thành tích 9 giây 80, là một bất ngờ. Một phần, đó là vì những người Mỹ đều thi đấu không tốt ở “thời hậu kỳ Usain Bolt”. Khi mà Jamaica không còn thế lực đáng kể nào, Yohan Blake cũng đã giải nghệ, theo lẽ thường, người Mỹ nên vươn lên tiếp quản lại vị trí “Vua tốc độ”. Nhưng không có VĐV chạy nước rút người Mỹ nào chơi tốt ở Tokyo.
Trayvon Bromell (chủ nhân của 2 thành tích tốt nhất khi đến với kỳ Olympic tại Tokyo là 9.77 và 9.80) bị loại ngay ở bán kết. Anh này chỉ đạt mức 10 giây tròn, bằng với thành tích của Enoch Adegoke (Nigeria) nhưng thua chỉ số phụ nên bị loại. Roonie Beker và cả Kerley không đủ giỏi ở vòng thi đấu cuối cùng. Những tên tuổi khác như Chris Coleman thì đã bị loại khỏi Olympic, vì bỏ lỡ cả 3 buổi xét nghiệm doping. “Thời” buộc phải tới với “những người khác”!
“Thời” đã tới với Jacobs. “Không có Usain Bolt. Không có Chris Coleman. Tôi đến đây với mơ ước có một tấm huy chương. Và giấc mơ của tôi đã trở thành sự thật”, Jacobs hạnh phúc cho biết sau chiến thắng trong mơ, một chiến thắng bằng “Vàng”. Chúc mừng “Vua tốc độ mới của Ý. Chúc mừng cự ly 100m nam đã bước qua một bước ngoặt hoàn toàn mới.