Khoảng 10-15 trước, quần vợt ở Kazakhstan chỉ được xem như một môn thể thao thuộc… hàng thứ yếu, kém phát triển vì ít được quan tâm (thực tế là quần vợt ở các quốc gia thuộc Liên Xô cũ đều rất kém phát triển, ngoại trừ ở Nga). Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, với những thay đổi chóng vánh, quần vợt Kazakhstan đã trở thành một thế lực đáng kể - không chỉ đơn thuần ở châu Á mà còn vươn tầm ra ngoài thế giới. Điều gì đã biến một làng quần vợt vô danh bỗng nhiên nổi tiếng?
Sự quan tâm của giới hữu quan
Tổng thống Kazakhstan Nursultan Nazarbaev vốn là một người rất đam mê quần vợt (cũng giống như cố Tổng thống Nga Boris Yeltsin). Trong thời gian gần đây, nhận thấy sự ì ạch trong phát triển của làng quần vợt nước nhà, ông đã có nhiều tác động để thay đổi như thúc giục Chính phủ rót thêm nhiều vốn đầu tư, khuyến khích các đơn vị kinh tế, các cá nhân chuyển qua kinh doanh trong quần vợt… Trong đó, đáng nói nhất là Tổng thống Nazarbaev quyết định bổ nhiệm ông Bulat Utemuradov làm Chủ tịch LĐQV Kazakhstan hồi năm 2008. Sự xuất hiện của ông Utemuradov trong vai trò “thuyền trưởng” của quần vợt Kazakhstan đã mang đến rất nhiều sự đổi thay tích cực.
Yaroslava Shvedova (trái) và Vania King với chiếc cúp vô địch đôi nữ ở US Open 2010
Hơn 200 sân đấu quần vợt đã được xây dựng khắp đất nước Kazakhstan, nhiều giải đấu cấp quốc gia hay đẳng cấp quốc tế được tổ chức đều đặn hàng năm. Học viện quần vợt quốc gia đầu tiên của Kazakhstan cũng ra đời và được điều hành bởi Vitaly Gorin (người từng nhận được Huân chương Anh hùng của nước Nga vào năm 1997) và đã được khai trương rầm rộ ở Astana, thủ đô của Kazakhstan hồi năm 2008. Thời điểm đó, Chủ tịch Utemuradov đã nổ… một phát pháo báo hiệu giờ xuất phát: “Chúng tôi nhắm đến việc biến quần vợt trở thành một môn thể thao lớn và đại chúng. Chúng tôi tạo ra rất nhiều điều kiện cần thiết để phát triển tài năng của các tay vợt chuyên nghiệp…”.
Chính sách nhập khẩu tài năng
Chủ tịch Utemuradov nói một câu “kinh điển” khi bắt đầu kế hoạch cải cách quần vợt Kazkhstan: “Sự phát triển của chúng tôi không chỉ là sự va chạm mà còn là cuộc thi đấu đầy khó khăn với người láng giềng khổng lồ là quần vợt Nga”. Ở thời điểm đó, Nga vẫn là một “tượng đài” của quần vợt thời hậu Liên Xô cũ với nhiều tay vợt nam và nữ đình đám như là Marat Safin, Nikolay Davydenko, Dmitri Tursunov, Maria Sharapova, Svetlana Kuznetsova, Elena Dementieva… Tuy nhiên, quần vợt Kazakhstan đã… tìm ra cách sớm giải quyết vấn đề với chính sách nhập khẩu tay vợt. Và đối tượng mà họ nhắm đến chính là người láng giềng Nga, rồi Bulgaria. Hàng loạt lời chào mời được đưa ra, rất nhiều người đã đến.
Andrey Golubev (22 tuổi, hạng 33 ATP), Mikhail Kukushin (22 tuổi, hạng 78 ATP), Evgeny Korolev (22 tuổi, hạng 96 ATP) hay Yuri Schukin (31 tuổi, hạng 123 ATP, từng sang TPHCM dự giải Heineken Challenger) lần lượt nhập quốc tịch Kazakhstan và trở thành trụ cột của đội tuyển quần vợt nước này tham dự Davis Cup. Trong khi đó, những tay vợt như Yaroslava Shvedova (22 tuổi, hạng 39 WTA), Sesil Karatantcheva (20 tuổi, hạng 142 WTA) và Golina Voskoboeva (25 tuổi, hạng 385 WTA) cũng trở thành công dân nữ của đất nước Kazakhstan và đảm nhận vai trò trụ cột của đội tuyển Fed Cup nước này. Với những đãi ngộ đặc biệt, cơ sở vật chất khang trang, các tay vợt này cũng có những bước thăng tiến trong sự nghiệp cá nhân.
Đất làng chim đậu
Việc những tay vợt Golubev, Korolev… hay Shvedova, Karatantcheva rời khỏi nước Nga để cập bến đậu Kazakhstan thoạt nghe vô lý nhưng hóa ra lại hoàn toàn hợp lý. Ở Nga, họ chỉ là những tay vợt “hạng 2”, không bao giờ có chỗ hay có cơ hội để cạnh tranh với Davydenko, Tursunov… hay Sharapova, Kuznetsova. Điều đó có nghĩa là ở lại Nga, họ sẽ khó có điều kiện phát triển. Nhưng Kazakhstan thì lại khác, quần vợt đang tiến lên từng ngày. Shvedova - cặp cùng Vania King của Mỹ giành ngôi vô địch đôi nữ ở Wimbledon, US Open - cho biết: “Giấc mơ quý giá nhất của tôi là được chơi ở Olympic. Nhưng tôi sẽ không có chỗ trong đội hình đội tuyển quốc gia chừng nào vẫn còn chơi trong màu áo của tuyển Nga…”.
Đối với “lão tướng” Schukin, mọi việc cũng hoàn toàn rõ ràng: “Với việc có được quốc tịch Kazakhstan, tôi sẽ có nhiều cơ hội để tập luyện, phát triển và thi đấu hơn”. Trong khi đó, Korolev nói một cách thẳng thừng: “Tôi là người Nga, và tôi sẽ luôn là người Nga, nhưng đây là công việc của tôi”. Chính ông Shamil Tarpischev - HLV trưởng đội tuyển Davis Cup và Fed Cup của Nga - cũng thừa nhận: “Tôi không hề có vấn đề gì với chính sách nhập khẩu tài năng của Kazakhstan, vì Liên đoàn của chúng tôi và của họ có ký kết thỏa thuận về giúp đỡ lẫn nhau. Điều này sẽ giúp được rất nhiều cho các tay vợt, họ có thể nhận thêm những khoản tài chính cần thiết từ Liên đoàn quần vợt Kazakhstan. Điều đó sẽ giúp họ phát triển”.
Tương lai thuộc về... Kazakhstan
Evgeny Korolev - “hoàng tử Kazakhstan”
Trong khi quần vợt Nga đang “sa sút” với chiều hướng rất đáng ngại, vì những tay vợt hàng đầu như Dayvdenko, Mikhail Youzhny, Sharapova, Dementieva… người đã bước qua thời đỉnh cao từ rất lâu, còn người đã lớn tuổi… thì “tương lai” lại đang nằm trong tay quần vợt Kazakhstan. Trước mắt, họ sở hữu những tay vợt mới 22 tuổi, tương lai sẽ còn phát triển. Thứ nữa, họ có nguồn tài chính dồi dào, có đủ cơ sở vật chất để phát hiện và đào tạo thêm tài năng (không như ở Nga, những tài năng đều phải tập luyện hay học tập ở các Học viện nước ngoài). Sự thật quá rõ ràng, ông Tarpischev đã phải nói: “Có quá nhiều vấn đề ở Nga vào lúc này. Chúng tôi không thể mang lại cho mọi người nguồn tài chính mà họ cần kể từ khi chúng tôi bắt đầu sở hữu quá nhiều tay vợt giỏi”. Nhưng nếu ngược lại, chắc chắn Kazakhstan sẽ biết giải quyết vấn đề như thế nào…
TIỂU PHI
