Theo Viện Dinh dưỡng quốc gia, thông thường bệnh rối loạn mỡ máu là mối lo ngại của những người có tình trạng cân nặng dư thừa, nhưng thực tế nhiều người cân nặng bình thường vẫn có nguy cơ bị tăng mỡ máu. Thống kê sơ bộ của Viện Dinh dưỡng quốc gia cho thấy khoảng 26% người Việt Nam ở lứa tuổi 25 - 74 bị rối loạn mỡ máu. Tại các thành phố lớn có tỷ lệ mỡ máu cao lên tới 44% - 45% như ở TPHCM, Hà Nội.
Tập thể dục đều đặn, hoạt động thể lực đúng cách là phương pháp quan trọng giúp cải thiện mỡ máu.
Tuy không phải là bệnh cấp tính nhưng hệ lụy mà rối loạn mỡ máu (lipid máu, tăng Cholesterol trong máu) góp phần phát sinh nhiều bệnh lý khác. Do diễn biến bệnh âm thầm, nhiều người cứ chủ quan. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), rối loạn mỡ máu là một trong những nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý tim mạch cướp đi mạng sống khoảng 17,5 triệu người trên toàn thế giới mỗi năm.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng 90% bệnh nhân dư cân, béo phì hoặc cao tuổi đều bị mỡ máu cao, biểu hiện là trị số Cholesterol trong máu ở mức độ bình thường là 3.40 - 5.40 mmol/L thì đa phần đều vượt trên chuẩn đó, thậm chí cao gấp 2-3 lần. Qua điều tra nghiên cứu của Hội Tim mạch Việt Nam, rối loạn mỡ máu gây ra nhiều bệnh nguy hiểm nhưng ít có triệu chứng rõ ràng, không có biểu hiện cụ thể. Đa phần bệnh nhân không có biểu hiện gì, trừ khi có các biến chứng như tai biến mạch máu não, hoặc có mảng xơ vữa của mạch máu.
Theo các chuyên gia y tế, mỡ máu (lipid máu) là thành phần chất béo lưu thông trong máu, có vai trò cung cấp và dự trữ năng lượng cho cơ thể. Nhưng dư thừa sẽ gây nên những nguy hại cho sức khỏe. Đánh giá qua nghiên cứu cho thấy, trung bình cứ 2 người ở thành thị có 1 người thừa Cholesterol, cứ 3 người cao tuổi lại có 2 người thừa Cholesterol. Đây là tỷ lệ đáng lo ngại bởi tình trạng Cholesterol máu cao có thể dẫn đến rất nhiều nguy cơ cho sức khỏe, đặc biệt là tim mạch, cao huyết áp, đột quỵ, gan nhiễm mỡ, sỏi mật, tiểu đường…
Ở trên là mạch máu khỏe và phía dưới là mạch máu bị nghẽn do đóng nhiều Cholesterol.
Một trong những nguyên nhân khiến mỡ máu cao là do chế độ ăn uống, sinh hoạt, công việc căng thẳng, sử dụng thuốc và biến chứng của một số bệnh. Về mặt dinh dưỡng, thức ăn nhiều chất béo và Cholesterol cộng với việc không tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, hút thuốc cũng là những yếu tố gây mỡ máu cao. Vì vậy, người bệnh rối loạn mỡ máu cần chế độ ăn giảm đạm, hạn chế ăn nội tạng động vật, chất béo có nguồn gốc từ động vật hoặc các dầu có axit béo no bão hòa. Bên cạnh đó, tập thể dục đều đặn, hoạt động thể lực đúng cách là phương pháp quan trọng giúp cải thiện mỡ máu.
Việc luyện tập thể thao cần phải phù hợp với lứa tuổi, sức khỏe và môn thể thao phù hợp để vừa kiểm soát cân nặng cũng là vừa kiểm soát mỡ máu. Các môn thể thao càng đốt cháy năng lượng nhiều thì khả năng tiêu hao mỡ dư thừa, trong đó một phần mỡ trong máu cũng được điều hòa theo.
BS HOÀI AN
(Hội Tim mạch Việt Nam)
