Trong những thập kỷ gần đây, tóm tắt về đội tuyển Anh chỉ mấy dòng: những màn trình diễn khoa trương, những kết quả không mấy ấn tượng, thất bại trong những thời điểm quan trọng và cuối cùng là sự thất vọng.
Phần lớn thời gian đầu Euro 2024 của đội tuyển Anh cho thấy rằng, sau những tiến bộ lớn dưới thời Gareth Southgate trong ba giải đấu gần đây nhất, có thể thời điểm tồi tệ nhất của họ một lần nữa xuất hiện. Họ chỉ ghi được hai bàn trong ba trận gặp Serbia, Đan Mạch và Slovenia ở vòng bảng và hầu như không xứng đáng thắng bất kỳ trận nào trong số đó. ‘Turgid – Chán ngấy’ là từ để mô tả nước Anh ở giai đoạn này của giải đấu.
Sau đó, họ chỉ còn vài giây nữa là bị loại trước khi vượt qua Slovakia ở vòng 16 đội và cần đến những quả phạt đền để đánh bại Thụy Sĩ ở tứ kết. Nhưng sau chiến thắng nghẹt thở hôm thứ Tư trước Hà Lan ở vòng bán kết, giờ đây Anh đã lọt vào trận chung kết Euro lần thứ hai liên tiếp. Cần phải nhớ là họ chỉ có duy nhất 1 lần vào chung kết trong 23 giải đấu lớn trước đó và lần này, họ đã chơi thứ bóng đá hay nhất Euro 2024. Cảm giác xung quanh đội đã thay đổi.
Giờ đây, thay vì có quá nhiều sự u ám về những thiếu sót trong tấn công của đội, người ta đang đặt niềm tin vào nhóm cầu thủ này. Đó là bởi vì họ đang thể hiện sự kiên cường không giống bất kỳ đội tuyển Anh nào mà hầu hết chúng ta từng biết. Họ trở thành đội đầu tiên trong lịch sử giải vô địch châu Âu vào chung kết sau khi bị dẫn trước ở cả trận tứ kết và bán kết. Họ cũng đã thất bại rất lâu trước Slovakia ở vòng 16 đội.
Southgate đã làm rất nhiều việc để cải thiện tâm lý cho các cầu thủ của mình. Không có sự hoảng sợ khi họ bị tụt lại phía sau mà thay vào đó là niềm tin thực sự, rằng họ có thể tìm được đường quay trở lại cuộc chơi. Chiến thắng trên chấm phạt đền của họ trước Thụy Sĩ là chiến thắng toàn diện nhất mà nước Anh từng có trong loạt luân lưu. Đây là lần đầu tiên sau 10 loạt luân lưu ở các giải đấu lớn, đội tuyển Anh thực hiện trọn vẹn 5 lần thực hiện. Một số cổ động viên sau đó thậm chí còn khẳng định họ hoàn toàn tin tưởng vào các cầu thủ sẽ bước vào loạt luân lưu. Nghe có vẻ không giống nước Anh lắm phải không?
Trong khi hàng công hoạt động kém hiệu quả do Southgate có rất nhiều tài năng, đội bóng của ông lại có hàng phòng ngự vô cùng vững chắc.
Cho đến nay, họ chỉ để đối thủ tạo ra 5,3 bàn thắng dự kiến (xGA) trong 6 trận đấu của họ. Tỷ lệ 0,8 xG mỗi 90 phút thi đấu của họ là tỷ lệ thấp nhất trong tất cả các đội tại giải đấu. Điều đó có nghĩa là họ đang hạn chế đối thủ của mình những cơ hội mà đối thủ bình thường sẽ khó có thể ghi được một bàn thắng trong 90 phút.
Không chỉ thế, các tình huống nguy hiểm mà họ phải đối mặt cũng có chất lượng thấp. Mỗi cú sút mà họ phải đối mặt tại Euro 2024 đều có chất lượng trung bình là 0,09 xG – hay nói cách khác, đối thủ chỉ có 9% cơ hội ghi bàn.
Liên quan đến phòng ngự, sau khi bị dẫn trước, tuyển Anh đang tỏ ra biết cách kiểm soát tình hình, tránh tình huống vỡ trận, thể hiện sự chủ động tìm kiếm sự cân bằng. Từ phút 30 đến phút 64 ở trận bán kết, khi trận đấu đang ở thế cân bằng với tỷ số 1-1, Hà Lan không có nổi một cú sút nào, trong khi cuối hiệp hai, Anh có hàng loạt pha đe dọa khung thành đối phương. Các đội tuyển Anh trước đây chắc chắn sẽ phải nhượng bộ trước áp lực đó. Họ chắc chắn sẽ không thể lật ngược tình thế, nhất là khi thời gian bình thường còn lại khoảng 4 phút.
Anh vào đến bán kết mà không phải đối mặt với một đội nào trong top 18 hiện tại của bảng xếp hạng FIFA. Hà Lan (thứ bảy) là đội xuất sắc nhất mà họ từng thi đấu tại Euro lần này. Trong khi đó, Tây Ban Nha hiện tại đã đánh bại ba đội trong top 10 thế giới (Pháp, Croatia, Italy) tại Euro 2024, cũng như đội xếp thứ 16 là Đức.
Cho đến nay, Tây Ban Nha đặt ra thách thức lớn nhất mà nước Anh phải đối mặt. Họ sẽ kiểm soát bóng trên phần sân của Anh tốt hơn bất kỳ ai khác và họ sẽ khiến các hậu vệ của Anh phải suy nghĩ nhiều hơn. Tây Ban Nha là vua phá lưới của giải đấu (13 bàn) và 11,1 xG (bàn thắng kỳ vọng) của họ cao hơn nhiều so với bất kỳ đội nào khác và gần gấp đôi con số 5,6 xG của Anh.
Nhưng đội tuyển Anh đi đến trận cuối cùng dù không chơi tốt hơn đối thủ của họ tại Euro. Thay vào đó họ dựa vào một hàng phòng ngự chắc chắn và những khoảnh khắc đầy cảm hứng. Từ cú đá trên không ở phút 95 của Jude Bellingham vào lưới Slovakia đến bàn gỡ hòa của Bukayo Saka trước Thụy Sĩ, và từ pha cản phá quả phạt đền của Jordan Pickford đến bàn thắng quyết định sự nghiệp của Watkins trước đội Hà Lan, giải đấu này là những khoảnh khắc nổi bật của Anh hơn là sự thống trị về thế trận.
Khi bạn kết hợp khả năng phục hồi sức mạnh của nước Anh với thực tế là họ có rất nhiều cầu thủ có thể tạo ra những khoảnh khắc quan trọng đó, bạn sẽ có được một đội không quá thú vị nhưng sẽ có cơ hội giành chiến thắng trong các trận đấu. Một thứ bóng đá mang âm hưởng Real Madrid của Carlo Ancelotti.
