Có những ngày bạn cảm thấy mình bất khả chiến bại, khi mọi quả bóng đều ném đúng chỗ, khi bạn giành được mọi cú tạt bóng. Và có những ngày mà đôi chân của bạn đơn giản là không thể hoạt động. Hoàn toàn là do trạng thái của lòng tin.
Vào năm 2020, nhà báo Ben Cohen đã viết “The Hot Hand”, trong đó chứng minh một sai sót trong các tính toán và quyết định rằng “hot hand”– một thuật ngữ trong bóng rổ dùng để chỉ một cầu thủ đang ghi bàn – là có tồn tại. Và luôn có vẻ hơi kỳ lạ khi hai trong số những lĩnh vực bùng nổ thực sự của khoa học thể thao – phân tích dữ liệu và tâm lý học – lại có vẻ trái ngược nhau: một bên khẳng định rằng quan điểm tinh thần tích cực không có ý nghĩa gì và bên kia cho rằng nó là điều cần thiết.
Điều đó đưa chúng ta đến Nottingham Forest , đội đang đứng thứ ba tại Premier League sau khi giành được bốn điểm từ đội đầu bảng Liverpool trong mùa giải này. Đã có rất nhiều cuộc thảo luận sau trận hòa của họ hồi giữa tuần về việc liệu đội của Nuno Espirito Santo có xứng đáng hay không?
"Xứng đáng" luôn là một khái niệm khó hiểu trong bóng đá. Kết quả là kết quả và mặc dù Liverpool đã giành “chiến thắng” với tỷ số xG 2.0–0.3 (bàn thắng dự kiến), nhưng thực tế thì họ vẫn không thắng, và ngược lại, chúng ta hoàn toàn có thể nói là Firest đã “hòa mà như thắng”.
Chỉ có Tottenham là có hiệu số bàn thắng bại xG của họ nhiều hơn Forest trong mùa giải này. Họ đánh bại Southampton 5-0 khi xG của họ chỉ tốt hơn 1,5, hoặc thắng Manchester City 4-0 khi xG của họ chỉ là 0,4. Trong suốt mùa giải, số bàn thắng của Forest tốt hơn 7,5 bàn so với hiệu số xG của họ.
Lấy trường hợp của Arsenal. Mỗi khi không giành chiến thắng, Mikel Arteta thường chỉ ra đội bóng của ông áp đảo như thế nào. “Thật không thể tin được khi bạn không thắng trận đấu đó”, ông nói sau khi thua Manchester United trên chấm phạt đền ở FA Cup vào Chủ Nhật tuần trước. “Sự áp đảo, sự vượt trội của chúng tôi so với đối thủ”. Sau trận hòa với Fulham, ông nói: “Đây là chất lượng của đối thủ, chỉ cần một cơ hội là họ ghi được bàn thắng. Bây giờ chúng tôi phải xem xét những gì chúng tôi có thể làm tốt hơn để đối thủ không có cơ hội nào để giành chiến thắng trong trận đấu”. Khi Arsenal không thể phá vỡ Everton vào tháng trước, ông đã nói về cách một đội phải “cố gắng tạo ra xác suất chiến thắng cao nhất”.
Tất cả đều đúng. Nếu xét về khả năng thì trong tất cả các trận đấu đó là Arsenal sẽ thắng – nhưng thực tế họ không thắng trận nào. Câu hỏi đặt ra là: điều đó có kỳ quặc không? Các chuyên gia dữ liệu đều chỉ ra rằng Arsenal vẫn đang làm tốt trước khung thành, nhưng kết quả lại đi ngược cho dù Arsenal hiện đã ghi 41 bàn so với 36,5 xG trong giải đấu mùa giải này.
Có thể Forest đã tìm ra một phương pháp cực kỳ hiệu quả để biến những thứ tối thiểu thành kết quả tối đa. Với Murillo và Nikola Milenkovic, họ có hai trung vệ uy quyền. Hai pha cứu thua xuất sắc mà thủ thành Matz Sels thực hiện trước Liverpool phù hợp với màn trình diễn của anh ấy trong mùa giải này. Ba pha cứu thua đó là một phần của một cấu trúc vững chắc, được hỗ trợ bởi một cặp tiền vệ trung tâm lùi sâu và các hậu vệ cánh đang có mùa giải tuyệt vời. Forest đã để thủng lưới 20 bàn trong khi tỷ lệ xG bàn thua dự kiến của họ là 23,7.
Phương pháp tấn công của Forest rất đơn giản: sử dụng tốc độ và lối chạy thẳng của Callum Hudson-Odoi và Anthony Elanga để khai thác khoảng trống phía sau các đối thủ bị kéo về phía trước do họ thích chơi lùi sâu và chơi không bóng. Chris Wood là mục tiêu lý tưởng để đón các quả chuyền dài từ phía sau, và đang ghi bàn ầm ầm, với Morgan Gibbs-White, tràn đầy năng lượng và sáng tạo, kết nối mọi thứ lại với nhau.
Nếu nói về con số, thì xG của Forest chỉ là tốt thứ 15 tại Premier League, nhưng họ đã ghi được nhiều hơn 3,8 bàn so với kỳ vọng. Có thể điều đó là không bền vững, khi mà Wood ghi được nhiều hơn 5,2 bàn so với xG của anh ấy. Vấn đề là với một đội bóng bị đánh giá thấp như Firest, sự tự tin mới là quan trọng. Họ chỉ cần tiếp tục tin vào bản thân, phòng ngự thật tốt, thì chuyện ghi bàn trong “một nữa cơ hội” là rất khả thi. Nói cách khác, Forest chỉ cần một nữa cơ hội ấy là đủ.
Sự đơn giản trong lối chơi của Forest đánh lừa tất cả. Nó có vẻ dễ dàng vì nó được lên kế hoạch rất tốt, những cầu thủ phù hợp với nhau trong một hệ thống gắn kết. Họ đã may mắn với những chấn thương – chỉ có ba đội có ít ngày mất cầu thủ hơn trong mùa giải này – nhưng Forest là chiến thắng của tầm nhìn rõ ràng của Nuno. Khi các trận đấu được giành chiến thắng, sự tự tin đã nở rộ và Forest đã chơi ngày càng tốt hơn.
Sự mệt mỏi, chấn thương và sự thụt lùi về mức trung bình có thể sẽ bắt kịp họ ở một giai đoạn nào đó, nhưng điều đó không có nghĩa là thành công của họ là may mắn hay không xứng đáng. Vượt qua kỳ vọng chính là hình ảnh của một đội bóng đang được vận hành tốt.
