Tối hôm đó tại De Kuip, Tây Ban Nha đã vô địch Nations League, sau khi đánh bại Croatia trên chấm phạt đền. Nó có thể không phải là một giải đấu lớn – đối với một số người, nó thậm chí còn gần như không phải là một giải đấu – nhưng đó là một sự khởi đầu. Lần đầu tiên sau 11 năm, TBN nâng cao một chiếc cúp, làm quen lại với cảm giác trôi sâu hơn về quá khứ. Những người còn trụ lại như Navas rất ít.
Khoảnh khắc vĩ đại nhất trong lịch sử bóng đá Tây Ban Nha ở ngay dưới chân anh, khi anh tung cú dứt điểm bên cánh phải ở phút 116 trận chung kết tại Soccer City, Nam Phi. Anh là cầu thủ duy nhất còn lại của đội vô địch World Cup 2010, là người cuối cùng còn trụ lại từ Euro 2012. Năm nay Navas đã ở tuổi 39. “Thật khó tin khi được ở đây ở độ tuổi của tôi và có thể tận hưởng điều này” Navas nói. “Các cầu thủ trẻ hỏi tôi, họ biết tôi đã ở trong bóng đá được bao lâu…”
Nanas đang ở một một thế hệ khác. Điều đó không có nghĩa là tất cả họ đều là trẻ em. Joselu 34 tuổi, Dani Carvajal 32 và Alvaro Morata 31. Kế đến là Rodri cũng đã 27 tuổi, Fabian Ruiz 28, Olmo 26. Nhóm này có rất nhiều kinh nghiệm thi đấu. Nhưng đó là một thế hệ không nằm trong kỷ nguyên vàng của Tây Ban Nha và thậm chí hiện chỉ còn lại 10 người trong đội hình ở Qatar 2022.
Đây là một Tây Ban Nha mới, và nếu có một khuôn mặt đầy hy vọng, một lý do để phấn khích thì ít nhất một phần nó thuộc về một đứa trẻ. Theo đúng nghĩa đen. Pedri và Nico Williams 21 tuổi; Lamine Yamal 16 tuổi. Khi Navas chạy trên sân bóng ở Nam Phi, Lamine còn hai ngày nữa là đến sinh nhật lần thứ ba của anh ấy. Khi Navas ra mắt chuyên nghiệp, thậm chí những cậu bé này còn chưa được sinh ra. Họ không uống rượu, chưa có bằng lái xe nhưng có thể dẫn dắt Tây Ban Nha tới vinh quang Euro.
Sau năm 2012, cùng với việc vô địch giải đấu thứ ba liên tiếp, TBN đã trải qua 3 giải đấu liên tiếp – 2014, 2016, 2018 – không thắng nổi một ở vòng knock-out nào. Ở Euro 2021, họ lọt vào bán kết và thua Italy trên chấm phạt đền. Nhưng sau đó tại Qatar, họ lại bị loại ở vòng loại trực tiếp đầu tiên, lần này là trước Morocco. Chưa bao giờ niềm tin vào bản thân lại xa lạ với đoàn quân La Roja đến thế.
Cuộc sống sau Qatar không bắt đầu tốt đẹp. Đã có sự hoài nghi khi De la Fuente, người chuyên dẫn dắt các đội tuyển trẻ, tiếp quản công việc từ Luis Enrique. Còn tệ hơn nữa khi ông đứng vỗ tay tán thưởng chủ tịch LĐBĐ TBN Luis Rubiales trong bài phát biểu từ chối từ chức sau khi hôn Jenni Hermoso sau trận chung kết World Cup nữ. De la Fuente đã xin lỗi và bào chữa rằng ông không giỏi xử lý những tình huống như vậy. Đó là bằng chứng để người ta tin rằng, vị HLV này không phù hợp cho các sự kiện lớn.
Việc đặt lên vai các cậu học sinh việc tái hồi vinh quang cho đất nước quả là một trách nhiệm khủng khiếp. De la Fuente nói: “Khía cạnh đó quan trọng hơn những yêu cầu của tôi về bóng đá. Những gì chúng tôi phải làm là bình thường hóa tình hình và hỗ trợ họ. Bạn phải giải thích rằng họ sẽ trưởng thành hơn nhiều với sự khiêm tốn. Họ là những cầu thủ còn rất trẻ, đặc biệt là Lamine, nhưng có tài năng mà chỉ những người xuất sắc mới có. Giống như cậu ta đã chạm vào cây đũa phép của Chúa. Rất ít người có được phẩm chất đó, khả năng đáng kinh ngạc đó. Họ là những cầu thủ bóng đá đặc biệt. Họ có nét riêng khiến họ khác biệt với những người còn lại.”
Đó là lý do tại sao nếu ít người coi TBN là một trong những ứng cử viên được yêu thích, thì cũng không ai đủ dũng cảm để loại bỏ họ ra khỏi danh sách. Chẳng ai chắc TBN có thể làm được gì với nguồn năng lượng mà họ đang có. Biết đâu, sẽ là sự trở lại của một phiên bản tiki – taka có hơi hướng phản công nhiều hơn là gây áp lực liên tục suốt trận.
Như Navas nói: “Họ còn trẻ, họ sống tất cả một cách mãnh liệt và họ nhìn thấy ở chúng tôi một tấm gương, trên hết là lòng khao khát, nhiệt huyết và công việc. Chắc chắn là họ còn trẻ, nhưng những gì chúng tôi đã làm là độc nhất và sẽ ở đó mãi mãi. Tôi thấy bây giờ có những điểm tương đồng với thời của chúng tôi 2010, khi mà mỗi buổi tập là một cơ hội để thưởng thức bóng đá. Tôi tận hưởng nó hơn bao giờ hết vì biết rằng mọi trận đấu đều có thể là trận cuối cùng. Họ cũng vậy.”