Giải thưởng nhằm tôn vinh các các nhân xuất sắc của bóng đá Việt Nam được khởi xướng từ năm 1995, với sự trở lại bóng đá đỉnh cao trong khu vực của bóng đá Việt Nam ở SEA Games 18 Chiang Mai. Qua 14 lần tổ chức, tiền đạo Lê Huỳnh Đức tạm dẫn đầu với 3 lần bước lên bục vinh quang khi được bầu chọn danh hiệu Quả bóng Vàng vào các năm 1995, 1997 và 2002…
Lê Công Vinh
Một điều thú vị là ý tưởng để Ban tổ chức định hình giải thưởng cao quý nhất trong sự nghiệp cầu thủ này được xuất phát từ pha ghi bàn quyết định của tiền đạo Trần Minh Chiến trong trận tranh bán kết SEA Games 1995. Xúc động sau khi chứng kiến bàn thắng vàng của Minh Chiến vào lưới đội Myanmar trong trận bán kết, các phóng viên thể thao báo Sài Gòn Giải Phóng tác nghiệp trên sân đã nung nấu ý tưởng tổ chức giải thưởng Quả bóng Vàng để tôn vinh các cầu thủ xuất sắc, đóng góp hết mình cho bóng đá nước nhà ở các giải trong nước cũng như trong màu áo đội tuyển quốc gia. Sau khi về nước, các phóng viên báo SGGP đã gợi ý đến Ban biên tập và đã được sự chấp thuận. Thế là giải thưởng Quả bóng Vàng Việt Nam lần đầu tiên được ra đời vào cuối năm 1995 và được dư luận người hâm mộ bóng đá Việt Nam hưởng ứng nhiệt tình.
Tiếc là ở lần đầu tiên ấy, Minh Chiến đã thua khít khao Nguyễn Hữu Đang 1 phiếu và về thứ 4 ở cuộc bầu chọn năm 1995. Năm ấy, đồng đội của Minh Chiến là tiền đạo Lê Huỳnh Đức đã bước lên bục vinh quang với 57 phiếu bầu để đoạt Quả bóng Vàng; về nhì là thủ môn đội Bình Định vốn là thủ môn số 1 của ĐTVN ở SEA Games 1995 Nguyễn Văn Cường và Quả bóng Đồng thuộc về tiền vệ Nguyễn Hữu Đang của đội Khánh Hòa.
Ở giải lần thứ 2, năm 1996, tiền vệ Võ Hoàng Bửu - vốn là “vua” sút phạt 11m ở Tiger Cup lần 1-1996 đã trở thành chủ nhân của danh hiệu QBV; thứ nhì là hậu vệ chạy cánh phải Trần Công Minh và tiền vệ Nguyễn Hồng Sơn (Thể Công) nhận QBĐ. Xuyên suốt từ năm 1995 đến năm 2002, các danh hiệu cao quý nhất đã không thoát khỏi tay của những Huỳnh Đức, Công Minh, Hồng Sơn, Văn Hạnh… đó cũng là những cầu thủ thuộc thế hệ vàng của bóng đá Việt Nam. Vào đầu thập niên 2000, BTC đã quyết định bổ sung thêm một số giải thưởng khác để tôn vinh cầu thủ nữ, cầu thủ trẻ và cầu thủ nước ngoài xuất sắc sau khi bóng đá Việt Nam lần đầu tổ chức V-League. Năm 2000, “cậu bé vàng” của bóng đá Việt Nam sau này, Phạm Văn Quyến đã được dư luận chú ý khi anh đoạt danh hiệu cầu thủ trẻ xuất sắc. Một năm sau, danh hiệu trên thuộc về đồng đội của Quyến ở đội SLNA, trung vệ Nguyễn Huy Hoàng. Cũng trong năm này, chân sút Lưu Ngọc Mai của đội Quận 1 (TPHCM) lọt vào tốp gương mặt tiêu biểu trong năm khi nhận danh hiệu quả bóng đồng.
Năm 2003 đánh dấu giai đoạn chuyển đổi của bóng đá Việt Nam khi một loạt cầu thủ trẻ đã trình làng và khẳng định mình trong khu vực để xứng đáng tiếp nối truyền thống của các đàn anh. Phạm Văn Quyến, Phan Văn Tài Em, Nguyễn Hữu Thắng và Phan Thanh Bình đã chia nhau các danh hiệu Quả bóng Vàng, Bạc, Đồng và cầu thủ trẻ xuất sắc trong năm. Một năm sau, bóng đá Nghệ An đã giới thiệu một gương mặt mới cho bảng vàng của giải thưởng này là tiền đạo Lê Công Vinh trước khi Quả bóng Vàng lần thứ hai thuộc về cầu thủ của ĐBSCL sau Trần Công Minh là tiền vệ Phan Văn Tài Em của ĐT.LA vào năm 2005. Năm 2006, Tiền đạo Lê Công Vinh tiếp tục phát huy phẩm chất của một tay săn bàn chủ lực và vai trò thủ lĩnh cả ở CLB lẫn đội tuyển quốc gia, nhận được sự tín nhiệm cao nhất của các chuyên gia, HLV, phóng viên và cả của người hâm mộ để lần thứ 2 đứng ở bục cao nhất. Kế đến là tiền vệ tài hoa Nguyễn Minh Phương của Đồng Tâm Long An và một lần nữa, danh hiệu QBĐ lại thuộc về tiền vệ của thành phố biển Nha Trang Lê Tấn Tài.
Ở giải của nữ, ngoài gương mặt mới là tiền đạo Bùi Thị Tuyết Mai của Hà Nội, danh hiệu QBV, QBB là 2 gương mặt kỳ cựu của bóng đá nữ Việt Nam: Đào Thị Miện, Đoàn Thị Kim Chi.
Qua 14 lần tổ chức, tiền đạo Lê Huỳnh Đức vẫn là gương mặt sáng giá nhất của bóng đá Việt Nam với 3 danh hiệu Quả bóng Vàng vào các năm 1995, 1997, 2002; ba lần giành Quả bóng Bạc năm 1998, 1999 và 2000. Kế đến là Lê Công Vinh với 3 lần đứng trên bục cao nhất của giải thưởng vào các năm 2004, 2006, 2007 và 1 lần giành QBB năm 2005. Những tên tuổi của “Thế hệ vàng” như Nguyễn Hồng Sơn, Võ Hoàng Bửu, Nguyễn Hữu Đang, Trần Công Minh, Nguyễn Hữu Thắng, Đỗ Khải.. đều có tên trên bảng vàng. Đặc biệt, trong 13 lần tổ chức vừa qua, có 3 thủ môn đã đứng trên bục vinh quang là Nguyễn Văn Cường (QBB 1995), Võ Văn Hạnh (QBV 2001) và Trần Minh Quang (QBB 2002).
BẢNG VÀNG QUA 14 LẦN TỔ CHỨC
*Lần 1, năm 1995:
Quả bóng Vàng: Lê Huỳnh Đức (CATPHCM) –57 điểm
Quả bóng Bạc: Nguyễn Văn Cường (Bình Định) – 36 điểm
Quả bóng Đồng: Nguyễn Hữu Đang (Khánh Hòa) – 35 điểm
*Lần 2, năm 1996:
Quả bóng Vàng: Võ Hoàng Bửu (CSG) – 109
Quả bóng Bạc: Trần Công Minh (Đồng Tháp) – 72 điểm
Quả bóng Đồng: Nguyễn Hồng Sơn (Thể Công) – 61 điểm
*Lần 3, năm 1997:
Quả bóng Vàng: Lê Huỳnh Đức (CATPHCM) – 140 điểm
Quả bóng Bạc: Nguyễn Hữu Thắng (SLNA) – 93 điểm
Quả bóng Đồng: Trần Công Minh (Đồng Tháp) – 31 điểm
*Lần 4, năm 1998:
Quả bóng Vàng: Nguyễn Hồng Sơn (Thể Công) – 158 điểm
Quả bóng Bạc: Lê Huỳnh Đức (CATPHCM) -102 điểm
Quả bóng Đồng: Trần Công Minh (Đồng Tháp) – 52 điểm
*Lần 5, năm 1999:
Quả bóng Vàng: Trần Công Minh (Đồng Tháp) – 156 điểm
Quả bóng Bạc: Lê Huỳnh Đức (CATPHCM) – 128 điểm
Quả bóng Đồng: Nguyễn Hồng Sơn (Thể Công) – 76 điểm
*Lần 6, năm 2000:
Quả bóng vàng: Nguyễn Hồng Sơn (Thể Công) – 168 điểm
Quả bóng Bạc: Lê Huỳnh Đức (CATPHCM) – 111 điểm
Quả bóng Đồng: Đỗ Khải (Hải Quan) – 64 điểm
Cầu thủ trẻ xuất sắc: Phạm Văn Quyến (SLNA)
*Lần 7, năm 2001:
Quả bóng Vàng: Võ Văn Hạnh (SLNA)
Quả bóng Bạc: Đỗ Khải (Hải Quan)
Quả bóng Đồng: Lưu Ngọc Mai (Quận 1, TPHCM)
Cầu thủ trẻ xuất sắc: Nguyễn Huy Hoàng (SLNA)
Cầu thủ ngoại xuất sắc: Iddi (SLNA)
*Lần 8, năm 2002:
Quả bóng Vàng: Lê Huỳnh Đức (NHĐÁ) – 258 điểm
Quả bóng Bạc: Trần Minh Quang (Bình Định) – 111 điểm
Quả bóng Đồng: Huỳnh Hồng Sơn (CSG) – 107 điểm
Quả bóng vàng nữ: Nguyễn Kim Hồng (Q1, TPHCM)
Cầu thủ trẻ xuất sắc: Phạm Văn Quyến (SLNA)
Cầu thủ nước ngoài xuất sắc: Fabio Santos (GĐT.LA)
*Lần 9, năm 2003:
Quả bóng Vàng: Phạm Văn Quyến (SLNA) – 278 điểm
Quả bóng Bạc: Phan Văn Tài Em (GĐT.LA) – 140 điểm
Quả bóng Đồng: Nguyễn Hữu Thắng (Bình Dương)
Cầu thủ trẻ ấn tượng nhất: Phan Thanh Bình (Đồng Tháp) – 73 phiếu
Cầu thủ nước ngoài xuất sắc: Kiatisak (HA.GL) – 77 phiếu
Giải nữ:
Quả bóng Vàng: Văn Thị Thanh (Hà Nam) - 239 điểm
Quả bóng Bạc: Lưu Ngọc Mai (Q1, TPHCM) – 183 điểm
Quả bóng Đồng: Phùng Thị Minh Nguyệt – 118 điểm
* Lần 10, năm 2004:
Quả bóng Vàng: Lê Công Vinh (SLNA) – 274 điểm
Quả bóng Bạc: Thạch Bảo Khanh (Thể Công) – 218 điểm
Quả bóng Đồng: Phan Văn Tài Em (GĐT.LA) – 114 điểm
Cầu thủ trẻ nổi bật nhất: Lê Công Vinh – 87 phiếu
Cầu thủ nước ngoài xuất sắc nhất: Kiatisak (HA.GL) – 83 phiếu
Giải nữ:
Quả bóng Vàng: Đoàn Thị Kim Chi (TPHCM) – 316 điểm
Quả bóng Bạc: Đỗ Hồng Tiến (TPHCM) – 127 điểm
Quả bóng Đồng: Trần Thị Kim Hồng (TPHCM) – 121 điểm
*Lần 11, năm 2005:
Quả bóng Vàng: Phan Văn Tài Em (GĐT.LA) – 354 điểm
Quả bóng Bạc: Lê Công Vinh (P.SLNA) – 221 điểm
Quả bóng Đồng: Lê Tấn Tài (K.Khánh Hòa) – 113 điểm
Cầu thủ trẻ xuất sắc: Lê Tấn Tài (K.KH) – 75 phiếu
Cầu thủ nước ngoài xuất sắc: Kesley Alves (Bình Dương) – 125 phiếu
Giải nữ:
Quả bóng vàng: Đoàn Thị Kim Chi (TPHCM) – 289 điểm
Quả bóng Bạc: Văn Thị Thanh (Hà Nam) – 250 điểm
Quả bóng Đồng: Đào Thị Miện (Hà Tây) – 154 điểm
*Lần 12, năm 2006:
Quả bóng Vàng: Lê Công Vinh (TCDK.SLNA) – 347 điểm
Quả bóng Bạc: Nguyễn Minh Phương (ĐT.LA) – 172 điểm
Quả bóng Đồng: Lê Tấn Tài (K.Khánh Hòa) – 124 điểm
Cầu thủ trẻ xuất sắc: Nguyễn Thành Long Giang (Tiền Giang) – 56 phiếu
Cầu thủ nước ngoài xuất sắc: Elenildo De Jesus (TMN.CSG) – 61 phiếu
Giải nữ:
Quả bóng vàng: Đào Thị Miện (Hà Tây) – 292 điểm
Quả bóng Bạc: Đoàn Thị Kim Chi (TPHCM) – 221 điểm
Quả bóng Đồng: Bùi Thị Tuyết Mai (Hà Nội) – 199 điểm
*Lần 13, năm 2007:
Quả bóng Vàng: Lê Công Vinh (TCDK.SLNA) – 420 điểm
Quả bóng Bạc: Nguyễn Minh Phương (ĐT.LA) –186 điểm
Quả bóng Đồng: Nguyễn Vũ Phong (B.Bình Dương) – 89điểm
Cầu thủ trẻ xuất sắc: Nguyễn Thành Long Giang (T&T HN) –38 phiếu
Cầu thủ nước ngoài xuất sắc: Almeida (SHB. Đà Nẵng) – 51 phiếu
Giải nữ:
Quả bóng vàng: Đoàn Thị Kim Chi (TPHCM) – 420 điểm
Quả bóng Bạc: Đào Thị Miện (Hà Tây) –237 điểm
Quả bóng Đồng: Trần Thị Kim Hồng (TPHCM) –52 điểm
*Lần 14, năm 2008:
Quả bóng Vàng: Dương Hồng Sơn (T&T Hà Nội) – 331 điểm
Quả bóng Bạc: Vũ Như Thành (B.BD) –234 điểm
Quả bóng Đồng: Lê Công Vinh (T&T HN) – 203 điểm
Cầu thủ trẻ xuất sắc: Phạm Thành Lương (HN.ACB) –116 phiếu
Cầu thủ nước ngoài xuất sắc: Almeida (SHB. Đà Nẵng) – 109 phiếu
Giải nữ:
Quả bóng vàng: Đỗ Thị Ngọc Châm (Hà Nội) – 397 điểm
Quả bóng Bạc: Đào Thị Miện (Hà Tây) -154 điểm
Quả bóng Đồng: Trần Thị Kim Hồng (TPHCM) –129 điểm
