Thể thao Việt Nam dự Asian Games 2010: Cần chất hay cần lượng?

1. Dù chưa chốt lại chính thức, nhưng nghe đâu quân số của đoàn thể thao Việt Nam dự Asian Games 2010 sẽ lên đến 450 người. Trong đó có chừng 300 VĐV của 25 môn và 150 lãnh đạo đoàn, HLV, bác sĩ… đi cùng.

Qua con số ấy, người ta cũng có thể hình dung được ngành thể thao Việt Nam sẽ tốn bao nhiêu kinh phí cho cuộc mưu cầu thành tích ở đấu trường châu Á. Với số lượng đông đảo như thế, người ta càng không khỏi băn khoăn khi nghe đến cái chỉ tiêu rất khiêm tốn của đoàn thể thao nước nhà khi dự tính chỉ đoạt từ khoảng 5-6 HCV.

Kỳ Á vận hội diễn ra 4 năm trước, đoàn thể thao Việt Nam có 247 VĐV tham dự, nhưng chỉ giành được 3 HCV, xếp hạng 19 trong bảng tổng sắp, và xếp thứ 5 ở khu vực Đông Nam Á (sau Thái Lan, Malaysia, Singapore và Philippines). Nếu so về số lượng VĐV tham dự, Việt Nam đứng thứ nhì Đông Nam Á (Thái Lan dẫn đầu với 378 VĐV, giành 13 HCV), nhưng hiệu quả thành tích chưa bằng một nửa so với 3 quốc gia ít người hơn là Malaysia (244 VĐV, giành 8 HCV), Singapore (134 VĐV, giành 8 HCV), Philippines (233 VĐV, giành 4 HCV).

Những con số ấy chung quy cũng chỉ dẫn đến một thực tế: chưa hẳn cử quân đi đông đúc là đủ để nhắm tới thành tích cao, vì lẽ cuộc chiến không khoan nhượng ở sân chơi châu lục không giản đơn như màn so đọ đặc thù “chia chác” ở SEA Games của vùng Đông Nam Á. Thành ra, con số dự kiến lên tới 300 VĐV của đoàn thể thao Việt Nam chuẩn bị cho trận đánh lớn Asian Games 2010 chẳng gợi cho nhiều người điều gì, ngoài 2 từ: phí phạm!

Phí từ nhân tài đến vật lực, hời hợt từ cách chuẩn bị đến cách thể hiện tham vọng. Nhưng rồi lại chợt nhận ra, đấy hình như là căn bệnh kinh niên của thể thao Việt Nam vì luôn “đông nhưng không tinh”. Đến khi thất bại, những người vốn được cho là “đứng mũi chịu sào” sẵn sàng quy trách nhiệm do lỗi VĐV không nỗ lực, cho cuộc chơi quá khắc nghiệt và nhiều “yếu tố khách quan” khác, mà quên mất lực lượng “ăn theo”, chủ đích đi du lịch và mua sắm đôi khi chiếm gần bằng một nửa số lượng VĐV mang nặng trên vai trách nhiệm tìm kiếm huy chương cho nước nhà.

2. Thử so sánh với một số nước ở khu vực Đông Nam Á cũng đang ráo riết chuẩn bị cho Asian Games 2010 thì thấy ngay việc chúng ta đang lãng phí nhân tài, vật lực cũng như chăm chút một cách khiên cưỡng cho tương lai.

Philippines nêu quyết tâm sẽ giành 10 HCV, dù chỉ cử đi 112 VĐV. Indonesia có hơn 200 VĐV và đặt mục tiêu tương tự. Cả 2 nước được cho là xếp “dưới cơ” Việt Nam về sự hưng thịnh của thể thao đã khẳng định chỉ chọn những VĐV thực sự có tiềm năng tranh chấp huy chương đưa đến Á vận hội.

Việc cắt giảm lực lượng gần gấp đôi so với 4 năm trước theo giới chức thể thao 2 quốc gia này, vừa giúp tập trung toàn lực kinh phí cho VĐV đi tập huấn nước ngoài, dự các giải đấu quan trọng để nâng cao tính cọ xát. Hơn nữa, khi quân số ở mức vừa phải, chế độ chăm sóc dinh dưỡng và bồi dưỡng cho lực lượng này sẽ chu toàn hơn, thay vì quá dàn trải như trước kia. Có một chi tiết cần nói thêm, 4 năm trước, do nước chủ nhà Qatar giàu có đã bao trọn chi phí ăn ở cho các thành viên tham dự Asian Games 2006, nên số lượng các đoàn mới đông như thế.

Quân cốt tinh nhuệ, chẳng cốt đông và quan trọng là được chăm lo đến nơi, đến chốn. Bạn bè trong khu vực đã nghĩ và làm vậy. Ít nhất thì về mặt hiệu suất thành tích, Thái Lan, Singapore hay Malaysia có cái để dựa vào, để lý giải rằng họ chuẩn bị lực lượng ở mức vừa phải, nhưng vẫn duy trì vị thế trong nhóm những nước phát triển ở châu lục. Những tấm gương sát sườn ấy đáng để thể thao Việt Nam học hỏi. Vậy mà sau nhiều mùa thất bát ở Asian Games lẫn Olympic, chúng vẫn không chịu (hay không thích) chấp nhận thực tế để lớn lên chăng?!

Lê Quang