Mọi người ai cũng muốn được khỏe mạnh và đều biết tập luyện thể thao sẽ mang lại sức khỏe. Tuy vậy, không phải ai cũng hiểu tường tận ích lợi và cả nguy cơ khi luyện tập các môn thể thao. Vận động thể thao luôn có 2 mặt, do đó cần hiểu được để vận dụng cho phù hợp sức khỏe, cải thiện sức khỏe.
Vận động nhẹ nhàng, tránh vận động quá sức.
Những lợi ích chính của tập luyện thể thao:
- Tăng số lượng và kích thước mạch máu trong tim và cơ, kết quả tuần hoàn tốt hơn và hiệu quả hơn.
- Tăng độ thun dãn của mạch máu, làm mạch máu bền hơn, giảm xu hướng nứt vỡ khi bị chấn thương.
- Tăng công suất của cơ, làm cho cơ sử dụng oxy tốt hơn.
- Tăng hiệu quả của tim, khiến tim bơm máu mạnh hơn.
- Tăng khả năng chịu đựng căng thẳng (stress), giảm các tác dụng có hại của hội chứng căng thẳng.
- Giảm mỡ trong máu và giảm lắng đọng mỡ trong động mạch, giảm xơ vữa động mạch.
- Hạ thấp huyết áp, giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ
- Tăng tiêu thụ đường, giảm nguy cơ bị đái tháo đường.
Những thức ăn giúp cho các bộ phận khỏe, dẻo dai.
Những yếu tố nguy cơ có thể gây chấn thương khi luyện tập thể thao:
- Thay đổi cách luyện tập: tăng đột ngột cường độ, thời gian và số lần tập.
- Tập luyện quá tải.
- Dụng cụ không đúng.
- Quần áo giày dép không thích hợp.
- Chương trình tập luyện kém.
- Khí hậu quá nóng hay quá lạnh.
- Sân bãi quá cứng hay lầy lội.
- Nơi thi đấu ở vùng cao, lượng oxy kém.
- Tuổi tác: Tuổi trẻ ít kinh nghiệm, thể lực chưa phát triển đầy đủ. Tuổi lớn, già thì phản ứng chậm.
- Thể trạng: Thể trạng yếu dễ bị chấn thương hơn người có đầy đủ thể lực, người to béo cũng dễ bị chấn thương.
- Tình trạng bệnh liên quan: viêm khớp, máu nuôi kém, gãy cũ.
- Bất thường giải phẫu: chân dài chân ngắn, xương đùi xoay trong, cẳng chân vòng kiềng, chữ X, bàn chân bẹt, bàn chân vòm, bàn chân xoay trong khi chạy...
- Kinh nguyệt không đều, làm cho xương mỏng.
- Tổn thương trước đó.
- Kỹ thuật sai, khởi động sai.
Quan điểm mới về sức khỏe:
- Quan điểm cũ: Sức khỏe đồng nghĩa với sức mạnh cơ bắp, một người có thân hình lực sĩ là người khỏe mạnh.
- Quan điểm hiện đại: Sức khoẻ phải bao gồm khả năng chịu đựng (sức bền) về tim mạch, sức mạnh của cơ, sự dẻo dai của khớp dây chằng, một cơ thể cân đối, và không bị chấn thương.
BS TRƯƠNG CÔNG DŨNG
(Khoa YHTT BV ND 115)
