Rối ren hậu bầu cử Israel

Kết quả bầu cử Quốc hội Israel đã được chính thức công bố hôm 13-2 với phần thắng sít sao nghiêng về phía đảng Kadima của Ngoại trưởng Tzipi Livni với 28/120 ghế của Quốc hội và theo sát là đảng Likud của cựu Thủ tướng Benjamin Netanyahu với 1 ghế ít hơn. Do không bên nào hội đủ 61 ghế để thành lập chính phủ, nên ngày 18-2 Tổng thống Israel Shimon Peres sẽ có cuộc đàm phán với 12 chính đảng để đưa ra quyết định về thành lập một chính phủ liên minh. Điều này khiến Israel có nguy cơ bị đẩy vào tình trạng rối ren chưa từng có và có thể lại dẫn đến việc thành lập một liên minh chắp vá và bất ổn.

Mặc dù đảng Kadima của bà Tzipi Livni đã giành thắng lợi song giới phân tích cho rằng ông Benjamin Netanyahu có nhiều khả năng hơn trong việc thành lập chính phủ. Ông Netanyahu có thể thành lập một liên minh gồm 65 nghị sĩ, tuy nhiên liên minh này sẽ gồm ít nhất là 6 đảng, mà sự kình địch giữa các đảng này có thể sẽ kìm hãm khả năng cầm quyền của ông. Nếu giữ đúng lời kêu gọi thành lập chính phủ đoàn kết lớn, ông sẽ phải thu nạp cả Kadima và có thể là cả Công Đảng. Điều đó sẽ khiến cả 2 phía phải trả giá khá đắt về chính trị. Ông Netanyahu là người theo đường lối cứng rắn, không công nhận Nhà nước Palestine và chủ trương mở rộng các khu định cư cho người Do Thái ở khu Bờ Tây. Điều này chắc chắn cản trở tiến trình hòa bình tại Trung Đông.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng có thể 2 đối thủ này sẽ tìm cách thành lập chính phủ đoàn kết, trong đó chức thủ tướng sẽ được luân phiên. Bà Livni, giống như nhiều nghị sĩ của đảng Kadima, đã từng là đảng viên hàng đầu của Likud. Tuy nhiên, việc bà Livni là một người theo đường lối ôn hòa và các quan điểm của Kadima hoàn toàn đối lập với Likud về các vấn đề then chốt (ủng hộ chính sách hai nhà nước – công nhận Nhà nước Palestine), có thể là một trở ngại lớn trên con đường dẫn đến đoàn kết.

Giáo sư khoa học chính trị Peter Medding của Trường Đại học Hebrew ở Jerusalem nói: “Có rất nhiều nghị sĩ của Kadima muốn gia nhập liên minh với đảng Likud và một đảng nữa để thành lập đa số. Cả 2 đảng đã đề cập đến việc thành lập chính phủ đoàn kết dân tộc. Tuy nhiên, vấn đề chính ở đây là liệu họ có thể nhất trí về các vấn đề chủ chốt như tiến trình hòa bình với Palestine, Syria và cách điều hành nền kinh tế hay không”.

Chính phủ liên minh của Israel sắp tới được thành lập chắc chắn sẽ phải tìm kiếm một quan điểm chung đối với các vấn đề nóng bỏng ở khu vực cho dù người lãnh đạo chính phủ này là ông Netanyahu hay bà Livni. Hiện xuất hiện 2 kịch bản cho việc thành lập chính quyền tại Israel: một liên minh sít sao, gồm các nhân vật theo đường lối cứng rắn sẽ ngăn cản tiến trình kiến tạo hòa bình với Palestine, và một dàn xếp chia sẻ quyền lực sẽ mang lại cho Israel một gương mặt ôn hòa hơn và nhận được nhiều sự ủng hộ của quốc tế hơn.

ANH VĂN