Sách Đất và Người Nam bộ (NXB Trẻ phát hành ngày 13-1) tập hợp 14 bài khảo cứu, dịch, sưu tầm của tác giả Ngạc Xuyên Ca Văn Thỉnh, với 9 bài đã đăng từ trước năm 1945.

Ngạc Xuyên là một trong những học giả tiên phong trong việc đi tìm cái tinh túy của cổ học Nam bộ với những tính chất, diện mạo, thông qua các công trình nghiên cứu công phu, thận trọng, khoa học, đầy tính phát hiện. Không những thế, qua các bài viết của mình, Ngạc Xuyên còn thể hiện sự tài hoa và nhiệt huyết của một con người luôn quan tâm đến sự bảo tồn và phát huy những bản sắc văn hóa dân tộc.

Ông bắt đầu sự nghiệp bằng những nghiên cứu cổ học Nam bộ và đây là con đường mà ông theo đuổi suốt đời. Nó đã trở thành di sản nổi bật trong sự nghiệp của ông. Các tác phẩm, thành quả nghiên cứu của ông được công bố trong thời kỳ đầu, chủ yếu trên tờ Đại Việt tạp chí. Ở tập sách này, đó là những đề tài về Nguyễn Thông, Khổng học, Nguyễn Văn Thoại và kinh Vĩnh Tế, Chuyện ếm quỷ… Đặc biệt kính trọng Đồ Chiểu, ông luôn đề cao văn chương, đức độ của Cụ qua các công trình biên khảo, bài viết: Truyền thống quật cường của Nam bộ và Việt Nam với tinh thần đấu tranh của Nguyễn Đình Chiểu, Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu.

Qua các công trình của mình, Ngạc Xuyên cũng đã sưu tầm, bổ sung nhiều tư liệu văn học truyền khẩu quý, từ tục ngữ, ca dao, vè, hịch, truyền thuyết, sự tích dân gian, những bài thơ chữ Nôm, chữ Hán… khẳng định tính thống nhất giữa văn học Nam bộ với nền văn học Việt Nam.

Q.Đ