Giải đấu tuột dốc, đội bóng yếu nhất
Sheriff đến từ giải bóng đá Moldova vốn đang suy vi, tuột dốc thảm hại. Ở trên bảng điểm hệ số của UEFA, giải bóng đá Moldova (Divizia Națională) chỉ xếp hạng 45, thứ hạng tệ nhất trong lịch sử.
Họ “loanh quanh” nằm chung nhóm với những giải đấu của các đất nước có nền bóng đá rất “bèo bọt” như Phần Lan, Malta và Đảo Faroe. Trong khi đó, trên bảng tính điểm Đội tuyển quốc gia, tuyển Moldova chỉ xếp thứ 175, ngang bằng với các đội tuyển như là Puerto Rico, Nepal, Malta và… Campuchia.
Sheriff, vì vậy, là CLB yếu nhất trong số các đội bóng tham dự UCL mùa này, dù so với nhiều đội khác, họ mới là Nhà Vô địch quốc gia đúng nghĩa. Dù vậy, Sheriff đang là Thế lực thống trị tuyệt đối tại Divizia Națională.
Tính cho đến mùa giải năm ngoái, mùa giải 2020-2021, Sheriff đã có… 19 lần đăng quang ngôi vô địch, thành tích này có thể so sánh với thành tích 3 đội bóng Nga vốn đang tham dự UCL gộp lại. Tuy vậy, Sheriff chỉ kiếm được 4 khoản ngân sách mỗi năm. Chuyện gì đang xảy ra ở đây???
Sheriff đã 19 lần vô địch quốc gia Thắng 19 ngôi vô địch/21 giải đấu Divizia Națională gần nhất, Sheriff chính là “Bá chủ” của Moldova. Ngân sách của đội bóng rất “khổng lồ”, bằng tổng ngân sách của 7 đội bóng khác cộng lại. Nhà tài trợ của họ là Sheriff, một Công ty chuyên kinh doanh xăng dầu, thầu thêm chuỗi siêu thị, mua bán nhà cửa, điện thoại vệ tinh, xây dựng và kinh doanh khách sạn…
Sheriff được thành lập hồi thập niên 1990 bởi Victor Gussan và Ilya Kazmal, những cựu nhân viên của Lực lượng an ninh đặc biệt Liên Xô (KGB), thế nên họ mới lấy tên cho công ty là Sheriff (nghĩa tiếng Anh là: “Cảnh sát trưởng”). Sau đó, Gusan thành lập FC Sheriff, làm ông chủ CLB và lấy luôn công ty làm nhà tài trợ chính thức. Một công đôi việc!
Vấn đề ở đây là, Sheriff thuộc về phần lãnh thổ không được công nhận chính thức: Nước Cộng hòa Moldova Pridnestrovia. Moldova chỉ xem vùng đất này là một lãnh thổ tự trị thuộc về họ. Tuy vậy, Cộng hòa Moldova Pridnestrovia lại không xem như mình thuộc về vùng lãnh thổ của Cộng hòa Moldova.
Sheriff chính là “Gã khổng lồ” của Cộng hòa Moldova Pridnestrovia, họ cung cấp đến 50% lượng thu nhập từ thuế cho “đất nước”. Nhà báo người Moldova, ông Sergei Besedin từng chia sẻ, ở đây có tiền tệ, ngân sách, luật pháp, tổng thống và biên giới hoàn toàn khác hẳn - với Moldova.
Sheriff đóng 50% thuế cho Cộng hòa Moldova PridnestroviaTheo chỉ số ECI (được sử dụng bởi Công ty dữ liệu tính toán Hypercube của Hà Lan, so sánh cấp độ CLB bóng đá), Sheriff xếp hạng 172 ở châu Âu - ngay sau Brondby của Đan Mạch, xếp trên cả đội bóng Nga FC Rostov đang đá ở RPL. So với các CLB khác của Moldova, khoảng cách đó là… “một thời, một vực”: Petrocub hạng 438; hay Milsami (đang dẫn đầu Divizia Națională mùa giải năm nay) hạng 440.
Nói về chỉ số ECI, có thể hơi “hoang đường”, khó tưởng tượng, nhưng dẫn ra những thông số cụ thể, mọi thứ sẽ dễ hiểu hơn. Xét về giá trị chuyển nhượng: Sheriff là 12,4 triệu EUR; còn của Petrocub (đang xếp hạng 2 ở Divizia Națională mùa này, Sheriff trớ trêu thay đang xếp hạng 3, thua đội nhì bảng 6 điểm và thua đội đầu bảng 8 điểm, nhưng họ đều đá ít hơn 2 đội này 3 trận đấu): chỉ là 4,3 triệu EUR.
Nhà báo Besedin xác nhận: “Sheriff có ngân sách loanh quanh khoảng từ 5-8 triệu EUR. Nhiều hơn tất cả các CLB đang chơi ở Divizia Națională cùng gộp lại. Petrocub chỉ có ngân sách khoảng 400 ngàn EUR, Milsami chỉ bằng phân nửa của Petrocub. Do vậy, việc giành ngôi vô địch ở giải Moldova không phải là vấn đề gì qua to tát với Sheriff".
CĐV Sheriff trong một trận đấu ở giải quốc nội Thay đổi mạnh mẽ cho mùa giải 2021-2022 bằng đội hình “lê dương”
Tuy vậy, đến đầu mùa giải 2021-2022, những thay đổi mạnh mẽ đã được tạo ra ở Sheriff. Chủ tịch LĐBĐ Moldova, ông Leonid Oleinichenko tiết lộ: “Lãnh đạo của Sheriff hứa hẹn với chúng tôi rằng, đội hình của họ sẽ chỉ mạnh mẽ hơn. Và chỉ vài tuần trước khi mùa giải mới của UCL diễn ra, hàng loạt thay đổi đã diễn ra. Thành phần thi đấu ở giải châu Âu của FC Sheriff đã được tăng cường mạnh mẽ…”.
Sebastial Thrill, cầu thủ người Luxembourg đang chơi ở Sheriff theo bản hợp đồng cho mượn từ Progrès Niederkorn, người đã xăm hình chiếc cúp Tai voi vào bắp chân để thể hiện khát khao được thi đấu ở UCL và… vừa ghi bàn thắng ấn định chiến thắng 2-1 trước Real Madrid rạng sáng nay, có chia sẻ về sự đa dạng văn hóa với hiện diện của rất nhiều cầu nước ngoài ở Sheriff...
Bắp chân xăm hình Cúp Tai voi của Thrill “Không thể nói về “đỉnh phong sự nghiệp” khi các cầu thủ lê dương đến với giải Moldova được” - nhà báo Besedin nhận xét theo hiểu biết phong phú của mình, “Các cầu thủ ngoại quốc, họ chỉ dám đến đây và thi đấu trong vài năm. Sau đó lập tức muốn bỏ chạy. Không có gì nhiều để làm ở Tiraspol cả (thành phố mà Sheriff đóng đô, chỉ có khoảng… 150 ngàn dân). Ở đây chỉ có 2 CLB, 4 quán cà phê. Còn xung quanh toàn là những kiến trúc từ thời của Liên Xô. Chẳng ai ở đây lâu cả…”.
Vòng quay phát triển của các cầu “lê dương”
Có nhiều nhược điểm trong hệ thống phát triển hành chính - xã hội ở đây. Các chính sách luân chuyển nhân viên, thiếu tính ổn định, không có chiến lược phát triển dài hạn và chỉ chú trọng vào việc phát triển thanh - thiếu niên. Nhưng cũng vì như vậy, người ta chú tâm vào bóng đá, và xem Sheriff như là bàn đạp để mạnh mẽ thoát khỏi thực tại, bằng cách giành các chức vô địch, hoặc là kiếm thật nhiều tiền. Đó chính là điểm cộng cho “một mô hình” - như là CLB Sheriff Tiraspol.
Mô hình này, đôi khi rất hiệu quả. Ở mùa giải 2017-2018, khi Sheriff “làm nên lịch sử” với chiến tích lọt vào vòng đấu bảng của giải Europa League, họ không chỉ kiếm được 4,1 triệu EUR tiền thưởng mà còn có thêm 3,15 triệu EUR tiền chuyển nhượng - trong đó có 3 cầu đến Nga để gặt hái những mức lương thưởng cao hơn, hứa hẹn hơn là Koschich đến Lokomotiv, Epureanu đến Moscow và Florescu đến Torpedo.
Để bù đắp, Sheriff tuyển các cầu thủ mới gồm những chàng trai trẻ trung đến từ châu Phi, rồi giải Scotland, Ukraine, Hà Lan, thậm chí là RPL, hoặc là những cầu “mạnh”, những chiến binh nổi bật đến từ các giải hạng 3 như giải bóng đá Iceland, Luxembourg, Bosnia…
“Vòng quay” cứ như thế tiếp tục, vừa có lợi cho thành tích của Sheriff, vừa có lợi cho sự phát triển và đặc biệt là sự nghiệp kiếm tiền của các cầu thủ ngoại. Những người thành danh ở Sheriff, sau đó lại sang RPL, thậm chí cả Serie A (Vitali Dasmacan - đến Torino), Ligue 2 (Cyrille Bayala đến Lens), bay sang phương Đông - gia nhập giải Nhật Bản J League 1 (Gerson Rodriguez đến Jubilo Iwata), hoặc góp mặt ở làng bóng đá của Kazakhstan (như Zigi Badibanga đến với CLB Ordabasy)…
Nhưng cũng có những vòng quay, quay một vòng lại về nơi xuất phát. Đó là trường hợp của tay săn bàn Henrique Luvannor (gốc Brazil nhưng đã nhập tịch Moldova và từng chơi vài trận đấu cho đội tuyển bóng đá Moldova). Luvanor đến Sheriff lần đầu hồi năm 2011.
Trong 3 năm gắn bó, anh ghi được đến 78 bàn/40 lần ra sân. Khi tên tuổi được “khẳng định” Luvannor bắt đầu cuộc “viễn du”, trải qua 3 CLB thuộc UAE với những khoản tiền lương - thưởng hậu hĩnh. Anh quay về với Sheriff hồi đầu năm nay, nhưng lại vừa khăn gói ra đi đến với giải Saudi Arabia vì khoản lương hứa hẹn.
Luvannor nổi lên trong màu áo Sheriff “Vòng quay phát triển ấy” sẽ mở rộng hơn, bao trùm hơn và trực tiếp hơn, khi Divizia Națională đã bãi bỏ hoàn toàn quy định về giới hạn cầu thủ ngoại kể từ mùa giải 2021-2022.
Đây là chính sách vẫn gây ra rất nhiều tranh cãi ở Nga, Tổng thống Vladimir Putin đã thẳng thừng bác bỏ chính sách này, nhưng ở Moldova, đó lại là một câu chuyện khác, và chuyện này góp phần giúp Sheriff vừa tạo ra “phép màu” ở vòng đấu bảng của UCL năm nay, với các chiến thắng trước đội bóng luôn có 6-7 cầu Brazil chơi từ đầu, và trước đội bóng từng 13 lần vô địch Cúp C1 - hay là Champions League…
(còn tiếp)...
