FC Sheriff Tiraspol: Đội bóng phép màu ở Champions League đến từ giải đấu tư nhân… phải huy động dòng tiền “ngân sách xã hội hóa“

FC Sheriff Tiraspol đang gây ra địa chấn ở UEFA Champions League khi vừa liên tiếp đánh bại Cựu vô địch Europa League - Shakhtar Donetsk (Ukraine), và Cựu vô địch Champions League - Real Madrid (Tây Ban Nha). Họ là “gã khổng lồ” ở giải quốc nội Divizia Națională, nhưng lại là đội bóng tí hơn ở đấu trường châu Âu. Họ đến từ một nền bóng đá nhỏ bé đang cố gắng thay đổi từng ngày, nhưng thực tế vẫn đầy hạn chế và khó khăn.

Sheriff đến từ giải đấu eo hẹp về tài chính
Sheriff đến từ giải đấu eo hẹp về tài chính

Cơ hội nào cho những “cầu trẻ”?

Khi làng bóng đá Moldova bãi bỏ quy định giới hạn cầu thủ ngoại, cơ hội nào cho những cầu thủ trẻ Moldova chính gốc? Với những đội bóng “giàu tham vọng” như là Sheriff, cơ hội gần như là bằng “0”. Sheriff trước đây, ở các giải đấu đẳng cấp châu Âu, thường tung 9-10 cầu “lê dương” vào sân để kéo gần khoảng cách với các đội bóng mạnh khác ở phía Tây của Lục địa già. Nhưng họ vẫn chưa đủ tầm để vươn đến vòng bảng UCL.

Giờ đây, câu chuyện đã hoàn toàn khác hẳn. Việc Moldova cởi bỏ chiếc vòng kim cô, khiến đội bóng của thành phố Tiraspol có thể chiêu mộ nhiều “lính lê dương” hơn, và thực chất, họ đăng ký đến 17 cầu ngoại quốc để tham dự Champions League mùa này. “Gieo nhân, gặt quả”, cũng nhờ đó, Sheriff giành vé lọt đến vòng đấu bảng UCL lần đầu tiên trong lịch sử, và tiếp theo đó là 2 chiến thắng lịch sử trước Shakhtar và cả Real…

FC Sheriff Tiraspol: Đội bóng phép màu ở Champions League đến từ giải đấu tư nhân… phải huy động dòng tiền “ngân sách xã hội hóa“ ảnh 1 Sebastien Thill, "lính lê dương" đang gây sốt trong đội hình Sheriff
Nhưng cũng từ đó, liệu cơ hội của các cầu thủ trẻ có lụi tàn? Trước mùa giải năm nay, “chính sách” giới hạn việc một CLB chỉ được tung vào sân 8 cầu ngoại quốc là tối đa, và trong đội hình chính thức, phải có chỗ cho ít nhất 1 cầu trẻ dưới 21 tuổi. Giờ đây, “chính sách” đã được thay bằng luật mới, các đội bóng sẽ tự do tung đội hình theo ý của mình!

Giải thích cho quyết định thay đổi bộ mặt Divizia Națională (tên nhận diện quốc tế là Moldova National Division - MND), Chủ tịch LĐBĐ Moldova Leonid Oleinichenko, cho biết: “Chúng tôi đã lật lại và kiểm tra tất cả các tư liệu, và dữ liệu từ mùa giải 2012-2014, khi “chính sách” giới hạn cầu thủ U21 lần đầu tiên được áp dụng, cho đến ngày hôm nay...".

"Trong suốt 6 năm vừa qua, 180 cầu thủ trẻ dưới 21 tuổi đã kinh qua các đội bóng ở Divizia Națională. Trong số 180 cầu trẻ này, chỉ có 17 người từng được triệu tập vào đội tuyển, và 5 trong số những người này mới được góp mặt thường xuyên trong đội hình của đội tuyển quốc gia. Điều đáng lưu tâm là, không ai trong số những cầu trẻ ở Sheriff có thể duy trì phong độ khi trở thành cầu thủ trưởng thành…”.

“Chỉ có 5 cầu thủ trở thành trụ cột trong đội hình các CLB của mình, sau khi bước sang tuổi 21, đó là Alexander Bejan, Evgeniy Kochuk, Ion Dragan và 2 người khác nữa. Nghĩa là gần như họ sẽ trở thành những cầu thủ trưởng thành không còn bị giới han tuổi tác. Tức là, chỉ có 5/180 cầu thủ tiếp tục chơi bóng ở đẳng cấp cơ bản. Phần còn lại bị đào thải"
FC Sheriff Tiraspol: Đội bóng phép màu ở Champions League đến từ giải đấu tư nhân… phải huy động dòng tiền “ngân sách xã hội hóa“ ảnh 2 Ông Oleinichenko
"Thế nhưng, việc gỡ bỏ giới hạn số lượng của các cầu thủ nước ngoài chưa hẳn dẫn đến sự thống trị áp đảo của các cầu lê dương đâu nhé. Để đăng ký một cầu thủ ngoại vào đội hình CLB, bạn cần phải chi trả 100 ngàn Leu (khoảng 5 ngàn EUR). Với đội bóng như Sheriff, đây chỉ là khoản chi “nhỏ xíu”. Nhưng với những đội bóng khác, khoản tiền này là rất lớn!”.

Ảnh hưởng của việc thay đổi “chính sách”

Từ mùa giải năm nay, trong đội hình của Sheriff đã có 24 cầu “lê dương” , chiếm ưu thế áp đảo so với 2 CLB “lớn” còn lại. Milsami chỉ có đúng 1 cầu thủ ngoại quốc. Số cầu thủ nước ngoài đăng ký trong danh sách của Petrocub là… “gấp 4 lần”. Cũng vì vậy, vai trò của “lính lê dương” trong đội hình các đội bóng và ở Divizia Națională đã có nhiều thay đổi. Họ tham gia vào “cục diện chung” nhiều hơn, với 25% (trước khi hủy bỏ “chính sách” là 21,5%). Họ cũng ghi được nhiều bàn thắng hơn với 34% số bàn thắng (trước khi hủy bỏ chính sách, con số chỉ là… 25%).

Dù vậy, chẳng có gì phải sợ hãi khi nhìn vào con số này. Nó vẫn là “nhỏ bé” so với giải đấu bóng đá lớn của nước Nga. Ở RPL, dù chưa cởi bỏ luật hạn chế cầu thủ ngoại, ngay trong mùa giải năm nay, tỷ lệ cầu “lê dương” tham gia vào “cục diện chung” đã lên đến 38%. Tất nhiên, tỷ lệ này chia đều cho tất cả 16 đội bóng đang tham dự RPL, “không phân biệt sang - hèn”. Ngược lại, ở Divizia Națională, tỷ lệ đa phần chỉ tập trung vào 2 đội bóng Sheriff Tisrapol và… Balti (7 cầu ngoại).

Sao cũng được, việc cởi bỏ chính sách giới hạn, xét cho cùng cũng là động lực để phát triển theo một khía cạnh khác. Các CLB giờ đây không tự nhiên mua sắm tràn lan, họ chăm chút “đầu vào” từ ngoại quốc hơn, tìm tòi và phát hiện những tài năng chưa được khai phá thật sự. Chất lượng “lính lê dương” của Sheriff ở mùa giải năm nay là tốt nhất và không phải tự nhiên hay may mắn khi họ giành 6 điểm/2 trận đầu.

Quy tắc dành cho các cầu trẻ dưới 21 tuổi, vì thế cũng đã có những biến đổi. Các đội bóng đã không còn nghĩa vụ trả tự do cho các cầu thủ khi họ đạt độ tuổi trưởng thành, thay vào đó, Liên đoàn tăng cường các biện pháp khuyến khích các CLB giữ chân những cầu thủ này khi họ đạt độ tuổi trưởng thành. Số tiền lợi nhuận hoàn toàn có thể giúp các đội bóng “tái đầu tư” vào một số cầu trẻ triển vọng, lợi nhuận khác mua cầu ngoại…

Ví dụ như, trường hợp của CLB Dacia Buiucani (mới rớt xuống giải Hạng nhất của Moldova hồi năm ngoái). Nhờ cho các cầu thủ trẻ vào sân thi đấu với thời lượng chiếm 60% tổng thời lượng, đội bóng này nhận về 951 ngàn Leu (khoảng 46 ngàn EUR) tiền thưởng. Sheriff cũng nhận khoản khiêm tốn 47 ngàn Leu (2,3 ngàn EUR) cho sự khuyến khích này. Tất nhiên, Buiucani đã “trả giá” cho chính sách ưu tiên cầu trẻ bằng cách “xuống hạng”.

FC Sheriff Tiraspol: Đội bóng phép màu ở Champions League đến từ giải đấu tư nhân… phải huy động dòng tiền “ngân sách xã hội hóa“ ảnh 3 Đội hình Dacia Buiucani có rất nhiều cầu trẻ dưới 21 tuổi
Dù sao, so với trước “chính sách” các cầu thủ trẻ đã có nhiều cơ hội ra sân nhiều hơn, giữa thực tế người ta chọn tin dùng cầu ngoại binh nhiều hơn. Thời lượng các cầu trẻ góp mặt trên sân ở Divizia Națională từ 3,8% tăng lên thành 18%. Do thời lượng thi đấu trên sân của cầu trẻ và cầu ngoại quốc gia tăng, thời lượng thi đấu trên sân của các cầu bản địa trưởng thành cũng đã phải sụt giảm, từ 75,7% xuống còn 57%. Để so sánh, thì ở RPL, thời lượng cầu dưới 21 tuổi ra sân chỉ chiếm khoảng 10%. Thấp hơn nhiều so với MND.

Nền bóng đá “tư nhân” và sự lắt léo để huy động tài chính

Theo quy định của LĐBĐ Moldova, một đội bóng không thể thuộc về thành phố trực thuộc trung ương và do vậy, không có ngân sách nhà nước, dù là ở cấp địa phương, cho từng đội bóng. Vì như thế, bóng đá đã trở thành một “môn thể thao tư nhân” tại quốc gia nằm giữa Ukraine và Romania. Nhưng sự thật thì, họ vẫn có thể “lách luật”, bằng cách tổ chức hoạt động như một tập thể cộng đồng để nhận ngân sách về một dự án có ích cho xã hội. Đây là điều mà Balti từng làm. Balti là đội bóng mới vừa thăng hạng MND.

FC Sheriff Tiraspol: Đội bóng phép màu ở Champions League đến từ giải đấu tư nhân… phải huy động dòng tiền “ngân sách xã hội hóa“ ảnh 4 Balti vô địch giải Hạng nhất và vừa thăng hạng mùa này
Hồi năm 2020, Balti được tái sinh lần thứ 2. Họ rất may mắn so với nhiều CLB khác ở cùng thành phố Balti (thành phố lớn thứ 2 của Moldova, dân số hơn 150 ngàn người) là Olimpia và Zorya, vốn đã bị “khai tử”. Sau khi Balti tái xuất hiện và đăng ký tham dự giải Hạng nhất, chính quyền địa phương đã thông báo “gói tài trợ nhà nước cho một dự án xã hội có ích” lên đến đến 5 triệu Leu dành cho đội bóng của thành phố mình. Khoản tiền trị giá 250 ngàn EUR dành cho Balti thay vì những dự án cộng đồng khác đã khiến tranh cãi bùng lên!
Một số quan điểm đã được đưa ra trong buổi thảo luận khá gay gắt của Hội đồng thành phố Balti: “Trong 2 năm, các anh bỏ phiếu cho việc phân bổ dòng tiền đến với các trường dạy bóng đá. Nhưng các trường dạy bóng đá không thể tranh ngôi vô địch. Chẳng có gì xảy ra cả. Giờ đây, thay vì đầu tư vào các trường dạy bóng đá, hãy đầu tư vào một tổ chức công cộng như là một đội bóng chẳng hạn. Các anh chống lại bóng đá sao?” - Thị trưởng Nikolay Grigorshin...
“Kế hoạch ban đầu không phải 5 mà đến 7 triệu Leu. Đó là một khoản tiền rất lớn. Theo tôi hiểu, toàn bộ khoản tiền này chỉ được chuyển cho 1 đội bóng. Điều gì sẽ xảy ra với các môn thể thao còn lại trong thành phố”, Đại diện Đảng đối lập Gennady Formanyuk”; “Tại sao các anh lại chỉ tạo điều kiện cho đúng 1 đội bóng ở thành phố này có lợi” - Phó Thị trưởng Sergei Gramma.

Tuy nhiên, sau khi “thắng” khoản tiền và mua về một cơ số các cầu thủ “lê dương” Balti lại nhận ra họ không còn đủ ngân sách để nâng cấp SVĐ, hòng đạt đủ tiêu chuẩn để tham dự giải Divizia Națională (Balti vô địch giải Hạng nhất ngay mùa 2020-2021 với 69 điểm, hơn đội xếp thứ nhì là Cahul-2005 những 12 điểm, điều đó chứng tỏ khoản ngân sách tài trợ dự án xã hội có ích của Hội đồng thành phố Balti là hoàn toàn hữu dụng). Đến lúc này, chính LĐBĐ của Moldova lại đưa ra cánh tay nối dài của mình. Liên đoàn sẵn sàng giúp…

FC Sheriff Tiraspol: Đội bóng phép màu ở Champions League đến từ giải đấu tư nhân… phải huy động dòng tiền “ngân sách xã hội hóa“ ảnh 5 SVĐ đơn sơ Oracenesc
Mùa Xuân năm nay, một bảng điểm điện tử mới đã xuất hiện tại sân Orasenesc (sân chỉ có sức chứa đúng 5.953 chỗ ngồi). Bảng điểm cũ có tuổi đời 37 năm, được dựng lên hồi năm 1984 nhân dịp đội bóng Zorya ra mắt ở giải Hạng nhì của Liên Xô cũ. Bảng điểm mới được lấy từ SVĐ Chisinau. “Chúng tôi vẫn thường nhận được các yêu cầu hỗ trợ từ các đội bóng nhỏ”, Chủ tịch Oleinichenko cho biết, “Đây là một ví dụ chân thực: “Chúng tôi yêu cầu được hỗ trợ các trang thiết bị cơ bản để xây dựng sân bóng đá trong khu làng của chúng tôi. Các phòng thay quần áo và các phòng chức năng đã được hoàn tất rồi!”.

(còn tiếp)...

Tin cùng chuyên mục