Thánh Johan Cruyff - Chúa đã đón ngài về

25/03/2016 12:28

Tối hôm qua, giờ Việt Nam. Kênh thông tin chính thức của Johan Cruyff đưa ra một bản thông báo định mệnh: “Ngày 24-3-2016, Johan Cruyff đã ra đi thanh thản tại Barcelona, bên cạnh gia đình của ông sau trận chiến đầy khó khăn với căn bệnh ung thư.” Dòng thông báo ngắn ngủi vẫn không thể nói hết sự mất mát mà thế giới bóng đá phải đón nhận vào cái phút giây định mệnh đó.

Ngày “Thánh” Johan Cruyff chính thức về với Chúa. Người đàn ông vĩ đại ấy đã sống trọn vẹn những phút giây ý nghĩa nhất trong 69 mùa xuân của cuộc đời. Ông là báu vật mà Thượng đế ban tặng cho đất nước Hà Lan, nơi mà sự xuất hiện của ông đồng nghĩa với việc vẽ lại bản đồ bóng đá thế giới. Bằng tài năng của mình, Johan đệ nhất đặt quê hương của vùng đất thấp hiên ngang bước chân vào tốp siêu cường của bóng đá hành tinh. Trước ngày ông đến, bóng đá Hà Lan chỉ là con số 0, sau ngày ông xuất hiện, “Cơn lốc màu da cam” là thương hiệu của niềm vui, lối tấn công rực lửa và sức mạnh của kẻ cạnh tranh chức vô địch.

Johan Cruyff (phải), đội trưởng Cơn lốc màu da cam, thời tung hoành sân cỏ thế giới những năm 1970 của thế kỷ trước

Đi cùng Hà Lan, phẩm chất của Johan Cruyff đưa CLB số 1 của đất nước là Ajax Amsterdam vô địch Cúp C1 liên tiếp từ 1971 đến 1973, bằng lối tấn công quyến rũ trở thành triết lý tồn tại cho đến hôm nay. Đồng thời đặt tạo cho Ajax một nền tảng về đào tạo bóng đá trẻ, từ đó trở thành hình mẫu cho cả thế giới học tập. Ông là món quà mà xứ Catalunya đã may mắn sở hữu, là El Salvador (Đấng cứu thế) của những cule, người chấm dứt 14 năm trắng tay của đội bóng và mở ra thời kỳ huy hoàng mới.

Nhưng hơn cả một “Đấng cứu thế”, ngày rời bước khỏi sân khấu của sân cỏ. Johan Cruyff quay lại Barcelona trong vai trò quản lý để dẫn đường cho đội bóng đi vào một triết lý chơi bóng. Từ chiến thuật “bóng đá tổng lực” (Total Football) của người thầy Rinus Michels, Johan Cruyff đưa nó lên một bậc cao mới, biến chiến thuật thành tư duy. Ông hình thành nên kiểu suy nghĩ về bóng đá, tạo ra tư duy tấn công, tư duy xử lý bóng không gian hẹp, tư duy cầm bóng cho đội mình quản lý. Một câu nói của Johan: “Nếu anh có bóng, anh phải làm cho sân bóng rộng nhất có thể, còn nếu không có bóng thì phải làm sao cho sân càng nhỏ càng tốt.” Tiqui-taca mà Barcelona và Tây Ban Nha đã sử dụng để gây điên đảo thế giới, gốc rễ là từ nền tảng mà Johan Cruyff đã cất công xây dựng vào những năm 90 thế kỷ trước.

Hơn cả một cầu thủ hay một HLV bóng đá thông thường, Johan Cruyff là một triết gia. Người mà đem trí thông minh đĩnh ngộ đưa vào cuộc chơi của những kẻ dùng chân đá bóng. Nếu các cầu thủ xử lý bằng bản năng, thì Johan Cruyff suy nghĩ bằng cái đầu: “Tôi thường xuyên nhận ném biên, vì khi tôi nhận lại bóng, tôi là cầu thủ duy nhất không bị kèm”. Johan Cruyff là tín đồ của bóng đá tấn công, nhưng ông lại suy nghĩ coi trọng sự đơn giản, và dị ứng với những cái biểu diễn rườm rà, suy nghĩ của Cruyff thì một cầu thủ đứng tâng bóng giữa trận đấu, rồi để cho 4 hậu vệ đối phương có thời gian quay về, thì chỉ nên đến rạp xiếc. Johan Cruyff cho rằng: “Chơi bóng rất đơn giản, nhưng chơi thứ bóng đá đơn giản là điều khó chưa từng thấy”. Suy nghĩ ấy trùng với quan điểm của bộ môn kiến trúc: cái đẹp nhất là cái đơn giản nhất.

Pele, Maradona là những cầu thủ phi thường, Puskas, Eusebio là biểu tượng của dân tộc, Zidane là nghệ sĩ thiên tài, Ronaldinho, Messi mang đến niềm vui, Nesta, Maldini tạo ra cái gọi là “phòng ngự đẹp”. Nhưng không ai trong những cái tên vĩ đại đó có thể “khai môn lập phái” ra một triết lý bóng đá, xây dựng nên một nền tảng tư duy bóng đá, và quản lý cấp cao để lại di sản ngàn đời như Johan Cruyff. Khắp gầm trời này, người duy nhất có thể đặt cạnh Johan Cruyff trên tư cách không chỉ là cầu thủ vĩ đại mà còn là nhà quản lý vĩ đại, chỉ có thể là “Hoàng đế” Frank Beckenbauer.

Nếu Beckenbauer bảo rằng: “Kẻ mạnh chưa chắc đã là kẻ chiến thắng. Nhưng kẻ chiến thắng là kẻ mạnh”, thì Johan Cruyff đáp lại: “Chất lượng mà không đạt kết quả là vô nghĩa. Có kết quả mà không có chất lượng thì là nhàm chán”. Họ là biểu trưng của những tài năng và trí tuệ ở tất cả mọi cương vị. Johan Cruyff từng tâm sự: “Tôi là cựu cầu thủ, cựu giám đốc kỹ thuật, cựu HLV, cựu quản lý, cựu Chủ tịch danh dự. Một danh sách đẹp nhắc lại rằng mọi thứ rồi cũng đến hồi kết”. Câu nói kinh điển ấy ứng cho hôm nay, khi ông đi đến đoạn cuối trong cuộc đời mình. Người đời gọi ông là “Thánh”, nhưng chỉ là thánh của chốn sinh tử. “Chúa” đã đón “Thánh” về trên vùng đất của ngài. Trên thiên đàng, tiếp tục gieo hạt giống bóng đá như ở thuở còn ở cõi trần mộng ảo. Vĩnh biệt ngài, Johan Cruyff. Theo cách nào đó, ngài bất tử. Vì triết lý “Johan Cruyff” vẫn đang sống giữa nhân gian.

DŨNG PHAN